اصطلاحات و مدخل ها
-
کردوس بن زهیر
1764 شخصیتها
کردوس بن زهیر که نامهای دیگری نیز برای وی ذکر شده است، شهیدی از شهدای کربلا میباشد که به همراه برادرش کرسی
2960 سرفصلهای قرآنیواژه «کرسی» در معانی گوناگونی چون تخت پادشاهی، علم، دانش، ملک، قدرت باری تعالی و تدبیر او مورد استفاده قرار گرفته است. اين كلمه در قرآن کریم دو بار تکرار شده، با اين تفاوت كه در يكى، مصداق خارجى ما
- کسالت ، تنبلی، بیانگیزگی
2562 سرفصلهای قرآنیتعالیم و آموزههای دین اسلام کسالت و تنبلی را رد کرده و خواستار نشاط کشف و شهود، مکاشفه
8892 اصطلاحات عرفانیکشف در لغت، به معنای برداشتن پرده و حجاب از روی چیزى است؛ شهود نیز در لغت به معنای دیدن، معاینه و حضور است.
کشف و شهود یاهمان مکاشفه و مشاهده، از اصطلاحات عرفانی
- کعبه
9777 سرفصلهای قرآنی«کعبه» ساختمانی در داخل «مسجد الحرام» است که در شهر «مکّه» قرار دارد.
بر اساس آيات قرآن، همچنين اسناد تاريخى در باب ساختن كعبه، این منطقه نمادى از بركات الاهى، هدايت بشر، و محل اجتماعی برا
- کفر ، کفران ، نپذیرفتن ، ناسپاسی
58910 سرفصلهای قرآنیکفر در دانش لغت به معنای پوشاندن بوده و در قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی به معنای نپذیرفتن یک حقیقت و یا ناسپاسی نسبت به یک نعمت است که در
- کلبیون
1580 فرقهها، مذهبها، گروههارجوع کنید: «ملامتیه».
- کمال
9492 سرفصلهای قرآنی«كمال» عبارت است از: «فعليت و هستى محض و نداشتن قوه و استعداد». به عبارتی كمال، داشتن هر چیزی است كه براى شىء، ممكن و لايق باشد. به سخن ديگر، كمال، نقطهی پايان و مرحلهی نهايى و عالى هر شىء و
- کمیل بن زیاد ، دعای کمیل
4275 شخصیتها«کمیل بن زیاد نخعی»، با کنیهی ابن عبدالله و ابن عبدالرحمن، از اصحاب خاص و شیعیان راستين کنانة بن عتیق
2003 شخصیتها«کنانة بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها در حمله اول دشمن در روز عاشورا و در رکاب کودک ، طفل ، نوزاد
15927 سرفصلهای قرآنیبه فرزندان انسانها از زمان تولد تا سن بلوغ، کودک اطلاق میشود که معادل آن در زبان عربی طفل است. در آموزههای دین اسلام؛ چون کودکان هنوز به سن تکلیف نرسدهاند؛ لذا ا
- کوفه ، مسجد کوفه
6199 مکانها و مناطقکوفه از شهرهای جنوبی کشور عراق است که امروزه متصل با شهر نجف میباشد. کوفه از شهرهای مهم اسلامی است که به دست مسلمانان تأسیس شد. این شهر م
- کهف، اصحاب کهف
6205 سرفصلهای قرآنیاصحاب کهف گروهى از جوانان با ايمان و موحد بودند كه در يک زندگى پر زرق و برق، در ميان انواع ناز و نعمت به سر میبردند، ولی براى حفظ عقيده و مبارزه با طاغوت عصر خويش به همه اينها پشتپا زدند، و با
- کید ، حیله ، مکر ، خدعه ، فریب
15362 سرفصلهای قرآنیواژههایی از ریشههای «مکر»، «کید»، «حیله» و «خدعه» که با وجود برخی تفاوتها تا اندازهای به یک معنا هستند، چندین و چند بار در قرآن کریم
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- گناه (ذنب ، اثم، سیئه ، خطیئه ، عصیان و ...)
31957 سرفصلهای قرآنیمفهوم فارسی و کلی «گناه» در زبان عربی با واژههای متفاوتی بیان میشود.
به عبارتی، واژههایی مانند «ذنب»، «اثم»، «خطیئه»، «سیئه»، «عصیان» و ... که با مشتقات خود در لائیک ، لائیسم ، سکولاریسم
3915 فرقهها، مذهبها، گروههااندیشه «لائیک» و «سکولار» به معنای «تفکیک دین از حکومت» و یا «جدایى دین از جامعه» میباشد که به هر دو معنای آن مورد پذیرش لاحج
2262 پیامبرانروایتی وجود دارد مبنی بر اینکه «لاحج» یکی از پیامبران الهی بوده، اما مقام رسالت نداشت. همچنین گفته شده که وی شوهر خاله حضرت ابراهیم(ع) و نیز پدر ساره همسر ایشان بود.
- لاهوت
2237 طبقهبندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4627 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، میتواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهمترین آنها توجه
- لعن، سبّ، فحش، توهین، دشنام، نفرین
15206 سرفصلهای قرآنی«لعن» در لغت به معنای راندن و دور کردن از خوبی به همراه غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد، در آخرت به معنای عقوبت و مجازات و در دنیا به معنای بستهشدن راه رحمت و توفیق الهی است. و اگر لعن از طرف
- لفیف
2916 ادبیاتاگر کلمهای در دو حرف از حروف اصلی خود دارای «حرف علّه» باشد به آن «لفیف» گفته میشود و در صورتی که مانند فعل «لَوَی» این دو حرف عله اصلی به هم متصل باشند، «لفیف مقرون» نام خواهد داشت و اگر مانند ف
- لفیف مفروق
1388 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لفیف مقرون
1396 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لوامع صاحبقرانی
1676 کتابهااین کتاب توسط محمد تقى مجلسى معروف به «مجلسى اول» (1070 ق) به نگارش درآمده است.بعد از آنکه مؤلف، کتاب شرح روایتی به نام «روضة المتقین» را نگاشت و به شاه عباس صفوی عرضه کرد، شاه از وی درخواست نگارش
- لوح ، الواح ، لوح محفوظ
927 سرفصلهای قرآنییکی از معانی «لوح»، تخته چوب میباشد و نیز هرآنچه بتوان با استفاده از آن، چیزی را ساخته و یا بر روی آن چیزی را نگاشت که به همین دلیل، خداوند هم از چوبهای بهکار رفته در کشتی لوم ، تعییر ، سرزنش
3136 سرفصلهای قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژههای مورد استفاده در قرآن کریم میباشد. این واژه درجایی صفت لهو و لعب
11151 سرفصلهای قرآنیواژگان «لهو» و «لعب» در کنار یکدیگر، در شش سوره از قرآن کریم آمده که در چهار مورد واژۀ «لعب» مقدّم بر «لهو» شده و در دو جای دیگر کلمه «لهو
- مَلَک ، ملائکة ، فرشته ، فرشتگان
23342 سرفصلهای قرآنیكلمۀ "ملائكه" جمع "ملك" - به فتحه لام- به معنای موجوداتى است که مخلوق و واسطۀ بين خدا و بين عالم مشهوداند. قرآن کریم کارهای فراوانی را برای فرشتگان برشمرده است. وساط
- ما فی الذمه
9953 اصطلاحات فقهی - اصولیاصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده است» در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید میشود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک میکند که نیّتش باید چگ
- ما لا یدرک کلّه لا یترک کلّه
2569 اصطلاحات فقهی - اصولیر.ک: «قاعده میسور».
- مالک اشتر
3260 شخصیتهامالک بن حارث بن عبد یغوث بن سلمه بن ربیعه بن حارث بن خریمه بن سعد بن مالک بن نخع، از خانوادههای اصیل و برومند طایفهی نخع و مذحج یمن برخاسته و به دلیل جراحتی که به چشمش رسیده بود، مالک اشتر نامید
- مالک بن دودان
1785 شخصیتها- مالک بن عبدالله بن سریع
1800 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) مالک بن عبدالله بن سریع جابری بود که ر
- مباهله
2536 سرفصلهای قرآنی«مباهله» يعنى نفرين كردن يکديگر با این هدف که هر كس بر باطل است مورد غضب الاهى قرار گيرد، و آنكس كه بر حق است شناخته شود و بدين گونه حق ا
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
حرف جر «واو» به چه معنا است و چه کاربردی دارد؟
956 صرف و نحو 1403/10/19«حروف جاره» یا «حروف جر» حرفهایی هستند که تنها بر سر اسمها در میآیند، و اگر بر سر اسمى درآیند، آنرا مجرور میکنند.حروف جر بنابر نظر مشهور، هفده حرفاند که یکی از آنها حرف «واو» است.حرف واو، غیر از حرف جر، کاربردهای دیگری مانند، عطف، استیناف، حال و ... دارد؛ ...
-
چگونه میتوان رسول خدا(ص) را در خواب دید؟
78120 خواب 1386/02/04در مفاتیح الجنان اذکار و اعمالی برای دیدن اولیای الهی در خواب بیان شده است، اما باید توجه داشت که اینراهها به تنهایی کافی برای موفقیت در دیدن خواب اشخاص مورد نظر نیست؛ یعنی اینگونه نیست که تا هر کس به آنها عمل کرد، به طور حتم پیامبر ...
-
فرق اصطلاح «تصور و تصدیق» با «مبادی تصوریه و تصدیقیه» چیست؟
30211 کلیات 1393/11/08اصطلاح «تصور و تصدیق» و اصطلاح «مبادی تصوری و تصدیقی»، هر دو از اصطلاحات منطقیاند، ولی با این تفاوت که اصطلاح «تصور و تصدیق» در نظر اهل منطق مربوط به انواع علوم است؛ یعنی علم به معنای مصدری،[1] دانستن و حصول صورتی ...
-
آیا بر مرجع تقلید پاسخ به استفتائات واجب است؟
6789 امر به معروف و نهی از منکر 1393/06/17ارشاد جاهل و بیان مسائل بر مرجع تقلید تکلیف و واجب است، مگر اینکه شخصی که از وی سؤال شده، معذور از جواب باشد.[1] [1]. فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج2، ص ...
-
قرآن در آیاتی شرک را گناهی نابخشودنی عنوان کرده است، آیا ابراهیم(ع) با پرستش ماه و خورشید و ستاره به عنوان خدایش دچار شرک نشد؟!
12805 تفسیر 1393/04/111. بر اساس اعتقاد شیعیان، این گفتار حضرت ابراهیم(ع) نشانگر اعتقاد واقعی ایشان نبوده، بلکه برای بیدار کردن وجدانهای خفته مشرکان بوده است. چنانکه در روایتی منقول از امام رضا(ع) در جواب مأمون به همین مطلب به شرح زیر تصریح شده است: «مأمون از امام رضا(ع) پرسید، یا ...
-
معنای لغوی و اصطلاحی سه واژه وصی، وحی و رسول چیست؟
32674 پیمان پروردگار با مردم 1387/12/071. وصی در لغت به معنای: اندرز دهنده، وصیت کننده، سفارش کننده و ... آمده است. و در اصطلاح فقه؛ کسی که موافق سفارش و وصیت کسی پس از مرگ وی در امور و اموال وی دخالت و تصرف کند.[1]به بیان دیگر، وصی ...
-
مراد از اسم مکنون و مستأثر خداوند چیست؟
35836 عرفان و اخلاق 1388/02/27از احادیث و دعاهای صادر شدهی از اهلبیت(ع) استفاده میشود که خدای متعال اسمهایی دارد که آنها را برای خویش برگزیده است و هیچکس از آنها آگاه نیست. این اسماء به «اسماء مستأثره» معروف شدهاند. از روایات استفاده میشود که اسماء مستأثره از مراتب غیبی اسم اعظم هستند ...
-
چرا در اسلام مادامی که زن از همسرش اطاعت کند، قابل تمجید و ستایش است؟
37486 Practical 1386/12/25قوام، تحکیم و استمرار زندگی زناشویی به محبت، دوستی، تفاهم، احترام متقابل و به رسمیت شناختن و رعایت حقوق یکدیگر است. دین اسلام برای آنکه محیط و اجتماع کوچکِ خانواده قوام پیدا کند و تداوم یابد، برای هر یک از زن و شوهر حقوقی در نظر گرفته و در مقابل ...
-
در فیلمهای تولیدشده در برخی کشورهای اسلامی بازیگرانی را مشاهده میکنیم که هیچ توجهی به حجاب و روابط زن و مرد ندارند. آیا ممکن است آنان پیرو فرقهای اسلامی باشند که معتقد به حجاب نیست؟!
6357 حجاب 1396/05/05حجاب به معناى پوشاندن بدن زن در برابر نامحرم، از احکام ضرورى دین اسلام به شمار آمده و آیات متعددی از قرآن کریم - از جمله آیاتی از سوره احزاب و نور - درباره آن نازل شده است. پوشش زن در اسلام این است که وی در معاشرت ...
-
اگر شخصی فرزند خردسال خود را بزند، به نحوی که تا چند دقیقه جای آن سرخ شود، آیا واجب است دیه دهد؟ اگر جای آن سرخی پایدار یا کبود شود چطور؟ و آن را به چه کسی باید داد؟
19503 Laws and Jurisprudence 1390/04/08دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):ج1و2) در فرض سؤال دیه واجب است و دیه آن باید به ولیّ داده شود و اگر ضارب خود ولی است دیه را باید برای کودک نگه داری کند.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):1ـ ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
894075 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
802384 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
769367 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
689382 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
663179 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650924 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
606438 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
589387 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
581211 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566354 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- کسالت ، تنبلی، بیانگیزگی