اصطلاحات و مدخل ها
-
نعیم بن عجلان الأنصاری
1925 شخصیتها
نعیم بن عجلان انصاری یکی از یاران امام حسین(ع) و یکی از شهدای کربلا بود که روز
-
نفاق (منافق، منافقون)
18380 سرفصلهای قرآنی
واژه «منافق» از ریشه «نفق» به معنای خروج است و نیز «نِفاق»، مصدر است به معنای منافق بودن.
در اصطلاح دینی «نفاق» را اینگونه معنا کردهاند: «نفاق، آشکار کردن ایمان با زبان و پنهانکردن کفر در
-
نفس ، روح
35742 سرفصلهای قرآنی
«نفس» هم به معنای «خود» استفاده شده و هم به نوعی مترادف و یا مرتبط با «روح» در نظر گرفته میشود. حقیقت «روح» چیزی است که به تصریح قرآن کریم در آیه 85 سوره اسراء
-
نفس الأمر (دین نفس الأمری)
3238 طبقهبندی نشده
آنچه در علم الهى و مشيّت ربانى براى هدايت انسان به سوى رستگارى وجود دارد، دين نفس الامرى است. به ديگر سخن؛ دين نفس الأمرى مسير بين مبدأ و منتهاى آدمى است. مبدأ انسان به گفته قرآن معرفت صفر است:
-
نکیر و منکر ، رومان، سؤال قبر
2488 طبقهبندی نشده
از رخدادهاى مهم و حتمى عالم برزخ، سؤال دو فرشتهی «نكير» و «منكر»، از انسان بعد از نماز جمعه
- نماز غفیله
2154 طبقهبندی نشدهيكى از نمازهاى مستحبّ نماز غفيله است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مىشود. نماز غفیله به دو رکعت نمازی گفته میشود که با آیات مشخصی از قرآن و قنوتی خاص بعد از نماز مغرب خوانده میشود. این نماز به ن
- نماز میت
3631 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از نمازهای واجب، نماز میت است که خواندن آن بر هر مسلمانی که از دنیا رفته و شش سال او تمام شده باشد واجب است، و این نماز پنج تكبير دارد که بین هر تکبیر ذکری خوانده میشود. همانگونه احترام به مس
- نواب اربعه
3320 شخصیتهانوّاب اربعه به چهار تن از بزرگانی گفته میشود که در زمان غیبت صغرای امام مهدی (عج)
- نوم ، خواب ، رؤیا
13694 سرفصلهای قرآنی«نوم» ریشهای لغوی به معنای خواب است که قرآن کریم بارها مشتقات مختلف آن را مورد استفاده قرار داده و در مواردی خواب را به عنوان نعمتی الهی به بندگان خود اعلام میکند.
هنگام خواب و استراحت، ق
- نهر ، بحر ، رود ، دریا ، یمّ
15945 سرفصلهای قرآنیواژههای «بحر، بحار»، «یم» و «نهر، انهار» به معنای رودها و دریاها به مناسبتهای مختلف بارها در قرآن کریم مورد استفاده قرار گرفته است که در هر مورد اشاره به نعمت ویژه
- نیت
- وادی السلام
- واضح رومی
1746 شخصیتهادر میان سپاه امام حسین(ع) و شهدای کربلا نام غلامی رومی و یا ترک به نام واضح به
- والدین ، پدر ، مادر ، آباء ، أمهات
24221 سرفصلهای قرآنیپدر و مادر از مهمترین افرادی هستند که بر گردن انسانها حق داشته و در تمام مکاتب الهی و به ویژه دین مقدس اسلام بر احترام به والدین و مراقبت از آنان تأکید شده و توصیه شده که جز در مواردی مانند شرک ب
- وام، دَیْن، قرض، قرض الحسنه
4376 سرفصلهای قرآنییکی از کارهای خداپسندانهای که میتوان با آن، گرهای از کار فرو بسته انسانی گشود، دلی را شاد کرد و اسباب خرسندی خداوند را به فراهم نمود، قرض دادنی است که در آن از «ربا» خبری نباشد. قرض الحسنه از سن
- وجود ذهنی
2621 اصطلاحات فلسفی«وجود ذهنی» عبارت است از برداشت ذهنی از وجود خارجی و یا ماهیت و صورت حقیقیۀ اشیاء در مقایسه با وجودی که در خارج از ذهن دارند. یكی از مباحثی كه در فلسفه اسلامی مطرح است؛ مسئلۀ وجود ذهنی است که در آن
- وجود ربطی
2036 اصطلاحات فلسفی«وجود ربطی» در حکمت اسلامی به این معنا است که معلولها و ممکنها، هیچ وجود مستقلی از خود نداشته و نسبت به خداوند متعال تنها عین ربط و اضافه اشراقی هستند؛ و کاملاً وابسته به مبدأ فيض بوده، و با كسب
- وجود مقتضی و عدم مانع
2267 طبقهبندی نشدهحکیمان بر این باورند که هر چیزی برای به وجود آمدن نیاز به چهار علت دارد: 1. علت فاعلی، 2. علت مادی، 3. علت صوری، 4. علت غایی.
به عنوان مثال برای ساخت یک صندلی، «نجّار» علت فاعلی است، «چوب»
- وجود منبسط ، بسیط الحقیقة کل الحقیقة ، واجب الوجود کل الأشیاء
3913 اصطلاحات فلسفی«وجود منبسط»، اصطلاحی عرفانی- فلسفی، به معنای وجود عامّ گسترده است. از نگاه فلسفی، «وجود» در یک مرتبه از تحقق عینی(نه ذهنیِ) خود، دارای عموم سِعی است؛ بدین معنا که در عین تحصّل و تشخّص و وحدت و...،
- وجود و ماهیت
9327 اصطلاحات فلسفی«هستی» که معادل فارسی «وجود» است، از نظر فلاسفه امری روشن و بدیهی است، به گونهای که نمیتوان تعریفی حقیقی از آن ارائه کرد؛ و همهٔ تعاریف، شرح اسم و تبدیل واژهای به واژهای مترادف است. به عبارت
- وحدت وجود
3381 اصطلاحات عرفانیمقصود از وحدت وجود این نیست که مجموعۀ جهان هستی خدا است؛ زیرا مجموع، وجود و وحدت حقیقی ندارد، همچنین مقصود اتحاد خداوند با موجودات نیست؛ چون اتحاد (به این معنا که دو چیز بدون از دست دادن شیئیت و د
- وحی
15315 سرفصلهای قرآنی«وحى» در لغت به معناى اشاره سريع است كه میتواند از جنس كلام، يا از باب رمزگويى، و يا به صورت صوت مجرّد از تركيب، و يا به صورت اشاره و امثال آن باشد.
اين كلمه در قرآن كريم مكرر به كار رفته
- ورزش
4466 طبقهبندی نشدهدر تعالیم اسلام عنوان «ورزش» به طور مستقل مورد بحث قرار نگرفته؛ اما موضوع سلامت بدن، از جنبههای مختلف مورد توجه قرار گرفت و به آن اهمیت داده شده است؛ از اینرو ورزش
- وسواس ، وسوسه
6427 سرفصلهای قرآنی«وسوسه» در لغت، به معنای حدیث نفس، و صدای پنهانی است، و حدیث نفس -که یک ترکیب اضافی است- به معنای؛ با خویشتن گفتن، سخن با خویش گفتن یا به خود گفتن، است. وسواس؛ یعنی
- وضع تخصّصی
1720 اصطلاحات فقهی - اصولیگاهى در ابتدا یک لفظ و یا عبارت براى معنایی وضع نشده است، ولى در آن معنا (بدون آنکه واضعی آن را وضع کرده باشد)، به اندازهای مورد استفاده قرار میگیرد که به تدریج مختص همان معنا شده و مورد استفاده
- وضع تخصیصی
1949 اصطلاحات فقهی - اصولی«وضع تخصیصى»، آن است که فرد وضعکننده لغت یا اصطلاح، صریحاً لفظ و یا عبارتی را براى دلالت بر معناى خاصّى مشخص و ارائه کند. نام دیگر این وضع، «وضع تعیینی» بوده و در مقابل آن، «وضع تخصصی» قرار دارد.<
- وضع تعیّنی
1798 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «وضع تخصّصی».
- وضع تعیینی
1576 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید : «وضع تخصیصی».
- وضو (ترتیبی ، ارتماسی ، جبیره)
36170 سرفصلهای قرآنیقبل از این که نمازگزار به خواندن نماز مشغول شود، واجب است عملی بنام وضو انجام دهد. وضو را میتوان به دو صورت انجام داد؛
الف: ترتیبی؛ که اینگونه انجام میشود:
- وعد و وعید ، میعاد
18644 سرفصلهای قرآنیلغتشناسان معتقدند که واژهی «وعد» هم در «وعده خير» و هم در «وعده شرّ» كاربرد دارد، ولى «وعيد» فقط در وعدههای تهدیدآمیز مورد استفاده قرار میگیرد. وعظ ، موعظه ، پند
6505 سرفصلهای قرآنی«وعظ» و «موعظه»؛ يعنى بیان کردن چيزهایى که دل شنونده را نرم کند؛ مانند: بیان ثواب و عقاب. این موعظه و اندرز دادن، نصيحتى است که شفا دهنده
- وقار ، وقر
2850 سرفصلهای قرآنیواژه «وقار» در لغت عرب به معنای آرامش و سکون - البته آرامش بدنی و ظاهری - است.
لسان العرب درمعنای وقار و وقر و موارد استعمال آن در لغت عرب، میگوید: «وقر» به معنای چیز سنگین در گوش
- ولایت فقیه ، ولی فقیه
11407 اصطلاحات فقهی - اصولی- ولایت، ولی ، مولی ، تولیت
19001 سرفصلهای قرآنی«ولايت» از ريشه لغوی «وَلِىَ» میباشد که دارای معانی گوناگونی بوده و در هر سخن، باید معنای آن را با قرائن و شواهد پیرامونی به دست آورد.
ولایت در درجات مختلفی ردهبندی میشود و از ولایت خداو
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- نماز غفیله
پرسش های اتفاقی
-
علت خصمانه بودن رفتار شیطان نسبت به انسان چیست؟ انسان چه ضرری به او زده که چنین برخوردی را به دنبال داشته است؟
24201 تفسیر 1392/01/31آیات فراوانی در قرآن کریم به رابطه دشمنی بین انسان و شیطان اشاره دارد[1] و انسانها را به جهت همین رابطه خصمانه از پیروی شیطان بر حذر میدارد. خداوند در قرآن کریم میفرماید: «در حقیقت، شیطان دشمن شماست، شما [نیز] او را دشمن گیرید»،
-
در آیه 91 سوره انعام آمده است: «قل الله ثمّ ذرهم»، اگر کلمه «الله» مرفوع یا منصوب باشد، چه تفاوتی در معنا می کند؟
14310 تفسیر 1390/03/29لفظ جلاله «الله»، در «قل اللهُ ثمّ ذرهم»،[1] باید مرفوع باشد؛ زیرا مرفوع بودن آن از دو حال خارج نیست:1. یا مبتدا بوده و مبتدا هم مرفوع است و خبر آن -انزل الکتاب-، حذف شده، نه این ...
-
خرید و فروش لوازم آرایشی اشکال دارد؟
24861 Laws and Jurisprudence 1390/02/03دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):فى نفسه اشکال ندارد.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):فی نفسه اشکال ندارددفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):اشکالی ندارد.پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:اگر خرید ...
-
آیا حضرت محمد(ص) نیز مانند حضرت عیسی(ع) مردگان را زنده میکرد؟
9752 حدیث 1401/09/08زندهکردن مردگان یکی از معجزاتی است که قرآن کریم آنرا به حضرت عیسی(ع) نسبت داده؛ اما در این کتاب مقدس نیامده است که رسول خدا(ص) هم مردهای را زنده کرده باشد. البته آیهای نیز وجود ندارد که اعلام کند که آنحضرت مردهای را زنده نکرده و ...
-
مدتی که پیامبر اسلام(ص) در غار ثور بود، آیا کسی برای ایشان غذا میآورد؟
14503 تاریخ 1394/04/21رسول خدا(ص) سه روز در غار ثور بود[1] و در این مدت عده کمی از محل پنهانی ایشان خبر داشتند. برخی تعداد این افراد را پنج نفر[2] و عدهای سه نفر[3] گفتهاند. در احتجاج طبرسی از ...
-
آیا حرکات ورزشی اگر به همراه موزیک باشد اشکال دارد؟ و آیا این حرکات حکم رقص را دارند؟
52286 Laws and Jurisprudence 1387/11/03رقص و موسیقی دو موضوع جداگانه اند که هر کدام حکم خاص خود را دارند یعنی در صورت همراه شدن رقص حرام با موسیقی حرام، شخص مرتکب دو فعل حرام جداگانه می شود. اکثر فقها موسیقی مطرب و مناسب با مجالس عیش و نوش را حرام می دانند ولی برخی هر ...
-
گزافه گویی در اسلام به چه معنا است؟
17417 گناه و رذائل اخلاقی 1393/12/29اصل واژه «گزاف»، به معنای انجام کاری یا گفتن سخنی از روی تخمین و گمان است. مُعَرّب این کلمه فارسی، واژه «جزاف» است که در زبان عربی به همین معنا به کار میرود. حرف اول این کلمه هم در عربی و هم در فارسی، هم با فتحه و ...
-
مقتسمین در آیه 90 سوره حجر چه کسانی هستند؟
14507 تفسیر 1386/09/29واژۀ «مُقْتَسِمِینَ» که در آیهی 90 سورهی حجر آمده، به معنای تقسیم و تجزیهکنندگان است.اینکه شأن نزول این آیه چیست؟ و در حق چه کسانی نازل شده است؟ مفسران چند احتمال را مطرح کردهاند؛ مانند:سران کفار که در ایام حج نیروهایى را بر سر جادهها و ورودیهاى مکه تقسیم میکردند، ...
-
آیا امکان دارد توضیحاتی درباره قبیله بنی اسد ارائه دهید؟
19157 تاریخ 1392/05/28قبیله بنی اسد قبیلهای منسوب به أسد بن خزيمة بودند که قبل از اسلام در سرزمین نجد میزیستند و عطارد را میپرستیدند. آنها در سال 9 هجری اسلام آوردند و بعد از اسلام نیز به حجاز کوچ کردند. سپس در سال 19 هجری در اطراف کوفه ساکن شدند. ...
-
حکم تسخیر جن، ارواح و شیاطین چیست؟
71316 جن 1386/01/29ارتباط و استفاده علمی و عملی از ارواح و اجنه و شیاطین در اصطلاح لغوی و فقهی، سحر نام[1] دارد. طبق دلایل قرآنی، روایی و فقهی ساحری، در زندگی دنیوی و اخروی، به صلاح آدمی نیست.قرآن کریم؛ ساحری را کفر، بیایمانی، بیتقوایی، معاملهای بد با خود، بیبهرگی از ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892632 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
797411 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
759403 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
683816 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
660496 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649675 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
602301 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580475 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
569765 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565396 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...