اصطلاحات و مدخل ها
-
اجماع
3057 اصطلاحات فقهی - اصولی
اجماع در لغت از مادّه «جمع» به دو معنا آمده است: 1. اتفاق و انضمام چیزى به چیز دیگر. 2. عزم. اما اجماع در اصطلاح فقهی و اصولی؛ به معنای اتفاق نظر گروهی خاص است که این اتفاق نظر آنان در اثبات حکم شر
-
اجماع بسیط
2418 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو نوع «اجماع بسیط» و «اجماع مرکّب» تقسیم میشود. اتفاقنظر همه فقها در یک مسئله؛ «اجماع بسیط» است، چون اجماع آ
-
اجماع تحقیقی
1992 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو گروه «اجماع تحقیقی» و «اجماع تقدیری» تقسیم میشود. معنای «اجماع تحقیقی» آن است که اتفاق نظرعلما بدون هیچگون
-
اجماع تشرّفی
2180 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اجماع تشرّفی» در جایى است که فقیهى در زمان غیبت امام معصوم(ع) خدمت آنحضرت مشرّف شود و رأى و نظر ایشان را در مسئلهاى بشنود، ولى با توجه به اینکه در زمان «غیبت کبرى»، ادعای ملاقات با امام زمان(عج)
-
اجماع تضمّنی
1930 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «اجماع حسّی».
-
اجماع تعبدی
2663 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از تقسیمبندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع تعبّدی» و «اجماع مدرکی» است. «اجماع تعبدى» به اجماعى میگویند که براى مسئله
-
اجماع تقدیری
2072 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو گروه «اجماع تقدیری» و «اجماع تحقیقی» تقسیم میشود. معنای «اجماع تقدیری» آن است که اجماع علما در مسئلهاى خاص
-
اجماع تقیّهای
1968 اصطلاحات فقهی - اصولی
- اجماع حدسی
- اجماع حسّی
2946 اصطلاحات فقهی - اصولیاز یک منظر، میتوان «اجماع» را به «اجماع حسّی» و «اجماع حدسی» تقسیم کرد. «اجماع حسّی» زمانی به دست میآید که این اطمینان حاصل شود که ا
- اجماع دخولی
1900 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «اجماع حسّی».
- اجماع ریاضتی
1619 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع ریاضتی» زمانی رخ خواهد داد که فقیهی از راه ریاضت و رسیدن به مقام کشف و شهود، به حکمى دست یابد و نخواهد کسى از نحوه به دست آوردن حکم بدین کیفیت آگاه شود و از این رو ادعای اجماع سکوتی
2172 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از اقسام «اجماع»، اجماع سکوتی است. به فتوایى که توسط یک فقیه و یا گروهی از فقها صادر شده، سپس آن فتوا در میان فقهاى عصر منتشر شود، و بعد از گذشت مدتی قابل توجه، ه
- اجماع عملی
2239 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع عملی» و «اجماع قولی» تقسیم میشود. اگر تمام مجتهدان در مقام عمل، به قاعدهای مانند «استصحاب» عمل کنند، حت
- اجماع قولی
2282 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع قولی» و «اجماع عملی» تقسیم میشود. «اجماع قولی» زمانی رخ خواهد داد که تمام فقها به موضوعی معتقد باشند و ا
- اجماع محصّل
1735 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع محصّل» و «اجماع منقول» تقسیم میشود. «اجماع محصّل» اجماعى است که فقیه، خودش از راه جستجو و بررسی آراى تما
- اجماع مدرکی
2518 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از تقسیمبندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع مدرکی» و «اجماع تعبّدی» است. «اجماع مدرکی» به مواردی گفته میشود که در موضو
- اجماع مرکّب
2183 اصطلاحات فقهی - اصولیاز یک نگاه، «اجماع» به دو نوع «اجماع مرکّب» و «اجماع بسیط» تقسیم میشود. اگر گروهى از فقها به حرمت چیزى نظر داده و برخى نیز به کراهت آن
- اجماع منقول
1865 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع منقول» و «اجماع محصل» تقسیم میشود. «اجماع منقول» اجماعى است که در آن، فقیه شخصاً به اجماع علما در یک مسئ
- اجوف
2257 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف میانی از حروف اصلی و یا «عین الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «اجوف» نامیده میشود و اگر مانند «قول» حرف علّه میانی آن، واو باشد، «اجوف واوی» و اگر مانند «میل»
- اجوف واوی
1608 ادبیاترجوع کنید: «اجوف».
- اجوف یائی
1948 ادبیاترجوع کنید: «اجوف».
- احسان ، نیکوکاری
10668 سرفصلهای قرآنی«إحسان» مصدر باب افعال؛ به معناى نيكى كردن است.
در آیات قرآن و روایات وارده از سوی پیشوایان دین، فراوان به این موضوع سفارش شده است
- احمد بن محمد هاشمی
1224 شخصیتها- اخباریگری ، اخباریون
2567 اصطلاحات فقهی - اصولی«اخباریه» كه همان اصحاب حدیث هستند، در شیعه آنها را اخبارىها و یا اخباریون مینامند. پیروان این مکتب، اجتهاد را باطل دانسته و ادعا میکنند که تنها از اخبار و اختلاف ، تفاوت
7848 سرفصلهای قرآنیبه اختلاف و تفاوت از چند دیدگاه میتوان نگریست:
1 . ناهماهنگی در کلیت جهان آفرینش و در دستورات خداوند که قرآن و سنت، وجود چنین اخت
- اخلاص
6590 سرفصلهای قرآنیاخلاص همان روح عمل است و معنایش آن است که تنها خدا را شایسته عبادت دانسته و به دنبال آن، انگیزۀ اصلی ما در انجام کارها اظهار بندگی و کسب رضایت ذات حق تعالی باشد، نه کسب رضایت غیر او. به عبارت دیگر
- اخنوخ
1820 پیامبرانرجوع کنید: «ادریس(ع)»
- ادغام ، ادغام با غنه و بی غنه
1454 ادبیاتادغام در علم تجوید؛ به معنای مخلوط کردن دو حرف در یکدیگر است به گونهای که عملاً تبدیل به یک حرف مشدّد شوند.
در همین راستا بخشی از بحث ادغام، مربوط به حرف نون یا تنوین آخر کلمه است که اگر ا
- ادهم بن امیه
1537 شخصیتهابر اساس گزارشهای تاریخی، ادهم بن امیه نام یکی از شهدای کربلا بود که از اهالی بصره و از قبیله بنی عبد القیس به شمار میآمد که در روز عاشور
- اراده ، مشیت
30811 سرفصلهای قرآنی«اراده» در لغت به معنای خواستن، قصد کردن، میل، اشتیاق به انجام کار و... آمده است. البته امروزه «اراده» به معنای «ثبات قدم» نیز مورد استفاده قرار میگیرد. مانند مواردی که میگویند اراده فلانی قوی و
- ارث ، میراث، وارث، تراث
8631 سرفصلهای قرآنیواژهها و مشتقات گوناگونی از ریشه «ارث» بارها در قرآن کریم و روایات مورد استفاده قرار گرفته است. «ارث»، «میراث» و «تراث» به معنای مال، سرمایه، اعتبار، دانش، فرمانروا
- ارمیاء (ع)
1760 سرفصلهای قرآنیإرمیا بن حلقیا(ع) از پیامبران بنی اسرائیل بود که در زمان طغیان و نافرمانی بنی اسرائیل مبعوث شد و آنان را از عذاب الهی بیم داد. ایشان در زمان حملهی بخت النصر زنده بود. پس از حمله بخت النصر، یهودی
- از تو حرکت از خدا برکت
2825 ضرب المثلهااین ضرب المثل ناظر به آن است که بدون تلاش و کوشش نباید از خداوند انتظار گشایش و برکت داشت، بلکه افراد باید به تلاش بپردازند و آنگاه پروردگار برکت خود را شامل حال آنان خواهد گرداند. توصیه به تلاش و
- ازدواج ، نکاح ،همسری
20748 سرفصلهای قرآنیخداوند انسانها را زوج و دوگانه آفرید. یعنی آنان دارای دو جنسیت هستند و پیشرفت و تکمیل هرکدام از آنها وابسته به دیگری است. ازدواج یکی از زیباییهای آفرینش و از سنن و رسوم قطعی همۀ جوامع بشری است. <
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
چرا در ایران رؤیت هلال ماه با مشکل مواجه است؟
20748 Laws and Jurisprudence 1388/08/03مسأله رؤیت هلال و تشخیص روز اول ماه بر اساس موارد زیر مورد اتفاق یا اختلاف نظر فقها و دانشمندان شیعه و سنی قرار می گیرد:1. آیا دیدن ماه باید حتماً با چشم غیر مسلح باشد یا دیدن با چشم مسلح با تلسکوپ و دوربین ...
-
سند، ترجمه و توضیح «حدیث حقیقت» که پاسخ امام علی(ع) به پرسشهای کمیل را میخواستم؟
35106 تجلی ذاتی 1393/09/12گرچه در منابع متداول روایی این حدیث را نمیتوان مشاهده کرد اما از دیرباز این روایت در کتابهای متعدد عرفانی نقل شده است؛ و برخی عارفان به شرح و تفسیر آن پرداختهاند.[1] شرح تفصیلی این روایت در این مختصر مقدور نیست؛ برای آگاهی بیشتر ...
-
آیا محمد بن ابیبکر از نزدیکان و پیروان امام علی(ع) بود؟ چگونه فرزند ابوبکر در دامان علی(ع) بزرگ شد؟ در صورت امکان زندگینامه وی را بیان کنید؟
25654 تاريخ بزرگان 1392/02/31محمد فرزند ابوبکر(خلیفه اول) در سال حجة الوداع در مسیر مدینه به مکه به دنیا آمد. مادرش اسماء بنت عمیس، ابتدا با جعفر بن ابیطالب ازدواج کرد. بعد از شهادت جعفر، به همسری ابوبکر در آمد. ثمره این ازدواج، تولد محمد بود. محمد در دوران کودکی پدرش را ...
-
۱. آیا در شبهای قدر ترجمه قرآن را میتوان بر بالای سر گرفت یا نه؟ ۲. آیا اگر کسی از سه شب قدر فقط یک شب را بیدار بماند و عبادت کند، ولی دو شب دیگر را نتواند بیدار بماند و عبادت کند. آیا گناه کرده است؟
7733 احترام به نام خدا، قرآن، پیشوایان 1392/09/091. ترجمه قرآن در حکم قرآن نیست تا در شبهای قدر برای انجام اعمال مخصوصی که سفارش به قرار دادن قرآن بالای سر شده، از آن استفاده کنیم و آنرا بالای سر بگذاریم، ولی اگر متن عربی و ترجمه با هم باشد ایرادی ندارد و میتوان برای انجام ...
-
اسلام به نرمی در گفتار توصیه کرده است. مراد از اینگونه سخنگفتن چیست و چه تأثیری بر مخاطبان دارد؟
10602 تعلیم و تربیت 1395/11/30مقصود از نرمی در گفتار این است که؛ انسان براى بیان مقاصد خود از سخنان ملایم و گفتار محترمانه استفاده کند و از خشونت و تندى بیمورد بپرهیزد. ملایمت و نرمزبانی – البته با شرایط خاصّ و در حدّ اعتدال - یکی از شیوههای مهم تربیتی و هدایتی ...
-
آیا در بهشت خوابیدن امکان دارد؟
41934 بهشت و جهنم 1388/07/19خواب، پاسخ طبیعی بدن به خستگی هایی است که متحمل آن می شود و می دانیم که انسانهای نیکوکاری که وارد بهشت شده اند، به تصریح قرآن کریم در آنجا دچار هیچ نوع خستگی نخواهند شد و به همین دلیل است که در روایات، بیان شده ...
-
حکم پولی که موقع رقصیدن عروس و داماد، مهمانان به عنوان شاد باش به آنها می دهند، چیست؟
21685 Laws and Jurisprudence 1389/12/15نظر برخی از مراجع تقلید درباره پولی که هنگام رقصیدن عروس و داماد، مهمانان به عنوان شاد باش، به صورت نقدی به آنها می دهند، این گونه است:دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):اگر در مقابل رقص حرام باشد، دریافت آن جایز نیست.دفتر حضرت ...
-
آیا فرشتگان، یا مخلوقات دیگری بودند که به جهت داشتن مقام والا، خداوند آنان را از سجده بر آدم(ع) معاف کرده باشد؟
6773 حدیث 1397/04/24در آیاتی از قرآن به خودداری شیطان از سجده تصریح شده است؛[1] مانند این آیه شریفه: «قالَ یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعالِینَ»؛[2] گفت: اى ابلیس! چه چیز مانع تو شد که ...
-
علم حجاب اکبر است یعنی چه؟
18789 حجاب های نورانی 1392/07/10مقصود از اینکه علم حجاب اکبر است، به نظر میرسد همان چیزی است که در برخی روایات و سخنان اهل عرفان از آن به حجاب نورانی تعبیر شده است. مقصود از حجاب نورانی عبارت است از هر مرحله از مراحل سیر و سلوک روحانی که توقف سالک در ...
-
آیا هنگام ورود امام حسین(ع) به کربلا، اسب ایشان چندین بار از حرکت باز ایستاد و امام او را وادار به حرکت کرد؟ در این صورت، اسب امام(ع) از حقایقی آگاه بود که امام نمیدانست؟!
9910 تاریخ 1395/08/29الف. بررسی روایت بنابر تحقیق و جستوجو؛ چنین نقلی در منابع متقدم نیافتیم، مگر در کتاب روضة الشهداء کاشفی سبزواری(متوفای 910ق)[i] که عبارتشان چنین است: «اسب امام حسین(ع) به زمین هولناک رسیده بایستاد، و هر چند امام تازیانه میزد گام از گام بر نمیداشت. ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
888818 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
772663 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
746789 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
667626 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
652975 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
645172 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
591252 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
578625 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
562300 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562256 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...