اصطلاحات و مدخل ها
-
کشف و شهود، مکاشفه
8156 اصطلاحات عرفانی
کشف در لغت، به معنای برداشتن پرده و حجاب از روی چیزى است؛ شهود نیز در لغت به معنای دیدن، معاینه و حضور است.
کشف و شهود یاهمان مکاشفه و مشاهده، از اصطلاحات عرفانی
-
کعبه
8876 سرفصلهای قرآنی
«کعبه» ساختمانی در داخل «مسجد الحرام» است که در شهر «مکّه» قرار دارد.
بر اساس آيات قرآن، همچنين اسناد تاريخى در باب ساختن كعبه، این منطقه نمادى از بركات الاهى، هدايت بشر، و محل اجتماعی برا
-
کفر ، کفران ، نپذیرفتن ، ناسپاسی
51949 سرفصلهای قرآنی
کفر در دانش لغت به معنای پوشاندن بوده و در قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی به معنای نپذیرفتن یک حقیقت و یا ناسپاسی نسبت به یک نعمت است که در
-
کلبیون
1419 فرقهها، مذهبها، گروهها
رجوع کنید: «ملامتیه».
-
کمال
8549 سرفصلهای قرآنی
«كمال» عبارت است از: «فعليت و هستى محض و نداشتن قوه و استعداد». به عبارتی كمال، داشتن هر چیزی است كه براى شىء، ممكن و لايق باشد. به سخن ديگر، كمال، نقطهی پايان و مرحلهی نهايى و عالى هر شىء و
-
کمیل بن زیاد ، دعای کمیل
3902 شخصیتها
«کمیل بن زیاد نخعی»، با کنیهی ابن عبدالله و ابن عبدالرحمن، از اصحاب خاص و شیعیان راستين کنانة بن عتیق
1780 شخصیتها«کنانة بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها در حمله اول دشمن در روز عاشورا و در رکاب کودک ، طفل ، نوزاد
13885 سرفصلهای قرآنیبه فرزندان انسانها از زمان تولد تا سن بلوغ، کودک اطلاق میشود که معادل آن در زبان عربی طفل است. در آموزههای دین اسلام؛ چون کودکان هنوز به سن تکلیف نرسدهاند؛ لذا ا
- کوفه ، مسجد کوفه
5421 مکانها و مناطقکوفه از شهرهای جنوبی کشور عراق است که امروزه متصل با شهر نجف میباشد. کوفه از شهرهای مهم اسلامی است که به دست مسلمانان تأسیس شد. این شهر م
- کهف، اصحاب کهف
5621 سرفصلهای قرآنیاصحاب کهف گروهى از جوانان با ايمان و موحد بودند كه در يک زندگى پر زرق و برق، در ميان انواع ناز و نعمت به سر میبردند، ولی براى حفظ عقيده و مبارزه با طاغوت عصر خويش به همه اينها پشتپا زدند، و با
- کید ، حیله ، مکر ، خدعه ، فریب
13670 سرفصلهای قرآنیواژههایی از ریشههای «مکر»، «کید»، «حیله» و «خدعه» که با وجود برخی تفاوتها تا اندازهای به یک معنا هستند، چندین و چند بار در قرآن کریم
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- گناه (ذنب ، اثم، سیئه ، خطیئه ، عصیان و ...)
28398 سرفصلهای قرآنیمفهوم فارسی و کلی «گناه» در زبان عربی با واژههای متفاوتی بیان میشود.
به عبارتی، واژههایی مانند «ذنب»، «اثم»، «خطیئه»، «سیئه»، «عصیان» و ... که با مشتقات خود در لائیک ، لائیسم ، سکولاریسم
3479 فرقهها، مذهبها، گروههااندیشه «لائیک» و «سکولار» به معنای «تفکیک دین از حکومت» و یا «جدایى دین از جامعه» میباشد که به هر دو معنای آن مورد پذیرش لاحج
2077 پیامبرانروایتی وجود دارد مبنی بر اینکه «لاحج» یکی از پیامبران الهی بوده، اما مقام رسالت نداشت. همچنین گفته شده که وی شوهر خاله حضرت ابراهیم(ع) و نیز پدر ساره همسر ایشان بود.
- لاهوت
2060 طبقهبندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4064 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، میتواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهمترین آنها توجه
- لعن، سبّ، فحش، توهین، دشنام، نفرین
13597 سرفصلهای قرآنی«لعن» در لغت به معنای راندن و دور کردن از خوبی به همراه غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد، در آخرت به معنای عقوبت و مجازات و در دنیا به معنای بستهشدن راه رحمت و توفیق الهی است. و اگر لعن از طرف
- لفیف
2572 ادبیاتاگر کلمهای در دو حرف از حروف اصلی خود دارای «حرف علّه» باشد به آن «لفیف» گفته میشود و در صورتی که مانند فعل «لَوَی» این دو حرف عله اصلی به هم متصل باشند، «لفیف مقرون» نام خواهد داشت و اگر مانند ف
- لفیف مفروق
1245 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لفیف مقرون
1256 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لوامع صاحبقرانی
1554 کتابهااین کتاب توسط محمد تقى مجلسى معروف به «مجلسى اول» (1070 ق) به نگارش درآمده است.بعد از آنکه مؤلف، کتاب شرح روایتی به نام «روضة المتقین» را نگاشت و به شاه عباس صفوی عرضه کرد، شاه از وی درخواست نگارش
- لوح ، الواح ، لوح محفوظ
615 سرفصلهای قرآنییکی از معانی «لوح»، تخته چوب میباشد و نیز هرآنچه بتوان با استفاده از آن، چیزی را ساخته و یا بر روی آن چیزی را نگاشت که به همین دلیل، خداوند هم از چوبهای بهکار رفته در کشتی لوم ، تعییر ، سرزنش
2756 سرفصلهای قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژههای مورد استفاده در قرآن کریم میباشد. این واژه درجایی صفت لهو و لعب
9981 سرفصلهای قرآنیواژگان «لهو» و «لعب» در کنار یکدیگر، در شش سوره از قرآن کریم آمده که در چهار مورد واژۀ «لعب» مقدّم بر «لهو» شده و در دو جای دیگر کلمه «لهو
- مَلَک ، ملائکة ، فرشته ، فرشتگان
20638 سرفصلهای قرآنیكلمۀ "ملائكه" جمع "ملك" - به فتحه لام- به معنای موجوداتى است که مخلوق و واسطۀ بين خدا و بين عالم مشهوداند. قرآن کریم کارهای فراوانی را برای فرشتگان برشمرده است. وساط
- ما فی الذمه
8243 اصطلاحات فقهی - اصولیاصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده است» در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید میشود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک میکند که نیّتش باید چگ
- ما لا یدرک کلّه لا یترک کلّه
2351 اصطلاحات فقهی - اصولیر.ک: «قاعده میسور».
- مالک اشتر
2881 شخصیتهامالک بن حارث بن عبد یغوث بن سلمه بن ربیعه بن حارث بن خریمه بن سعد بن مالک بن نخع، از خانوادههای اصیل و برومند طایفهی نخع و مذحج یمن برخاسته و به دلیل جراحتی که به چشمش رسیده بود، مالک اشتر نامید
- مالک بن دودان
1610 شخصیتها- مالک بن عبدالله بن سریع
1632 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) مالک بن عبدالله بن سریع جابری بود که ر
- مباهله
2309 سرفصلهای قرآنی«مباهله» يعنى نفرين كردن يکديگر با این هدف که هر كس بر باطل است مورد غضب الاهى قرار گيرد، و آنكس كه بر حق است شناخته شود و بدين گونه حق ا
- متردیه
2365 اصطلاحات فقهی - اصولیبه حیوانى که با افتادن از پرتگاه کشته شده باشد، «متردّیه» گفته میشود که در آیه سوم سوره مائده نیز به آن اشاره شده است.
- متین
2800 سرفصلهای قرآنی«متين» از ریشه «متن» از أسمای حسناى الهی است که معنایش سفت و سخت، محكم و نيرومند میباشد. در مواردی، خداوند کید و مکر خود را نیز با ویژگی «متین» و محکم اعلام کرده است. در برخی منابع اسلامی، از عبار
- مثال
1512 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف اول از حروف اصلی و یا «فاء الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «مثال» نامیده میشود و اگر مانند «وعد» حرف علّه ابتدایی، واو باشد، «مثال واوی» و اگر مانند «یقظ» یا
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
امام رضا(ع) درباره ربا و علت تحریم آن چه میفرماید؟
11087 حدیث 1396/05/30چندین روایت از امام رضا(ع) در موضوع ربا نقل شده است. یکی از این روایات که در بیان علت و حکمت حرام بودن ربا است را در ذیل به آن اشاره میکنیم: «عِلَّةُ تَحْرِیمِ الرِّبَا إِنَّمَا نَهَى اللهُ عَنْهُ لِمَا فِیهِ مِنْ فَسَادِ الْأَمْوَالِ لِأَنَّ الْإِنْسَانَ إِذَا اشْتَرَى ...
-
شخصی در گذشته، با حیوانی آمیزش کرده و آن حیوان هم فروحته شده است، آیا وظیفه دیگری غیر از توبه دارد؟
25111 روابط نامشروع 1396/04/24این فرد مرتکب معصیت بزرگی شده است که طبق روایات اگر در دادگاه ثابت شود، موجب تعزیر وی میشود.[1] در هر حال باید از این کار توبه واقعی کند و اگر امکان دارد و حیوان در دسترس باشد، باید آن را ذبح کند و ...
-
معنای «تسویل» و «زینت دادن اعمال زشت توسط شیطان» چیست؟
32656 لغت شناسی 1394/06/16الف. معنای تسویل در قرآن واژه «تسویل» مصدر «سول» به معناى جلوه دادن چیزى است که نفس آدمى بر آن حریص است، به گونهای که زشتیهایش هم در نظر زیبا میشود.[1] «سَوَّلَتْ له نفسه کذا، زَیَّنَتْه له»؛[2] نفس او فلان ...
-
منظور از «صبغه خدا» در قرآن چیست؟ آیا پیامبر خدا(ص)، خاندان او و قرآن، تجلی از صبغه خدا، جهت نجات مردم در دنیا و آخرت هستند؟
29052 تفسیر 1390/10/21بر اساس آنچه در روایات و تفاسیر آمده، منظور از «صِبْغَةَ اللّهِ» در آیۀ شریفۀ «صِبْغَةَ اللّهِ وَ مَنْ احْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً»،[1] اسلام و یا میثاقی است که خداوند در عهد الست(عالم ذر)[2] در باره ولایت علی(ع) از مردم گرفته است.
-
آیا برای ازدواج با دختر غیر مسلمان، اجازه پدر او لازم است؟
7937 اجازه ولی 1399/09/15پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):در مورد سؤال، اجازه پدر و یا جد پدری بنابر احتیاط واجب شرط صحت عقد - موقت - است؛ مگر آنکه در آئینشان اذن را شرط ندانند.حضرت آیت الله العظمی سیستانی ...
-
در روایت رمضان یکی از اسامی خداوند دانسته شده است، رمضان در مورد خداوند به چه معنا است؟
13132 حدیث 1392/02/25رمضان مشتق از «رَمَض» به معنای شدّت حرارت، و حرارت سنگ، بر اثر شدّت حرارت خورشید آمده است.[1] «رمضان» از «رمیض»، به معناى ابر و باران در پایان چلّهی تابستان و ابتداى فصل پاییز است که گرماى تابستان را دور میکند. به این دلیل ...
-
با آنکه انسان باید از افراد فاسد به خدا پناه ببرد نه از افراد پرهیزگار، چرا حضرت مریم(س) خطاب به فرشتهای که در برابرش مجسم شد، گفت: «اگر پرهیزگارى، از تو به خدا پناه میبرم»؟!
8093 تفسیر 1396/08/20هنگامی که حضرت مریم(س) میان خود و مردم پرده کشید، تا چیزى مانع اخلاص او در عبادت نشود، و کسى او را از خدا به خود مشغول ندارد، در این هنگام، جبرئیل در شکل انسانى بیعیب و نقص بر مریم ظاهر شد. مریم(ع) از شدت وحشتى که از ...
-
آیا واقعیت دارد که دکارت علاوه بر اینکه ریاضی دان بود، عارف هم بوده؟
13539 Philosophy of Gnosis 1390/01/14عرفان به عنوان راه رسیدن به خداوند یا حقیقت دو جنبه دارد: جنبه عملی و جنبه نظری.از حیث عرفان عملی که تأکید بر کشف و شهود و رسیدن به واقع از راه دل دارد، دکارت راه عقل را می پیموده و خود مبدع مکتب اصالت عقل است. هر چند ...
-
آیا امام علی(ع) در زمان حیات حضرت زهرا(س) همسر دیگری داشت؟
47126 خصوصیات و مناقب 1391/02/13در بعضی از منابع متأخر[1] در مورد تعداد همسران امام علی(ع) آمده است:1. نخستین همسر امام علی(ع)، حضرت فاطمه(س) دختر گرامى رسول خدا(ص) بود و تا زمانى که فاطمه زنده بود، امام على(ع) همسر دیگرى نگرفت.2. بر اساس سفارش خود حضرت فاطمه،
-
آیا ضمیر «هو» اسم اعظم الهی است؟!
6092 حدیث 1400/01/27کلمهی «هو» هر چند در زبان عربی ضمیری است که به مرجعی برمیگردد؛ اما در برخی روایات، از این ضمیر به تنهایی به عنوان نام خداوند، بلکه بخشی از اسم اعظم خداوند یاد شده است.شیخ صدوق از امام علی(ع) نقل میکند: در شبی ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
890532 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
786139 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
752484 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
674617 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
656025 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
646972 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
596345 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579411 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
563668 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
563270 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- کوفه ، مسجد کوفه