اصطلاحات و مدخل ها
-
کرسی
2839 سرفصلهای قرآنی
واژه «کرسی» در معانی گوناگونی چون تخت پادشاهی، علم، دانش، ملک، قدرت باری تعالی و تدبیر او مورد استفاده قرار گرفته است. اين كلمه در قرآن کریم دو بار تکرار شده، با اين تفاوت كه در يكى، مصداق خارجى ما
-
کسالت ، تنبلی، بیانگیزگی
2386 سرفصلهای قرآنی
تعالیم و آموزههای دین اسلام کسالت و تنبلی را رد کرده و خواستار نشاط کشف و شهود، مکاشفه
8459 اصطلاحات عرفانیکشف در لغت، به معنای برداشتن پرده و حجاب از روی چیزى است؛ شهود نیز در لغت به معنای دیدن، معاینه و حضور است.
کشف و شهود یاهمان مکاشفه و مشاهده، از اصطلاحات عرفانی
- کعبه
9295 سرفصلهای قرآنی«کعبه» ساختمانی در داخل «مسجد الحرام» است که در شهر «مکّه» قرار دارد.
بر اساس آيات قرآن، همچنين اسناد تاريخى در باب ساختن كعبه، این منطقه نمادى از بركات الاهى، هدايت بشر، و محل اجتماعی برا
- کفر ، کفران ، نپذیرفتن ، ناسپاسی
55114 سرفصلهای قرآنیکفر در دانش لغت به معنای پوشاندن بوده و در قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی به معنای نپذیرفتن یک حقیقت و یا ناسپاسی نسبت به یک نعمت است که در
- کلبیون
1488 فرقهها، مذهبها، گروههارجوع کنید: «ملامتیه».
- کمال
8906 سرفصلهای قرآنی«كمال» عبارت است از: «فعليت و هستى محض و نداشتن قوه و استعداد». به عبارتی كمال، داشتن هر چیزی است كه براى شىء، ممكن و لايق باشد. به سخن ديگر، كمال، نقطهی پايان و مرحلهی نهايى و عالى هر شىء و
- کمیل بن زیاد ، دعای کمیل
4070 شخصیتها«کمیل بن زیاد نخعی»، با کنیهی ابن عبدالله و ابن عبدالرحمن، از اصحاب خاص و شیعیان راستين کنانة بن عتیق
1856 شخصیتها«کنانة بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها در حمله اول دشمن در روز عاشورا و در رکاب کودک ، طفل ، نوزاد
14758 سرفصلهای قرآنیبه فرزندان انسانها از زمان تولد تا سن بلوغ، کودک اطلاق میشود که معادل آن در زبان عربی طفل است. در آموزههای دین اسلام؛ چون کودکان هنوز به سن تکلیف نرسدهاند؛ لذا ا
- کوفه ، مسجد کوفه
5720 مکانها و مناطقکوفه از شهرهای جنوبی کشور عراق است که امروزه متصل با شهر نجف میباشد. کوفه از شهرهای مهم اسلامی است که به دست مسلمانان تأسیس شد. این شهر م
- کهف، اصحاب کهف
5851 سرفصلهای قرآنیاصحاب کهف گروهى از جوانان با ايمان و موحد بودند كه در يک زندگى پر زرق و برق، در ميان انواع ناز و نعمت به سر میبردند، ولی براى حفظ عقيده و مبارزه با طاغوت عصر خويش به همه اينها پشتپا زدند، و با
- کید ، حیله ، مکر ، خدعه ، فریب
14363 سرفصلهای قرآنیواژههایی از ریشههای «مکر»، «کید»، «حیله» و «خدعه» که با وجود برخی تفاوتها تا اندازهای به یک معنا هستند، چندین و چند بار در قرآن کریم
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- گناه (ذنب ، اثم، سیئه ، خطیئه ، عصیان و ...)
29951 سرفصلهای قرآنیمفهوم فارسی و کلی «گناه» در زبان عربی با واژههای متفاوتی بیان میشود.
به عبارتی، واژههایی مانند «ذنب»، «اثم»، «خطیئه»، «سیئه»، «عصیان» و ... که با مشتقات خود در لائیک ، لائیسم ، سکولاریسم
3667 فرقهها، مذهبها، گروههااندیشه «لائیک» و «سکولار» به معنای «تفکیک دین از حکومت» و یا «جدایى دین از جامعه» میباشد که به هر دو معنای آن مورد پذیرش لاحج
2158 پیامبرانروایتی وجود دارد مبنی بر اینکه «لاحج» یکی از پیامبران الهی بوده، اما مقام رسالت نداشت. همچنین گفته شده که وی شوهر خاله حضرت ابراهیم(ع) و نیز پدر ساره همسر ایشان بود.
- لاهوت
2145 طبقهبندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4300 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، میتواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهمترین آنها توجه
- لعن، سبّ، فحش، توهین، دشنام، نفرین
14200 سرفصلهای قرآنی«لعن» در لغت به معنای راندن و دور کردن از خوبی به همراه غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد، در آخرت به معنای عقوبت و مجازات و در دنیا به معنای بستهشدن راه رحمت و توفیق الهی است. و اگر لعن از طرف
- لفیف
2706 ادبیاتاگر کلمهای در دو حرف از حروف اصلی خود دارای «حرف علّه» باشد به آن «لفیف» گفته میشود و در صورتی که مانند فعل «لَوَی» این دو حرف عله اصلی به هم متصل باشند، «لفیف مقرون» نام خواهد داشت و اگر مانند ف
- لفیف مفروق
1315 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لفیف مقرون
1308 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لوامع صاحبقرانی
1618 کتابهااین کتاب توسط محمد تقى مجلسى معروف به «مجلسى اول» (1070 ق) به نگارش درآمده است.بعد از آنکه مؤلف، کتاب شرح روایتی به نام «روضة المتقین» را نگاشت و به شاه عباس صفوی عرضه کرد، شاه از وی درخواست نگارش
- لوح ، الواح ، لوح محفوظ
748 سرفصلهای قرآنییکی از معانی «لوح»، تخته چوب میباشد و نیز هرآنچه بتوان با استفاده از آن، چیزی را ساخته و یا بر روی آن چیزی را نگاشت که به همین دلیل، خداوند هم از چوبهای بهکار رفته در کشتی لوم ، تعییر ، سرزنش
2919 سرفصلهای قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژههای مورد استفاده در قرآن کریم میباشد. این واژه درجایی صفت لهو و لعب
10447 سرفصلهای قرآنیواژگان «لهو» و «لعب» در کنار یکدیگر، در شش سوره از قرآن کریم آمده که در چهار مورد واژۀ «لعب» مقدّم بر «لهو» شده و در دو جای دیگر کلمه «لهو
- مَلَک ، ملائکة ، فرشته ، فرشتگان
21780 سرفصلهای قرآنیكلمۀ "ملائكه" جمع "ملك" - به فتحه لام- به معنای موجوداتى است که مخلوق و واسطۀ بين خدا و بين عالم مشهوداند. قرآن کریم کارهای فراوانی را برای فرشتگان برشمرده است. وساط
- ما فی الذمه
9117 اصطلاحات فقهی - اصولیاصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده است» در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید میشود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک میکند که نیّتش باید چگ
- ما لا یدرک کلّه لا یترک کلّه
2439 اصطلاحات فقهی - اصولیر.ک: «قاعده میسور».
- مالک اشتر
3048 شخصیتهامالک بن حارث بن عبد یغوث بن سلمه بن ربیعه بن حارث بن خریمه بن سعد بن مالک بن نخع، از خانوادههای اصیل و برومند طایفهی نخع و مذحج یمن برخاسته و به دلیل جراحتی که به چشمش رسیده بود، مالک اشتر نامید
- مالک بن دودان
1686 شخصیتها- مالک بن عبدالله بن سریع
1691 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) مالک بن عبدالله بن سریع جابری بود که ر
- مباهله
2391 سرفصلهای قرآنی«مباهله» يعنى نفرين كردن يکديگر با این هدف که هر كس بر باطل است مورد غضب الاهى قرار گيرد، و آنكس كه بر حق است شناخته شود و بدين گونه حق ا
- متردیه
2485 اصطلاحات فقهی - اصولیبه حیوانى که با افتادن از پرتگاه کشته شده باشد، «متردّیه» گفته میشود که در آیه سوم سوره مائده نیز به آن اشاره شده است.
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
خلاصه ای از زندگی نامه جابر بن حیان را می خواستم؟ آیا او شیعه و شاگرد امام صادق(ع) بود؟
142470 تاريخ بزرگان 1387/05/30جابر بن حیان:او ابو عبدالله یا ابو موسی جابر بن عبدالله طرسوسی کوفی معروف به صوفی است.[1]ابن ندیم در کتاب الفهرست، کنیه اش را ابوعبدالله ذکر می کند و سپس می گوید: رازی در کتاب هایش ...
-
در ادبیات عرب، تفاوت فعل نفی «لیس» با حرف نفی «لا» در چیست؟
11789 صرف و نحو 1395/12/09با اینکه معنای دو کلمه «لا» و «لیس» بیان نفی و سلب است، اما تفاوتهایی دارند که در ادامه به آنها اشاره میشود. تفاوت لفظی 1. کلمه «لا» اقسامی دارد: لای عاطفه مانند «جاءَ زیدٌ لا عَمروٌ»، لای ناهیه مانند «لا تَقصُصْ»، لای نافیه مانند «لا یَدخُلونَ»، لای ...
-
انسان اشرف موجودات زمین است، یا برترین موجود کل هستی؟
92235 تفسیر 1387/02/28در زمینهی برتری انسان بر دیگر موجودات در عالم هستی، آنچه از مجموع آیات و روایات دربارۀ خلقت انسان، استفاده میشود این است که بیقین انسان بر موجودات زمینی برتری دارد. اما در اینکه بر همهی موجودات عالم هستی برتری دارد یا نه، گروهی میگویند چنین نیست که ...
-
چگونه می توانم کتاب ترجمه طبقات ابن سعد را تهیه کنم؟
14037 معصومین 1388/12/08کتاب طبقات ابن سعد (الطبقات الکبرى) در موضوع سیره نبوی، تألیف محمد بن سعد کاتب واقدى (م 230) است که آقای محمود مهدوى دامغانى آن را ترجمه کرده و در 9 مجلد توسط انتشارات فرهنگ و اندیشه، 1374ش، تهران، چاپ و منتشر شده است. شما می توانید با تماس ...
-
آیا میتوان به امام جماعتی اقتدا نمود که نظام ولایت فقیه و یا هر نوع حکومت اسلامی را نپذیرفته و یا با رهبران آن همعقیده نیست؟ در صورت عدم جواز، حکم نمازهای قبلی چیست؟
3678 1401/12/11در پاسخ به این پرسش باید گفت:برخی روحانیون که -البته گروهی از آنان مسند امامت جماعت را نیز بر عهده دارند– مخالفتشان با تشکیل نظام اسلامی، تنها بر اساس مبانی فکری است؛ یعنی آنان با بررسی منابع و با استفاده از مبانی اجتهادی خود به این نتیجه نرسیدهاند که برپایی ...
-
کسانی که به کما رفتهاند، بیماری آلزایمر دارند و ... آیا دچار سکرات موت شده و مردنشان را درک میکنند؟
8607 حقانیت مرگ 1395/11/06مرگ از امور شگفتآور و از اسرار آمیزترین حقایق جهان است؛ حقیقت مرگ برای ما معلوم نیست؛ زیرا آنچه ما از مرگ میدانیم یا از مقدمات آن است؛ مانند: تصادف، سکته، غرق و ... یا از آثار آن است؛ مانند: از بین رفتن علائم حیاتی.
-
آیا انسان ذاتاً ناسپاس آفریده شده است؟ با این فرض آیا او در شکرگزار نبودن خود مقصر خواهد بود؟!
8971 آفرینش انسان و جهان 1396/02/101. هر چند در نسبتسنجی میان شاکران و ناسپاسان، تعداد شکرگزاران نسبت به ناسپاسان بسیار اندک است، اما بدون این نسبتسنجی، عده زیادی از بندگان، شکرگزار نعمتهای خداوند هستند؛ زیرا همانگونه که در قرآن کریم آمده است بسیاری از بندگان، سپاس و شکر نعمتهای خداوند را بجای نمیآورند؛ ...
-
اگر مردی که دارای فرزند است تغییر جنسیت دهد، آیا نسبت به فرزندانش هنوز هم حکم پدر را دارد؟
9767 احکام تغییر جنسیت 1393/05/20در فرض سؤال، اگر تغییر جنسیت تحقق یابد، در اینکه آیا نسبت فرد با نزدیکانش تغییر کرده و دارای احکام جدیدی است و یا خیر، بین فقها اختلاف نظر است: برخی[1]نسبت قبلی را باقی دانسته و میگویند وی دارای احکام سابق است، برخی
-
آیه ۵۵ سوره نور: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ ...» چگونه بر ظهور موعود جهانی دلالت میکند؟
41551 تفسیر 1392/02/12برای رسیدن به پاسخ این پرسش نخست ترجمه آیه شریفه، سپس بیان دیدگاههای مفسران به صورت خلاصه ضروری به نظر میرسد. اما ترجمه کامل آیه شریفه: «خداوند به کسانى از شما (مسلمانان) که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند وعده داده است که قطعاً آنها را در ...
-
کلمات «سُوء»(به ضمّ سین) و «سَوء»(به فتح سین) و «سوأی» که همه در قرآن مورد استفاده قرار گرفتهاند، چه تفاوتی با هم دارند؟
10031 لغت شناسی 1397/11/08«سَوء» به فتح سین، مصدر و «سُوء» به ضم سین، اسم مصدر است که با وجود معنای نزدیکی که با هم دارند، ارتباط آن دو مانند ارتباط دو واژه «بد» و «بدی» است. بدی در «سُوء» به ضم واو نهفته است، اما «سَوء» به فتح واو بیشتر در ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
891962 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
793286 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
757049 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
680806 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659301 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
648857 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
600756 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580174 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565008 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
564281 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- کعبه