شیعه چه می گوید(طبقه بندی موضوعی:لغت شناسی)
-
خیر و شر در لغت به چه معنا است؟
121 1402/08/27 کلام قدیملغتشناسان در معنای خیر گفته‌اند: خیر ان چیزی است که همه نسبت به ان میل و رغبت دارند ؛ مانند عقل ، عدالت و ... [ 1 ] و مقابل ان شر است ؛ یعنی چیزی که همه از ان روی‌گردانند و به ان رغبت نمی‌کنند. [ 2 ]
-
«روز ذی مسغبه» که در سوره بلد از آن یاد شده، ناظر به چه روزی است؟
282 1402/07/29 تفسیرخدای متعال در ابتدای سوره بلد ، به دنبال بیان نعمت‌های بزرگى که به انسان ارزانی داشته ، بندگان ناسپاس را نیز مورد ملامت و سرزنش قرار می‌دهد که چگونه با داشتن ان همه نعمت و مسیرهای رسیدن به سعادت ، را
-
معنای واژه «مراهق» که در کتب فقهی وجود دارد چیست؟
288 1402/07/19 لغت شناسیمراهق در لغت‌نامه‌ها به نزدیک اخر وقت گفته می‌شود. به عنوان نمونه این واژه برای نمازی که نزدیک قضا‌شدن خوانده شود ، مورد استفاده قرار می‌گیرد. و عبارت ارهقنا الصلاه معنایش ان است که نماز را ان قدر به
-
«حمیت جاهلیت» که دارندگان آن در قرآن سرزنش شده‌اند، ناظر به چه خصوصیت ناپسندی در انسان‌ها است؟
458 1402/07/13 تفسیراذ جعل الذین کفروا فی قلوبهم الحمیه حمیه الجاهلیه... ؛ [ 1 ] هنگامی که کافران ، حمیت را در دل‌هایشان قرار دادند ، ان هم حمیتی متناسب با دوران جاهلیت ! ! راغب اصفهانی در تفسیر این واژه می‌گوید: عرب‌ز
-
واژه‌های اشتقاق صغیر، اشتقاق اصغر، اشتقاق کبیر و اشتقاق اکبر به چه معنا است؟
809 1402/05/15 --- مشابه ---در ادبیات عرب و در نگاه اول ، اشتقاق به معناى گرفتن لفظى از لفظ دیگر است ، به شرط ان‌که ان‌‌دو واژه در معنا مناسبت داشته و حروف اصلى انها نیز یکی باشد ، و در ترتیب حروف اصلی نیز یکی باشند ، و تنها در
-
واژه‌های اضمحلال با زوال چه فرقی دارند؟
1717 1402/04/01 --- مشابه ---واژه‌های زوال و اضمحلال معنای نزدیک به یکدیگر دارند ؛ به گونه‌‌ای که به صورت مترادف نیز به کار می‌روند. [ 1 ] لغت‌شناسان عرب ، اضمحلال [ 2 ] و زوال [ 3 ] را به معنای رفتن شی گرفتهاند ، با این تفاوت
-
مراد از عبارت قرآنی «الجبلة الاولین» چیست؟
1398 1402/03/09 تفسیرتعبیر الجبله الاولین در قران کریم یک‌بار و از زبان حضرت شعیب ع در مقام دعوت مردم به توحید و خداشناسى و برحذر داشتن انان از شرک مورد استفاده قرار گرفته است: و اتقوا الذی خلقکم و الجبله الاولین ؛ [ i
-
بر اساس قرآن کریم، مادر حضرت مریم(س) نذر کرده بود که فرزندش را بعد از تولد «محرّر» نماید. معنای «محرر» چیست؟
1250 1402/03/03 تفسیرواژه محررا از ماده تحریر به معناى ازاد کردن است. و یک‌بار در ایه 35 سوره ال عمران امده است: اذ قالت امرات عمران رب انی نذرت لک ما فی بطنی محررا... ؛ [ 1 ] ان‌گاه که همسر عمران گفت: پروردگارا ! من ن
-
آیه 28 سوره ابراهیم در صدد بیان چه موضوعی بوده و معنای واژه «دار البوار» در آن چیست؟
1033 1402/02/14 تفسیرواژه دار البوار یک‌بار در قران امده و به معنای سرای هلاکت و عذاب ، یعنی جهنم است: ا لم تر الى الذین بدلوا نعمت الله کفرا و احلوا قومهم دار البوار ؛ [ 1 ] ایا ندیدى کسانى را که نعمت خدا را به کفران تب
-
قرآن کریم «به هم پیچیده شدن ساق‌ها» را به عنوان یکی از حالات مرگ مطرح می‌کند. مراد از این اصطلاح چیست؟
1137 1402/02/09 تفسیرانسان در زندگی خود مراحل مختلفی را پشت سر می‌گذارد: مرحله‌ی قبل از دنیا ؛ دنیا و بعد از دنیا. و برای ورود در هر مرحله نیاز به مقدماتی است ؛ قران کریم وضعیت انسان‌‌هایی را که نسبت به تعالیم الهی بی‌ا
-
معنای واژه «تالی تلو» چیست؟
4948 1401/12/18 لغت شناسیدر زبان عربی واژه تالی به معنای تابع [ 1 ] و هر چیزی است که به دنبال چیز دیگری بیاید. [ 2 ] واژه تلو هم به معنای چیزی است که پس از چیز دیگری قرار گیرد ، یا بیاید. [ 3 ] بر این اساس ، دو واژه تالی و
-
«ضریع» که در قرآن از آن با عنوان غذایی دوزخی یاد شده، چه نوع غذایی است؟
1835 1401/12/16 تفسیرهمانگونه که در پرسش امده ، ایه‌ای از قران به غذایی با نام ضریع اشاره می‌کند که تنها خوراک دوزخیان است: لیس لهم طعام الا من ضریع لا یسمن و لا یغنی من جوع ؛ [ 1 ] انان جز ضریع غذای دیگری ندارند که ا
-
«تدلیس» در فقه و حدیث و عرفان به چه معنا است؟
2088 1401/12/04 --- مشابه ---در دانش لغت ، واژه تدلیس از ریشه دلس به معناى ظلمت و پوشاندن است. [ 1 ] استفاده از این واژه را در دانش‌های مختلف می‌توانیم مشاهده نماییم. تدلیس در فقه تدلیس در اصطلاح فقهی ، عبارت است از کتمان کردن و
-
دو واژه «دیجور» و «ظلمت» چه تفاوتی با هم دارند؟
1393 1401/11/26 --- مشابه ---واژه دیجور از ریشه دجر [ 1 ] و جمع ان دیاجیر [ 2 ] به معنای ظلمت تاریکی و غبار سیاه است ؛ [ 3 ] اما واژه ظلمت از ریشه ظلم [ 4 ] است که خلاف نور [ 5 ] و به معنای تاریکی است ؛ لذا فرق چندانی بین این
-
آیا اراده و کتابت (نگارش) در آیاتی مانند «کتب الله» و «أراد الله»، معنای متفاوتی با یکدیگر دارند؟
1638 1401/11/05 --- مشابه ---اراد یرید که مصدر ان اراده بوده و در قران کریم فراوان مورد استفاده قرار گرفته است ، در اصل به معنای خواستن همراه با اختیار و انتخاب است که از لوازم این معنا ، رفت و برگشت ، نگاه و تامل کردن ، تردید دا
-
چرا بعضی از مترجمان، برای دو حرف «سین» و «سوف» معنایی همسان و یا یکی را به جای دیگری در نظر گرفتهاند، با آن‌که «سین» برای آینده نزدیک و «سوف» برای آینده دور است؟
1520 1401/10/13 لغت شناسیدر زبان عربی ، فعل‌های ماضی و مضارع که برای دو زمان گذشته و حال به کار می‌روند ، ساختار جداگانه‌ای برای خود دارند ؛ اما برای زمان اینده و مستقبل ، ساختار جداگانه‌ای تعریف نشده است ؛ بلکه با افزودن برخ
-
معنای اصطلاحات «حسن بیان»، «حسن مطلع»، «حسن مقطع» و «حسن نسق» چیست؟
1782 1401/09/17 لغت شناسیاصطلاحات مطرح شده در پرسش از جمله اصطلاحات ادبی هستند که در ادامه به توضیح انها خواهیم پرداخت: حسن بیان: حسن بیان به معنای انتخاب بهترین روش برای رساندن معنا و مقصود به مخاطبان است ، به گونه‌‌ای که م
-
گاهی بیان می‌شود که فلان موضوع فی الجمله قابل پذیرش است؛ اما بالجمله پذیرفتنی نیست. تفاوت این دو اصطلاح در چیست؟
3512 1401/09/15 --- مشابه ---به صورت خلاصه می‌توان گفت که اگر فردی موضوعی را ادعا کند و با بررسی کامل ، صحت ادعای یاد شده در تمام مصادیق ان برای ما به اثبات برسد ، خواهیم گفت که این ادعا بالجمله - و در تمام موارد - صحیح است ؛ اما
-
معنای کلمه قربان چیست؟ این کلمه فارسی است یا عربی؟
2806 1401/09/12 --- مشابه ---واژه قربان یک لغت عربی است که در قران کریم نیز به صورت منصوب قربانا [ 1 ] مورد استفاده قرار گرفته است. این کلمه از ریشه قرب می‌باشد که به معنای نزدیک‌بودن است و معنای قربان ان چیزی است که به واسطه‌ا
-
چه فرقی بین غار، مغاره و کهف وجود دارد؟
1686 1401/08/22 لغت شناسیدر زبان فارسی متداول ، حفره‌های موجود در کوه با نام غار که برگرفته از زبان عربی است ، شناخته می‌شود. در زبان عربی برای این حفره‌ها ، از واژه‌های مختلفی بهره گرفته می‌شود که یکی از انها همان کلمه‌ی غا
-
وجدان به چه معنا است؟ و آیا در آیات و احادیث به این واژه اشاره شده است؟
2583 1401/08/02 حدیثواژه وجدان مانند غفران یک واژه عربی و مصدری از ماده وجد به معنای یافتن است. بنابر این ، اصل این کلمه عربی است. البته معنایی که در زبان فارسی از این واژه فهمیده می‌شود با معنایی که در زبان عربی به کار
-
با توجه به آیاتی مانند آیه 13 سوره حدید، آیا «اقتباس» معنای دیگری جز «اخذ» و «گرفتن» دارد؟
2095 1401/06/02 لغت شناسیواژه اخذ در زبان عربی به معنای گرفتن و در اختیار خود قرار دادن است. همچنین واژه اتخاذ نیز به معنای گرفتن با دقت و توجه کامل است که معنای ان نزدیک به معنای انتخاب می‌باشد. [ 1 ] قبس نیز به معنای اتش و
-
دو واژه «وَلَد»(به فتح واو و لام) و «وُلْد»(به ضمّ واو و سکون لام) چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
1288 1401/05/15 لغت شناسیالولد و الولد به معنای ان چیزی است که زاییده می‌شود. این دو واژه به معنای فرزند بوده و در مفرد و جمع ، و همچنین در پسر مذکر و دختر مؤنث مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته برخی لغت‌دانان ولد را جمع ولد
-
آیا دعاهای پیامبران(ع) در قرآن تنها با «رب» یا «ربنا» آغاز می‌شود، نه با «اللهم»؟! و آیا در قرآن به دعاهای پیامبران برای اموری دنیوی نیز اشاره شده است؟
1994 1401/02/19 تفسیرکلمهی الله برترین نام از نام‌‌‌های ذات مقدسی است که هستی صرف ، جامع و مبدا همه‌ی کمالات وجودی و منزه از هر نقصی است ؛ و چون ان ذات اقدس جامع همه‌ی اسمای حسنا و صفات نیکو است ، گفته می‌شود الله اسم ذا
-
عبارت «فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ»، در آیه‌ی 260 سوره‌ی بقره و در داستان حضرت ابراهیم(ع) به چه معنا است؟
2481 1401/02/07 تفسیرو اذ قال ابراهیم رب ارنی کیف تحی الموتى قال ا و لم تؤمن قال بلى و لکن لیطمئن قلبی قال فخذ اربعه من الطیر فصرهن الیک... ؛ [ 1 ] و بیاد اور ان زمان را که ابراهیم گفت: پروردگارا ! چگونگی زنده‌کردن مر
-
فرق دو واژه‌ی بغی و ظلم چیست؟
2559 1400/11/05 بیشتر بدانیدلغتشناسان برای واژه‌ی بغی معانی یا مصادیق متعددی ذکر کرده‌اند که در منابع لغوی می‌توان انها را یافت ؛ اما همان‌گونه که برخی نویسندگان متاخر به صورت خلاصه گفته‌اند ، معنای اصلی بغی طلب و اراده شدید و
-
مهمل و مستعمل به چه معنا است؟
3758 1400/11/03 قواعد عربیواژهی مهمل معانی گوناگونی دارد: الفاظ مهمل عبارت از الفاظ بدون معنا است ، مانند دیز ، مقلوب زید ؛ یعنی الفاظ در مرحله‌ی قبل از وضع و فاقد معنا مهمل‌اند ، به بیان دیگر ، به هر لفظی که معنایی برای ان
-
صفات متفاوتی از پروردگار؛ مانند وهاب، رحمان، رحیم، کریم، جواد و سخی، همگی معنای بخشنده بودن را می‌دهد، تفاوت آنها در چیست؟
4133 1400/07/20 صفات الهیمعانی صفاتی ؛ مانند وهاب ، رحمان ، رحیم ، کریم ، جواد و سخی ، تقریبا نزدیک به هم هستند ؛ به همین جهت گاهی یکی در ترجمه و تعریف دیگری به کار می‌رود. اما در مورد معنای خاص هر یک از انها -با قطع نظر از ا
-
چرا برای رساندن یک معنا در آیات 11 و 29 سوره‌ی مریم از دو تعبیر «وحی» و «اشاره» استفاده شده است؟ آیا تفاوتی میان این دو واژه وجود دارد؟
2436 1400/04/09 تفسیراگرچه تفنن در عبارت ، خود به تنهایی یکی از دلایل کاربرد واژه‌های مختلف برای یک معنا در ایات قران است و نیاز به ارائه‌ی دلیل دیگری نیست ؛ اما با این وجود در پرسش مورد نظر ، اختلاف تعبیر در این دو ایه ،
-
میان دو واژه‌ی «البریه» و «الوری» که در قرآن و روایات مورد استفاده قرار گرفته است، چه تفاوتی وجود دارد؟
4351 1400/01/16 لغت شناسیالبریه و الوری ، تقریبا به یک معنا هستند ؛ هرچند که لغت‌شناسان ، اختلافاتی اندک میان این دو کلمه مطرح کرده‌اند: واژه‌ی البریه از ماده‌ی برا مشتق شده و به معنای مخلوقات است. [ 1 ] برخی نیز گفته‌اند که
-
«انشقاق» به معنای متلاشی‌شدن است. پس چرا در تفسیر آیه‌ی «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ» گفته می‌شود که ماه به دو نیم شد؟
3820 1399/12/13 لغت شناسیمراجعه به لغت‌نامه‌های عربی نشان می‌دهد که شق و انشقاق به معنای متلاشی شدن نیست ؛ بلکه به معنای تکه شدن ، شکافتن و جدا شدن است ؛ از این‌رو شق را نیمه‌‌ای از یک شی گفته‌اند. [ 1 ] و شق الفجر را به زمان
-
فرق مِعراج(کسر میم) و مَعرج(فتح میم) چیست؟
2866 1399/10/09 لغت شناسیمعراج از ریشه عرج [ 1 ] و بر وزن مفعال است که یکی از وزن‌های اسم الت به شمار می‌اید ، [ 2 ] جمع ان نیز معاریج ، و معارج می‌باشد. [ 3 ] معنای لغوی معراج در زبان عرب ، وسیله‌ای است که با کمک ان ، انسان
-
افرادی با ویژگی‌های «ثرثارون»، «متشدقون» و «متفیهقون» در سخن رسول خدا(ص) مورد نکوهش قرار گرفتهاند، آنها چه کسانی هستند؟
3162 1399/09/19 حدیثدر اموزه‌های دین اسلام نسبت به اخلاق فردی انسان‌ها و دوری از تکبر سفارش‌های زیادی شده است. به عنوان نمونه پیامبر اکرم ص فرمود: محبوب‌ترین و نزدیک‌‌ترین شما نزد ما در اخرت خوش‌اخلاق‌ترین شما هستند ، و
-
آیا در منابع دینی صفت «صابر» یا «صبور» برای خداوند به کار رفته است؟
10440 1399/04/28 دعاکلمات صابر و صبور و صبار همگی از ریشه صبر [ 1 ] هستند. [ 2 ] کلمه‌ی صابر اسم فاعل به معنای صبر کننده است ، [ 3 ] اما صبور به کسی گفته می‌شود که قدرت بر صبر دارد ، و صبار صیغه‌ی مبالغه به معنای فردی اس
-
برخی عنوان می‌دارند که واژه‌های تاسوعا و عاشورا از ابداعات امام سجاد(ع) بوده و به معنای بالا رفتن ظرفیت یاران امام حسین(ع) و میل شدید آنان به معاشرت با حضرتشان می‌باشد. آیا این ادعا صحیح است؟!
6692 1399/03/26 لغت شناسیتمام لغت‌شناسان عرب ، واژه‌ی عاشورا را برگرفته از ریشه‌ی عشر به معنای روز دهم محرم ؛ و واژه‌ی تاسوعا را برگرفته از ریشه‌ی تسع به معنای روز نهم محرم می‌دانند. البته انان تصریح می‌کنند که این دو اسم ، ن
