اصطلاحات و مدخل ها
-
قاعده استطاعت
1724 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «قاعده میسور».
-
قاعده اضطرار
4747 اصطلاحات فقهی - اصولی
معنای «قاعده اضطرار» آن است که با پیدایش اضطرار، برخی احکام شرعی تغییر مییابند و به عنوان نمونه با آنکه تصرف بدون اجازه در اموال دیگران در حالت عادی حرام است، اما در حالت تشنگی شدیدی که ترس مرگ در
-
قاعده فراغ ، قاعده تجاوز
1998 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از قواعد فقهی پُرکاربرد در ابواب مختلف فقه؛ «قاعدهی فراغ» است. معنا و مفهوم این قاعده آن است که انسان عاقل و آگاه هرگاه عملى را انجام داده و سپس در كيفيت آن شک كند كه آيا آن عمل را صحيح به جا
-
قاعده میسور
2083 اصطلاحات فقهی - اصولی
در مواردی اگر انجام تکلیفى به صورت کامل، دشوار یا ناممکن بوده، اما بهجا آوردن بخشى از آن امکانپذیر باشد، باید تا همان اندازه که ممکن است به تکلیف عمل شود. این اصل در فقه و اصول به «قاعده میسور»
-
قبح عقاب بلا بیان
1741 اصطلاحات فقهی - اصولی
قاعده «قبح عقاب بلا بيان»، قاعدهای عقلى بوده و مبتنى بر پذيرش «حسن و قبح عقلى» میباشد و معنایش آن است كه كيفر و مجازات كسى كه اطلاع از د
-
قبر ، آرامگاه ، گورستان
8240 سرفصلهای قرآنی
قبرستان جایی است که ادیان و جوامعی که به دفن انسانها بعد از مرگشان معتقدند، اموات خود را در آنجا به خاک میسپارند. در دین قدرت ، قوت ، طاقت ، توان ، وُسع
20465 سرفصلهای قرآنی«قدرت»، به معنای توانایی موجودات در انجام کارها است. خدای متعال نیز از اینرو که به انجام هر کاری توانا بوده و هیچگونه ناتوانی و عجز در او وجود ندارد، قادر خوانده میشود و در حقیقت، قادر مطلق تن
- قرآن
20422 سرفصلهای قرآنیخداوند همراه با برخی پیامبران الهی، کتابهای آسمانی را نیز نازل میکرد که افراد باایمان با استفاده از آنها به مسیر درست رهنمون شوند. کتابهایی چون تورات، قربان ، قربانی ، عید قربان ، عید اضحی
5464 سرفصلهای قرآنیواژه «قربان» به هر چیزی گفته میشود که برای نزدیکشدن به یک فرد تقدیم میشود، اما بیشتر در ارتباط با «ذبح» و قربانیکردن حیوانات مورد استفاده قرار میگیرد که در همین
- قرعه ، قرعهکشی
2380 اصطلاحات فقهی - اصولیقرعه از جمله قواعد معروفی است كه در بسيارى از ابواب فقه - چه در منازعات چه در غير منازعات - به كار میرود و اندیشمندان دانش فقه در موارد فراوانی به آن تمسک کردهاند.
اين قاعده، هم داراى م
- قرة (عثمان) بن أبی قرة غفاری
1684 شخصیتها- قریش
- قریه
10083 سرفصلهای قرآنی«قريه» در اصل نام براى محلى است كه مردم در آن جمع میشوند، و گاهى به خود انسانها که ساکنان آنجا هستند نيز به کنایه، «قريه» گفته میشود؛ بنابر اين، قریه مفهوم گستردهاى دارد كه شامل شهرها و نیز رو
- قسامه
1664 اصطلاحات فقهی - اصولیمعنای «قسامه» در لغت و فقه؛ سوگندهایی است که بین اولیای مقتول تقسیم میشود، و یا جمعی که بر چیزی قسم میخورند تا حقی را بگیرند.
مبدأ تشريع قسامه، زمان پيامبر اسلام(ص) بود. حكمت آن، محفوظ ما
- قساوت ، سنگدلی
3473 سرفصلهای قرآنی«قساوت» از ریشه «قَسَوَ» در لغت به معنای غلظت، شدّت و صلابت است. و «قسوة» به معنای رفتن نرمى و دلسوزی از دلها است. «قساوت قلب»، یا همان «سنگدلی»، گاهی در رابطه بین انسان و خدا است که در این صورت
- قسم ، حلف ، سوگند
19435 سرفصلهای قرآنیواژههای «قسم» و «حلف» در زبان عربی مترادف کلمه «سوگند» در زبان فارسی میباشد که عبارت از ادعا، اقرار و اعترافی است که شخص خدا، بزرگ و یا هرچیز مورد علاقهاش را شاهد میگیرد تا درستی گفتار خود را
- قصاص
- قصد رجا (قصد رجاء)
21552 اصطلاحات فقهی - اصولیدر انجام یک عمل شرعی گاه مستند انجام آن، منبعی مورد اعتماد و قابل پذیرش است و گاه منبع چندان قابل اعتمادی برای این عمل شرعی (نماز مستحب، دعا، زیارت و ...) وجود ندارد که در این صورت اگر شیوه و محتوا
- قضا و قدر
10561 سرفصلهای قرآنی«قضا و قدر» یکی از مباحث کلامی است. «قضا» یعنی حکم، قطع و حتمیت. در نظام آفرینش، موجودات مادی از چندین راه ممکن است به وجود بیایند، به عنوان مثال اگر به خانه شما از چند کوچه راه باشد، ورود به خانه
- قطب عالم امکان
3473 اصطلاحات عرفانیقطب به معنای سنگ زیرین آسیاب است که سنگ بالا بر روى آن میچرخد و امام علی(ع) در خطبهای خود را به آن تشبیه فرموده است. امروزه تعبیر «قطب عالم امکان» برای امام زمان(عج) مورد استفاده قرار میگیرد و
- قلب (دل)
22779 سرفصلهای قرآنیآنچه با نگاهی مادی به عنوان قلب شناخته میشود، جسم صنوبری شکلی است که در میان قفسههای سینه انسانها قرار دارد.
اما با بررسی تمام مواردی که از واژه «قلب» و مشتقات آن در قرآن کریم استفاده ش
- قلب سلیم
2614 سرفصلهای قرآنی«قلب» گاه به جسم مادی درون سینه انسانها گفته میشود، اما در گفتارهای دینی و معنوی بیشتر از قلبی سخن گفته میشود که با روح انسان در ارتباط است. در همین راستا «قلب سل
- قلم
1919 سرفصلهای قرآنیقلم وسیلهای است که با استفاده از آن، دانش از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود.
در قرآن کریم نیز سورهای به نام «سوره قلم» وجود دارد که سوره شصت و هشتم قرآن به شمار آمده و دارای 52 آیه میباشد
- قم
2775 مکانها و مناطقشهر قم یکی از شهرهای مذهبی و زیارتی ایران اسلامی است. وجود مرقد مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در این شهر باعث شده که از گذشتههای دور تا به امروز این شهر مورد توجه شعیان
- قمر ، ماه ، شق القمر
6137 سرفصلهای قرآنیماه جرمی آسمانی است که گرد زمین میچرخد و با استفاده از نور خورشید، شبهای زمین را تا حدودی روشن میسازد. در ضمن نشانهای برای شناخت روزهای ماه است و به همین دلیل، نا
- قناعت
2321 اصطلاحات اخلاقی«قناعت» در لغت به معنای بسنده کردن به مقدار کم، از کالای مورد نیاز، و رضایت به چیزی است که نصیب شخص میشود. در احادیث اما گاهی کلمهی قناعت به معنای مطلق رضایت به کار رفته است.
در علم ا
- قیامت
3323 سرفصلهای قرآنیقیامت نام دیگری از معاد و رستاخیز است که برای همه انسانها رخ میدهد.
ذیل سرفصل «معاد» میتوانید پاسخهای مرتبط با روز قیامت را بی
- قیدار
1772 پیامبرانقیدار(قیذار) فرزند حضرت اسماعیل(ع) از همسری به نام «هاله» است که دلیل قطعی بر پیامبری ایشان وجود ندارد، اما بر اساس برخی گزارشها او فرزند بزرگ پدرش و نیز وصی او بود که مردم را به توحید دعوت میکرد
- قیس بن مسهر
2429 شخصیتها«قیس بن مسهر» نام یکی از اصحاب امام حسین(ع) است که وظیفه نامهرسانی را چندین بار از طرف حضرتشان بر عهده گرفته و در نهایت در یکی از همین مأ
- کاد
1713 پیامبراندر گزارشهای تاریخی از پیامبری به نام کاد(ع) یاد شده است که همعصر با پیامبرانی؛ مانند ناتان(ع)، داوود(ع)، کاهن ، کهانت
2896 سرفصلهای قرآنی«کهانت» یعنی ادعای دانستن اسرار دنیا و عالم غيب، با ادعای ارتباط با موجودات ماورایی. و «کاهن» به کسی گفته میشود که در نظر برخی عوام، دارای الهام و قدرتی مرموز و خارق العاده بوده، و با الههها و
- کتاب مکنون
2049 سرفصلهای قرآنیخداوند با تعبیر «کتابٌ مکنون» یکی از ویژگیهای قرآن کریم را آن میداند که پوشیده و مستور است؛ چراکه این کتاب مقدس پيش از فرود آمدن در عالم طبيعت، در کتاب مکنونی، مخفى و از نظرها مستور بود. بسیاری
- کثیر بن عبدالله شعبی
1509 شخصیتهابر اساس گزارش بسیاری از منابع تاریخی، کثیر بن عبدالله(عبیدالله) شعبی از افراد برجسته سپاه عمر بن سعد بود و از طرف او مأمور مذاکره با امام حسین
- کذب و تکذیب (دروغ و دروغ پنداری)
35890 سرفصلهای قرآنی«كذب» و «دروغ» به معناى گفتار و یا رفتاری است که مطلب خلاف واقعی را به دیگران منتقل کند.
و «تكذيب» به معنای دروغ پنداشتن سخن دیگران است که در مواردی خود نیز نوعی دروغگویی است، زمانی که شخص
- کردوس بن زهیر
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
خلاصه ای از زندگی نامه جابر بن حیان را می خواستم؟ آیا او شیعه و شاگرد امام صادق(ع) بود؟
142470 تاريخ بزرگان 1387/05/30جابر بن حیان:او ابو عبدالله یا ابو موسی جابر بن عبدالله طرسوسی کوفی معروف به صوفی است.[1]ابن ندیم در کتاب الفهرست، کنیه اش را ابوعبدالله ذکر می کند و سپس می گوید: رازی در کتاب هایش ...
-
در ادبیات عرب، تفاوت فعل نفی «لیس» با حرف نفی «لا» در چیست؟
11789 صرف و نحو 1395/12/09با اینکه معنای دو کلمه «لا» و «لیس» بیان نفی و سلب است، اما تفاوتهایی دارند که در ادامه به آنها اشاره میشود. تفاوت لفظی 1. کلمه «لا» اقسامی دارد: لای عاطفه مانند «جاءَ زیدٌ لا عَمروٌ»، لای ناهیه مانند «لا تَقصُصْ»، لای نافیه مانند «لا یَدخُلونَ»، لای ...
-
انسان اشرف موجودات زمین است، یا برترین موجود کل هستی؟
92235 تفسیر 1387/02/28در زمینهی برتری انسان بر دیگر موجودات در عالم هستی، آنچه از مجموع آیات و روایات دربارۀ خلقت انسان، استفاده میشود این است که بیقین انسان بر موجودات زمینی برتری دارد. اما در اینکه بر همهی موجودات عالم هستی برتری دارد یا نه، گروهی میگویند چنین نیست که ...
-
چگونه می توانم کتاب ترجمه طبقات ابن سعد را تهیه کنم؟
14037 معصومین 1388/12/08کتاب طبقات ابن سعد (الطبقات الکبرى) در موضوع سیره نبوی، تألیف محمد بن سعد کاتب واقدى (م 230) است که آقای محمود مهدوى دامغانى آن را ترجمه کرده و در 9 مجلد توسط انتشارات فرهنگ و اندیشه، 1374ش، تهران، چاپ و منتشر شده است. شما می توانید با تماس ...
-
آیا میتوان به امام جماعتی اقتدا نمود که نظام ولایت فقیه و یا هر نوع حکومت اسلامی را نپذیرفته و یا با رهبران آن همعقیده نیست؟ در صورت عدم جواز، حکم نمازهای قبلی چیست؟
3678 1401/12/11در پاسخ به این پرسش باید گفت:برخی روحانیون که -البته گروهی از آنان مسند امامت جماعت را نیز بر عهده دارند– مخالفتشان با تشکیل نظام اسلامی، تنها بر اساس مبانی فکری است؛ یعنی آنان با بررسی منابع و با استفاده از مبانی اجتهادی خود به این نتیجه نرسیدهاند که برپایی ...
-
کسانی که به کما رفتهاند، بیماری آلزایمر دارند و ... آیا دچار سکرات موت شده و مردنشان را درک میکنند؟
8607 حقانیت مرگ 1395/11/06مرگ از امور شگفتآور و از اسرار آمیزترین حقایق جهان است؛ حقیقت مرگ برای ما معلوم نیست؛ زیرا آنچه ما از مرگ میدانیم یا از مقدمات آن است؛ مانند: تصادف، سکته، غرق و ... یا از آثار آن است؛ مانند: از بین رفتن علائم حیاتی.
-
آیا انسان ذاتاً ناسپاس آفریده شده است؟ با این فرض آیا او در شکرگزار نبودن خود مقصر خواهد بود؟!
8971 آفرینش انسان و جهان 1396/02/101. هر چند در نسبتسنجی میان شاکران و ناسپاسان، تعداد شکرگزاران نسبت به ناسپاسان بسیار اندک است، اما بدون این نسبتسنجی، عده زیادی از بندگان، شکرگزار نعمتهای خداوند هستند؛ زیرا همانگونه که در قرآن کریم آمده است بسیاری از بندگان، سپاس و شکر نعمتهای خداوند را بجای نمیآورند؛ ...
-
اگر مردی که دارای فرزند است تغییر جنسیت دهد، آیا نسبت به فرزندانش هنوز هم حکم پدر را دارد؟
9767 احکام تغییر جنسیت 1393/05/20در فرض سؤال، اگر تغییر جنسیت تحقق یابد، در اینکه آیا نسبت فرد با نزدیکانش تغییر کرده و دارای احکام جدیدی است و یا خیر، بین فقها اختلاف نظر است: برخی[1]نسبت قبلی را باقی دانسته و میگویند وی دارای احکام سابق است، برخی
-
آیه ۵۵ سوره نور: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ ...» چگونه بر ظهور موعود جهانی دلالت میکند؟
41551 تفسیر 1392/02/12برای رسیدن به پاسخ این پرسش نخست ترجمه آیه شریفه، سپس بیان دیدگاههای مفسران به صورت خلاصه ضروری به نظر میرسد. اما ترجمه کامل آیه شریفه: «خداوند به کسانى از شما (مسلمانان) که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند وعده داده است که قطعاً آنها را در ...
-
کلمات «سُوء»(به ضمّ سین) و «سَوء»(به فتح سین) و «سوأی» که همه در قرآن مورد استفاده قرار گرفتهاند، چه تفاوتی با هم دارند؟
10031 لغت شناسی 1397/11/08«سَوء» به فتح سین، مصدر و «سُوء» به ضم سین، اسم مصدر است که با وجود معنای نزدیکی که با هم دارند، ارتباط آن دو مانند ارتباط دو واژه «بد» و «بدی» است. بدی در «سُوء» به ضم واو نهفته است، اما «سَوء» به فتح واو بیشتر در ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
891962 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
793286 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
757049 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
680806 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659301 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
648857 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
600756 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580174 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565008 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
564281 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- قرآن