اصطلاحات و مدخل ها
-
افق مبین
1356 سرفصل‌های قرآنی
«افق مبین» اصطلاحی قرآنی است که تنها یک‌بار در سوره تکویر آمده است.كلمه «افق مبين» (افق روشن) به معناى ناحيه‌ی ظاهر و آشکار است. از آن‌جا که جبرئیل امین(ع) هنگام ابلاغ وحی معمولاً به صورت انسانى خو
-
اقاله
1554 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اقاله» به معنای درخواست فسخ معامله از جانب یکی از طرفین و پذیرش آن توسط طرف مقابل می‌باشد. در روایات توصیه شده که در حدّ امکان، درخواست طرف مقابل برای فسخ معامله را بپذیریم، گرچه او هیچ راه قانونی
-
اکراه ، اجبار
3555 سرفصل‌های قرآنی
«اكراه»، به معناى آن است كه كسى را به اجبار وادار به كارى كنند. بر اساس صریح قرآن در پذیرش دین، اکراه و اجباری وجود ندارد:«لا اكراه فى الد
-
الجمع مهما أمکن أولی من الطرح
1635 اصطلاحات فقهی - اصولی
این قاعده در گستره‌های فراوانی مانند دانش فقه، بررسی روایات و ... کاربرد دارد و معنای ساده‌اش آن است که اگر دو گزارش وجود داشته باشد که به ظاهر با هم متفاوت‌اند، چند راه حل را پیش رو خواهیم داشت:
- الخیر فی ما وقع
2405 ضرب المثلهامعنا و مفهوم این ضرب المثل آن است که هر اتفاقی که برای انسان رخ داده و یا می‌دهد، خیر او در همان نهفته است و به عبارت دیگر «هرچه پیش آید،
- الضرورات تبیح المحظورات
1882 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «قاعده اضطرار».
- اللهوف علی قتلی الطفوف
2249 کتابهاکتاب «اللهوف علی قتلی الطفوف» یا (آه‌هاى سوزان بر کشتگان بیابان) اثری از سید بن طاووس معروف به «ابن طاووس»(664 ق) می‌باشد که از مقاتل معتبر و قابل استناد به شمار آمده و پیرامون شرح قیام امام حسین(ع
- الیا
2076 پیامبراناز برخی منابع روایی و تاریخی چنین برداشت می‌شود که «الیا» از پیامبران به حق بنی اسرائیل بود و «یسع» پیامبر که نامش در قرآن کریم ذکر شده، از شاگردان او بود. همچنین در گزارشی گفته شده است، الیای نبی
- ام سلمه
1759 شخصیتهاام سلمه، کنیه‌ی یکی از امهات المؤمنین و یکی از همسران گرامی پیامبر اسلام(ص) است
- ام کلثوم بنت علی
1979 شخصیت‌ها«ام‌كلثوم» دختر امام على بن أبی‌طالب(ع) و حضرت فاطمه(س) و نوه ام وهب
1503 شخصیت‌ها- امام ، امامت
8187 سرفصل‌های قرآنی"امام" در لغت به معنا قائد و پیشوا است و امامت به معنای پیشوایی و رهبری است. در قرآن کریم، اصطلاح «امام» برای پیشوایان دینی، کتاب آسمانی، دفتر اعمال، مسیر روشن و حتی برای سردمداران کفر مورد استفاده
- امام باقر(محمّد بن علی)
5082 چهارده معصومپنجمین امام شیعیان، محمّد بن علی بن الحسین(ع)، ملقب به باقر بوده و کنیه ایشان ابو جعفر می‌باشد. برخى تولد آن‌حضرت را در اول ماه رجب مصادف با روز جمعه می‌دانند و برخى ديگر، سوم صفر را روز میلاد حضرت
- امام جواد(محمد بن علی، محمد تقی)
3677 چهارده معصومامام جواد(ع) امام نهم شیعیان است. نام آن حضرت، محمد و كنيه ایشان؛ ابو جعفر ثانی و ابو علی است. لقب‌های ایشان عبارت است از: مختار، متوكّل، متّقى، زكىّ، تقى، مُنتَجَب، مرتضى، قانِع، جواد و عالِم.
- امام حسن مجتبی(حسن بن علی)
5345 چهارده معصومامام حسن مجتبی(ع) اولین نوه پیامبر اسلام(ص) و اولین فرزند مشترک امام علی بن ابی‌طالب(ع) و حضرت زهرا(س)
- امام حسین(حسین بن علی، سید الشهداء)
7193 چهارده معصومامام حسین(ع)، دومین نوه پیامبر اسلام(ص)، فرزند دوم امام علی بن ابی‌طالب(ع) و حضرت زهرا(س) و امام سوم
- امام رضا(علی بن موسی)
6092 چهارده معصومامام علی بن موسی الرضا(ع) هشتمین امام شیعیان از سلاله‌ی پاک رسول خدا(ص) و هشتمین جانشین پیامبر مکرم اسلام(ص) است. بنابر نظر مشهور مورّخان، آن‌حضرت در یازدهم ذی القعد
- امام سجاد(علی بن الحسین، زین العابدین)
6538 چهارده معصومامام علی بن الحسین(ع) معروف به سجاد و زین العابدین، چهارمین امام شیعیان است. آن‌حضرت در سال 38 قمری در شهر مدینه، و در زمانی به دنیا آمد كه جد بزرگوارش امام علی بن ابی‌ط
- امام صادق(جعفر بن محمد)
7285 چهارده معصومامام جعفر صادق(ع) ششمین امام شیعیان است که در سال 80 یا 83 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارشان امام محمد باقر(ع)، و مادر حضرتشان، ام فروه دختر قاسم
- امام عسکری(حسن بن علی، حسن عسکری)
5150 چهارده معصومامام حسن عسكرى(ع)، که به «ابو محمد» نیز شناخته می‌شود، یازدهمین امام شیعیان است که در روز جمعه هشتم ربيع الثانی 232 هجری در شهر مدینه به دنیا آمد. پدرش امام دهم حضرت اما
- امام علی(علی بن ابی طالب)
8601 چهارده معصومامام علی(ع) پسرعمو، وصی و جانشین پیامبر اسلام(ص) و اولین امام شیعیان است. بر اساس روایات مشهور از منابع معتبر، امام علی(ع) در روز جمعه، سيزدهم ماه رجب، سال سى‌ام عام
- امام کاظم(موسی بن جعفر)
4192 چهارده معصومامام موسای کاظم(ع)، هفتمین امام شیعیان و فرزند امام صادق(ع) است. مادر حضرتشان حمیدهٔ بربریه نام دارد. همچنین به او حمیدهٔ مصفّاه هم گفته شده است.
امام کاظم(
- امام مهدی(محمد بن حسن)
5326 چهارده معصومامام مهدی(عج) امام دوازدهم شیعیان، در سال 255 قمری در سامراء متولد شده و تا برقراری عدالت کامل در جهان زنده بوده اما در پس پرده غیبت می‌باشد. حضرتشان فرزند اما
- امام هادی(علی بن محمد، نقی)
3155 چهارده معصومامام هادی(ع) پيشواى دهم شيعيان، بنابر نظر مشهور در نیمۀ ذيحجه سال 212 هجری در شهر مدينه به‌دنيا آمد. پدر بزرگوارش پيشواى نهم، امام جواد(ع) و مادرش بانوى گرامى «سُمان
- امانت ، امین
4640 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از آموزه‌ها و تعالیم قرآن کریم موضوع «امانت» است. و به کسی که از امانت مردم حفاظت و نگهداری می‌کند «امین» و «امانت‌دار» گفته می‌شود. در منابع امتثال
2098 اصطلاحات فقهی - اصولیمعنای لغوی «امتثال» پیروی است و در فقه و اصول به «موافقت عملى با شارع که با قصد قربت انجام شده» امتثال می‌گویند. در دانش اصول فقه، چهار نوع از «امتثال» مورد بررسی قرار گرفته است: «امتثال علمى تفصی
- امتحان ، ابتلاء ، بلا، دشواری‌ها
13499 سرفصل‌های قرآنیامتحان به معنای آزمایش افرادی توسط دیگران است.
يكى از سنت‌هاى خدا در مورد بشر اين است كه او را همواره مورد آزمايش قرار می‌دهد. اين حقيقت در آيات و روایات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته است و
- امر ارشادی ، نهی ارشادی
3249 اصطلاحات فقهی - اصولیاوامر و نواهی ارشادى به توصیه‌هایی از جانب شارع گفته مى‌شود که جنبه تشریع و قانون‌گذاری نداشته، بلکه تنها نوعی آگاهی دادن به مکلّف می‌باشد. به عنوان نمونه اگر توصیه‌ای وجود داشته باشد که «هنگام فلا
- امر مولوی ، نهی مولوی
2531 اصطلاحات فقهی - اصولیاوامر و نواهی مولوی، به آن دسته از فرمانهای الاهی گفته می‌شود که به عنوان یک دستور شرعی صادرشده باشد و در آن «بعث حقیقی» وجود داشته باشد؛ مانند امر به نماز و روزه و نهی از نوشیدن شراب که عمل به آنه
- امّی، أمیین
2100 سرفصل‌های قرآنیواژه «امی» اصطلاح قرآنی است که به عنوان یک ویژگی برای پیامبر اسلام(ص) ذکر شده، و اصطلاح «امیین» نیز صفتی برای مردم جزیرة العرب می‌باشد.
امی به کسی گفته می‌شود که خواندن و نوشتن را نیاموخته
- امیه بن عبد شمس
1477 شخصیتهاامیه كه تيره‌ی مشهور بنی‌اميه (امویان) به او منسوب است، یکی از چند پسر عبدشمس بن عبدمناف بود؛ از این رو دودمان‌های بنی‌امیه و بنی‌هاشم در عبدمناف به یکدیگر پیوند می
- انجیل
6225 سرفصل‌های قرآنیاز برجسته‌ترین کتابهای آسمانی، کتاب «انجیل» است که از طرف پروردگار بر حضرت عیسی(ع) نازل شد و اگر چه به عنوان «معجزه الهی» از سوی این پیامبر بزرگ مطرح نشده، اما کتاب هدایتی است که هم کتاب آسمانی قب
- انذار ، ترساندن
15301 سرفصل‌های قرآنیخداوند همانگونه که افراد باایمان را به بهشت و رضوان الهی بشارت می‌دهد، به واسطه فرستادگان خود و نیز با استفاده از برخی رخدادها مردم را از ع
- انس بن حارث
1996 شخصیتهاانس بن حارث از تیره «بنى کاهل» از قبله «بنى اسد» بود که از اصحاب پیامبر(ص) به شمار آمده و به همراه حضرتشان در جنگهای بدر و حنین شرکت داشت. گزارش شده که او روایتی از پیامبر اسلام(ص) در مورد امام حس
- انسان ، ناس ، بشر ، بنی آدم
پرسش های اتفاقی
-
اشعار عمار به هنگام بنای مسجدی که پیامبر (ص) می ساخت، چه بوده است؟
9274 تاريخ بزرگان 1386/09/20مجلسی در بحار الانوار می نویسد: هنگامی که رسول خدا (ص) به همراه یارانش در حال ساخت مسجد بودند، یکی از صحابه با لباس شیک و ژست خاص، از آن جا می گذشت، عمار بن یاسر با دیدن این صحنه اشعاری را سرودند که بدین مضمون است: هرگز مساوی نیستند ...
-
آیا از نظر اسلام با سند زدن می توان صاحب زمین های بدون مالک شد؟
30065 Laws and Jurisprudence 1388/04/06زمین هایی که ممکن است در شهر یا روستا در بین مناطق مسکونی پیدا شود و مالک و صاحب آنها معلوم نباشد اصطلاحا به آنها اراضی مجهول المالک گفته می شود. این زمین ها قطعا مالک دارند ولی این که مالک آنها کیست معلوم نیست .بنا براین حکم اموال ...
-
کسی که در نماز جمعه شرکت نکرده، آیا نمازی را که در منزل می‌خواند باید پس از تمام شدن نماز جمعه اقامه کند؟
120458 نماز جمعه 1393/12/07نظر مراجع تقلید در این‌باره مختلف است؛ عده‌ای[1] تأخیر انداختن نماز را لازم نمی‌دانند. برخی[2] آن‌را بنابر احتیاط، مستحب شمرده و برخی[3] می‌گویند، بنابر احتیاط واجب، تا پایان وقت نماز جمعه، نماز ظهر و ...
-
طبق نظر حضرت آیت الله العظمی صافی پوشاندن بدن از زن غیر مسلمان واجب نیست، پس می توان گفت که نزدیکی با زن غیر مسلمان ایرادی ندارد؟
15635 Laws and Jurisprudence 1387/11/07مسئله واجب نبودن پوشاندن بدن از زن غیر مسلمان و مجامعت با او دو موضوع جدا از هم هستند که اثبات یکی موجب نفی دیگری و نفی یکی موجب اثبات دیگری نمی شود. اگر منظور شما از مجامعت با زن غیر مسلمان بدون در نظر گرفتن موازین ...
-
خداوند چه نیازی به گذاشتن خلیفه در زمین دارد؟
10430 انسان و خدا 1394/03/14به نظر می‌رسد توجه به چند نکته می‌تواند در پاسخ این سؤال راه‌گشا باشد: 1. خداوند به هیچ چیز نیازمند نیست؛ بنابراین همانگونه که خداوند در اصل خلقت خلق نیاز به آفرینش ندارد، در خلق خلیفه نیز محتاج آفرینش خلیفه نیست. 2. معنای لزوم و ضرورت خلقت یا ...
-
بر اساس روایتی؛ قلب، فرمانده بدن شمرده شده است، آیا چنین چیزی درست است؟
12326 درایه الحدیث 1394/01/30بدن انسان، دارای اجزای مختلفی است که هر یک وظیفه خاص خود را دارد. اما بنابر نظم طبیعی، نیاز به عضوی دارد که به صورت اتاق فرمان بدن کار کرده و قدرت در بدن را در اختیار خود داشته باشد. این وظیفه بر عهده عقل است که هماهنگی ...
-
بر اساس آنچه در خطبه 92 نهج البلاغه آمده؛ چرا حضرت علی(ع) تلاش در نپذیرفتن حکومت داشت و وزیر بودن خود را سزاوارتر از خلافتش می‌داند؟
9455 امام علی ع و خلفا 1396/06/01این گزارش که علاوه بر نهج البلاغه در منابع دیگری از شیعه و اهل‌سنت نقل شده است، محتوایش بر خلاف اصول اعتقادى تشیّع و دیدگاه‌های حضرت علی(ع) نیست؛ زیرا امام(ع) در این سخنان خود به مردم هشدار مىدهد و اتمام حجّت مىکند که اگر من زمام امور را ...
-
آیا توصیه شده که قبل از آغاز وضو، ذکر «لا اله الا الله» بگوییم؟
13643 ثواب و عقاب 1398/04/25بر اساس گزارشی، پیامبر اسلام(ص) در مورد فضیلت گفتن ذکر «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ»[1] قبل از وضو، فرمود: «مَنْ قَالَ سَبْعَ مَرَّاتٍ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ قَبْلَ أَنْ یَتَوَضَّأَ یُعْطَى فِی الْجَنَّةِ مِقْدَارَ الدُّنْیَا کُلِّهَا عَشْرَ مَرَّات»؛[2] هر کس قبل ...
-
آیا سهامی که پدر به فرزند نابالغش می‌بخشد خمس دارد؟
3472 آنچه خمس بدان تعلق می گیرد 1399/06/12مراجع تقلید در مورد خمس هدیه اختلاف نظر دارند؛ لذا برخی[1] اصل سهام مذکور را دارای خمس و برخی[2] خمس آن‌را واجب نمی‌دانند، اما در مورد سود سهام، پرداخت خمس آن در سر سال خمسی، واجب است.البته برخی از مراجع،[3] ...
-
صحاح سته اهل سنت کدام‌اند و تا چه میزان معتبرند؟
33663 درایه الحدیث 1392/09/20«صحاح سته» از کتابهای حدیثی مورد اعتماد اهل سنت می‌باشند که احادیث نبوی در آنها جمع آوری شده و عبارت‌اند از: 1. صحیح بخاری، 2. صحیح مسلم، 3. سنن ابى داود، 4. صحیح ترمذى، 5. سنن ابن ماجه، 6. صحیح نسائى. این صحاح شش‌گانه نزد اهل سنت معتبر ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
888828 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
772736 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‌ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
746853 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
667707 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
652999 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
645196 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
591299 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
578631 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
562319 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562272 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- الخیر فی ما وقع
