جستجوی پیشرفته

اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:سرفصل‌های قرآنی)

  • تحریر ، فکّ ، عتق ، آزادسازی بردگان
    3958 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «عتق» یا «تحریر رقبه» واژه‌ای قرآنی و فقهی به معنای آزاد کردن برده است.

    آزادکردن بردگان به خودی خود، عملی بسیار ارزشمند بوده و از

  • غنی ، بی‌نیازی، مال و ثروت
    22148 سرفصل‌های قرآنی

    ابتدا باید گفت که غنا و بی‌نیازی واقعی ویژه خداوند بوده و تمام دیگران فقیر الی الله هستند. اما در لایه‌های بعدی و در نگاه مادی نیز نیازهای انسان‌‌‌ها قابل شمارش نبوده و فردی می‌تواند در جنبه‌ای بی‌

  • احسان ، نیکوکاری
    11382 سرفصل‌های قرآنی

    «إحسان» مصدر باب افعال؛ به معناى نيكى كردن است.

    در آیات قرآن و روایات وارده از سوی پیشوایان دین، فراوان به این موضوع سفارش شده است

  • اختلاف ، تفاوت
    8787 سرفصل‌های قرآنی

    به اختلاف و تفاوت از چند دیدگاه می‌توان نگریست:

    1 . ناهماهنگی در کلیت جهان آفرینش و در دستورات خداوند که قرآن و سنت، وجود چنین اخت

  • اراده ، مشیت
    35316 سرفصل‌های قرآنی

    «اراده» در لغت به معنای خواستن، قصد کردن، میل، اشتیاق به انجام کار و... آمده است. البته امروزه «اراده» به معنای «ثبات قدم» نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. مانند مواردی که می‌گویند اراده فلانی قوی و

  • إفک ، ماجرای افک
    3343 سرفصل‌های قرآنی

    بر اساس نظر بیشتر مفسران، ماجرای افک در قرآن، ناظر به جاماندن عائشه همسر

  • برده ، کنیز ، برده‌داری
    8871 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «برده» و یا «عبد» به افرادی گفته می‌شد که در زمان‌های گذشته و‌ در جنگ‌ها، طرف‌های درگیر جنگ از سربازان طرف مقابل به عنوان اسیر و غنیمت جنگی ‌گرفته و یا افرادی آنان ر

  • تقیه
    3103 سرفصل‌های قرآنی

    «تقیّه» در لغت به معناى پرهیز و جلوگیری از ورود ضرر و زیان است؛ و در اصطلاح، اظهار صلح و آشتى است، هرچند در باطن بر خلاف آن عمل شود.

    تقیه یک نوع تاكتیک حساب شده براى حفظ نیروهاى انسانى و هد

  • جهاد ، حرب ، قتال ، جنگ ، نبرد
    22474 سرفصل‌های قرآنی

    نبرد و جنگ در زبان عربی و در قرآن کریم با واژه‌های گوناگونی چون «جهاد»، «حرب»، «قتال» و ... بیان شده است که از این میان، واژه «جهاد» در بیشتر موارد، نوعی تقدس را به

  • خلقت ،‌ آفرینش ، هستی
    29937 سرفصل‌های قرآنی

    خلقت به معنای آفرینش و پدید آوردن است. مشتقات ریشه «خلق» در قرآن کریم فراوان به کار رفته تا از این طریق بندگان به خالق نظام هستی متوجه شوند و از ذبح

    3175 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «ذبح» در لغت به معنای پاره‌كردن گلو است و در استعمال قرآنی هم برای بریدن گلوی انسان‌ها مورد استفاده قرار گرفته است آنجا که روزه

    11460 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «روزه» در لغت، به معنی خودداری، امساک و بازایستادن است و در اصطلاح شرعی، خودداری از انجام برخی کارها در طول روز(از اذان صبح تا اذان مغرب)، به نیت انجام دستور الهی می‌باشد.

  • زراعت ، کشاورزی ، باغداری
    13786 سرفصل‌های قرآنی

    از آن‌جا که کشت و کار باعث قوام و دوام جامعه‌ی بشری است؛ بدیهی است که در تعالیم قرآن و روایات به این شغل اهمیت خاصی داده شده باشد؛ لذ

  • صلوات، درود
    10001 سرفصل‌های قرآنی

     «صلوات» جمع صلاة است که در منابع اسلامی در چند معنی مورد استفاده قرار گرفته است: 1 . درود خداوند بر بندگانش، 2 . درود مسلمانان بر پیامبر اسلام(ص)، 3 . نماز، 4 . محل برقراری نماز.  اما آنچه امروزه 

  • صور ، نفخ صور ، ناقور
    3339 سرفصل‌های قرآنی

    «نفخ صور» یا «دمیدن در ناقور» اصطلاحی است که با تعابیری؛ مانند «وَ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّور» و «فَإِذا نُقِرَ فِي النَّاقُور»، در قرآن کریم مورد استفاده قرار گرفته است.

    این اصطلاح در قرآ

  • عبد و عبادت ، بنده و بندگی
    33644 سرفصل‌های قرآنی

    «عبادت» از ریشه «عبد» به معناى نهایت خضوع و تذلّل است. و چون عبادت بالاترین مراتب خضوع است، پس لایق نیست، مگر براى كسی كه اعلى مراتب وجود و كمال و اعظم مراتب نعمت‌ها

  • عجله ، شتاب‌زدگی ، عاجله
    7218 سرفصل‌های قرآنی

    عجله یا شتاب‌زدگی از رفتارهایی است که - جز برخی موارد خاص - به عنوان یک ویژگی منفی برای انسان‌ها به شمار می‌آید و در آیات و روایات و نیز در دانش اخلاق اسلامی این موضوع مورد بررسی و گفتگو قرار گرفته

  • غرور
    6064 سرفصل‌های قرآنی

    واژه‌ی «غرور» در كلمات عرب بویژه در آيات قرآن و روايات به‌ كار رفته و در گفت‌وگوهاى روزمرّه فارسى زبانان نيز كم و بيش در همان معانى اصلى يا لوازم آن به‌ كار می‌رود. «غَرور»(به فتح غین) و «غُرور»(به

  • فضل ، فضیلت ، برتری
    19845 سرفصل‌های قرآنی

    یکی از واژه‌های پرکاربرد در قرآن کریم واژه‌ی «فضل» است که در لغت به معنای زیاده از حد میانه است و به هر بخششی که دادن آن واجب نیست، «فضل»

  • فقر ،‌ عیلة ، مسکنة، املاق ، تنگدستی ، نیازمندی
    11109 سرفصل‌های قرآنی

    واژه‌های برگرفته از ریشه‌های «فقر»، «عیله»، و «املاق» با این‌که معنای نسبتاً مترادف و نزدیک به هم دارند و تمام آنها به معنای نداری و نیازمندی می‌باشند، ولی در برخی منابع، تفاوت‌هایی بین این واژه‌ها

  • فکر ، تفکّر
    6166 سرفصل‌های قرآنی

    «فکر»، نیرویی است که «علم» را به سوی «معلوم» می‌برد. و «تفكّر» كوشش و جولان نيروی فکر به اقتضاى عقل و خرد است؛ اين نيروی تفکر ويژهٔ انسان

  • قربان ، قربانی ، عید قربان ، عید اضحی
    5580 سرفصل‌های قرآنی

    واژه «قربان» به هر چیزی گفته می‌شود که برای نزدیک‌شدن به یک فرد تقدیم می‌شود، اما بیشتر در ارتباط با «ذبح» و قربانی‌کردن حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرد که در همین

  • قساوت ، سنگدلی
    3536 سرفصل‌های قرآنی

    «قساوت» از ریشه «قَسَوَ» در لغت به معنای غلظت، شدّت و صلابت است. و «قسوة» به معنای رفتن نرمى و دل‌سوزی از دل‌ها است. «قساوت قلب»، یا همان «سنگ‌دلی»، گاهی در رابطه بین انسان و خدا است که در این صورت

  • قسم ، حلف ، سوگند
    19704 سرفصل‌های قرآنی

    واژه‌ها‌ی «قسم» و «حلف» در زبان عربی مترادف کلمه «سوگند» در زبان فارسی می‌باشد که عبارت از ادعا، اقرار و اعترافی است که شخص خدا، بزرگ و یا هرچیز مورد علاقه‌اش را شاهد می‌گیرد تا درستی گفتار خود را

  • کید ، حیله ، مکر ، خدعه ، فریب
    14606 سرفصل‌های قرآنی

    واژه‌‌هایی از ریشه‌های «مکر»، «کید»، «حیله» و «خدعه» که با وجود برخی تفاوت‌ها تا اندازه‌ای به یک معنا هستند، چندین و چند بار در قرآن کریم

  • لعن، سبّ، فحش، توهین، دشنام، نفرین
    14388 سرفصل‌های قرآنی

    «لعن» در لغت به معنای راندن و دور کردن از خوبی به همراه غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد، در آخرت به معنای عقوبت و مجازات و در دنیا به معنای بسته‌شدن راه رحمت و توفیق الهی است. و اگر لعن از طرف

  • لهو و لعب
    10603 سرفصل‌های قرآنی

    واژگان «لهو» و «لعب» در کنار یکدیگر، در شش سوره از قرآن کریم آمده که در چهار مورد واژۀ «لعب» مقدّم بر «لهو» شده و در دو جای دیگر کلمه «لهو

  • مَلَک ، ملائکة ، فرشته ، فرشتگان
    22193 سرفصل‌های قرآنی

    كلمۀ "ملائكه" جمع "ملك" - به فتحه لام- به معنای موجوداتى است که مخلوق و واسطۀ بين خدا و بين عالم مشهوداند. قرآن کریم کارهای فراوانی را برای فرشتگان برشمرده است. وساط

  • مباهله
    2431 سرفصل‌های قرآنی

    «مباهله» يعنى نفرين كردن يکديگر با این هدف که هر كس بر باطل است مورد غضب الاهى قرار گيرد، و آن‌كس كه بر حق است شناخته شود و بدين گونه حق ا

  • محرومیت ، حرمان
    2301 سرفصل‌های قرآنی

    «محرومیت» در لغت به معنای بی‌بهره بودن و نصیب نداشتن است. آنچه در تعالیم دینی آمده این است که خدای متعال رحمتش آن‌چنان گسترده است که شامل تمام انسان‌ها و تمام موجودات می‌شود: « نشوز

    3600 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مى‌شود كه حقوق

  • نصر ، غلبه ، فتح ، کمک ، پیروزی
    24862 سرفصل‌های قرآنی

    «نصر» و «فتح» واژه‌هایی قرآنی می‌باشند که خود این واژه‌ها و نیز مشتقات آن، فراوان در قرآن به کار رفته و دو سوره‌ پر محتوا نیز به همین نام‌ها اختصاص یافته است.

    البته قرآن، از ریشه‌های دیگری

  • نماز جمعه
    4205 اصطلاحات فقهی - اصولی

    نماز جمعه یکی از عبادات اجتماعی اسلام است که در قرآن نیز به آن تصریح شده است. این عبادت به اجماع فریق

  • والدین ، پدر ، مادر ، آباء ، أمهات
    24016 سرفصل‌های قرآنی

    پدر و مادر از مهم‌ترین افرادی هستند که بر گردن انسان‌ها حق داشته و در تمام مکاتب الهی و به ویژه دین مقدس اسلام بر احترام به والدین و مراقبت از آنان تأکید شده و توصیه شده که جز در مواردی مانند شرک ب

  • ولایت، ولی ، مولی ، تولیت
    18851 سرفصل‌های قرآنی

    «ولايت» از ريشه لغوی «وَلِىَ» می‌باشد که دارای معانی گوناگونی بوده و در هر سخن، باید معنای آن را با قرائن و شواهد پیرامونی به دست آورد.

    ولایت در درجات مختلفی رده‌بندی می‌شود و از ولایت خداو

طبقه بندی موضوعی

موضوعات جانبی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

پیوند ها

Developed by   AfarineshWeb