اصطلاحات و مدخل ها
-
ولایت، ولی ، مولی ، تولیت
19799 سرفصلهای قرآنی
«ولايت» از ريشه لغوی «وَلِىَ» میباشد که دارای معانی گوناگونی بوده و در هر سخن، باید معنای آن را با قرائن و شواهد پیرامونی به دست آورد.
ولایت در درجات مختلفی ردهبندی میشود و از ولایت خداو
-
ولی تابع
2271 اصطلاحات عرفانی
از نظر اهل عرفان اگر کسی صاحب ولایت بوده، اما دارای مقام نبوت نباشد حتماً تابع یکی از انبیای الهی است. به چنین فردی «ولی تابع» گفته میشود. البته ممکن است فردی پیامبر هم باشد اما تابع پیامبر دیگر ب
-
وهب بن عبد الله بن عمیر کلبی
454 شخصیتها
-
هابیل و قابیل
3102 سرفصلهای قرآنی
هابیل و قابیل، دو برادر از فرزندان حضرت آدم(ع) بودند که داستان درگیری آنها و کشته شدن هابیل به دست قابیل در قرآن آمده است.
البته ا
-
هاجر
2775 سرفصلهای قرآنی
بر اساس برخی گزارشهای تاریخی حضرت ابراهیم(ع) پس از تبعید از سوی نمرود و هنگام ورود به مصر، همسرش ساره را
-
هانی بن عروه مرادی
1921 شخصیتها
«هانی بن عروه بن الفضفاض المرادی»؛ از بزرگان کوفه و یکی از یاران امام علی(ع) بود.
در جریان قیام هجرت
8888 اصطلاحات عرفانیيكى از مفاهيمی كه از نگاه ارزشی در قرآن كريم و آموزههای دینی به صورت وسيعى انعکاس يافته، مفهوم «هجرت» است. قرآن كريم در موارد بسیاری و با تعابیر گوناگون از هجرت سخن به ميان آورده است. همچنین در
- هدایت ، اهتداء ، رهنمایی، راهیابی
37466 سرفصلهای قرآنی«هدایت» از مادهی «هدی» به معنای ارشاد، راهنمایی و شناساندن است. هدایت، اصطلاحی قرآنی، کلامی و عرفانی است به معنای نشان دادن راه خیر و صواب. از آنجا که خداوند متعال سرچشمهی فیض هدایت است، تمام انس
- هرچه پیش آید، خوش آید.
1627 ضرب المثلهار.ک : «الخیر فی ما وقع».
- هروله
1760 اصطلاحات فقهی - اصولی«هروله» به نوعی از راه رفتن میگویند که چیزی بین راه رفتن معمولی و دویدن است. این نوع راه رفتن در بخشی از سعی بین صفا و مروه در اعمال حج مستحب است.
- هفهاف بن مهند راسبی
1563 شخصیتهاهفهاف بن مسند راسبی در شهر بصره بود که خبر حرکت امام حسین(ع) به سوى کوفه را شنید و به سمت حضرتشان روانه شد، اما وقتى به کربلا رسید که جنگ
- هلال بن حجاج
366 شخصیتها- همام بن سلمه قانصی
1966 شخصیتهابر اساس گزارش برخی مقاتل، همام بن سلمه قانصی از قبیله همدان، یکی از شهدای کربلا و یاران همجنسگرایی، لواط، مساحقه
10508 سرفصلهای قرآنیواژهی «لواط» از ماده «لوط» به معنای «لصوق» (اتصال و چسبيدن) است، و در اصطلاح فقهی، تحقّق آن، با داخل کردن تمام حشفه(سر آلت) مرد در دُبر (عقب) مرد دیگر صورت میگیرد.
- همسایه ، همسایگی ، جوار
5142 سرفصلهای قرآنییکی از تعالیم و آموزههای اجتماعی اسلام حق همسایه و چگونگی تعامل با همسایگان است که بسیار مورد تأکید و سفارش است. از همسایه و هسایگان در م
- همسر وهب
1520 شخصیتها- هیولا ، هیولی
2815 اصطلاحات فلسفیاصطلاح «هیولا» در فلسفه به معنای «قوه» است. و گاهی به معنای «ماده» نیز به کار میرود.
در فلسفه «ماده» گاهی به معنای «هیولا» به کار
- یأجوج و مأجوج
2817 سرفصلهای قرآنیيأجوج و مأجوج از گروههایی هستند كه در قرآن كريم از آنها ياد شده و گزارشهایی در مورد شکل و شمایل آنها در روایات و کتب تاریخی، تفسیری نیز
- یأس(ناامیدی، قنوط،خیبة)
12325 سرفصلهای قرآنی«یأس» در لغت عرب، به معنای «قُنوط»، و قنوط؛ به معنای ناامید شدن و ناامیدی است.
این واژه در قرآن کریم از ریشه «خیبة» در آیه شریفه «وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها» آمده، و تقریباً به همین معناست.
- یتیم
6373 سرفصلهای قرآنیواژه «یتیم»؛ در لغت به معنای مفرد و یکتا از هر چیز است. و در اصطلاح به کودکی که پدرش مرده باشد، اطلاق میگردد.
در شرع مقدس اسلام نیز يتيم به كودكى گفته مىشود كه پدر خود را از دست داده و به
- یحیی بن سالم مازنی
1727 شخصیتهایحیی بن سلیم مازنی یکی از شهدای کربلا میباشد که در رکاب امام حسین(ع) به فیض شهادت رسید.
وی ب
- یزید بن ثبیط (نبیط) ، زید بن ثبیت ، بدر بن رقیط
2037 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که با دو فرزندش در حماسه عاشورا به شهادت رسید، «یزید بن ثبیط
- یزید بن زید بن مهاصر
2151 شخصیتهابر اساس برخی گزارشها «یزید بن زید بن مهاصر» نام یکی از شهدای کربلا است که ابتدا در سپاه دشمنان یزید بن عبدالله مشرقی
1768 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) و شهدای کربلا که تنها نامی از وی در تاریخ باقی مانده،
- یزید بن معاویه
4735 شخصیتهاکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به پاسخهای ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- یزید بن مغفل (بدر بن معقل)
1862 شخصیتها- یقظه (بیداری)
2736 اصطلاحات عرفانی«یقظه» از ریشه «یقظ» و به معنای بیداری از خواب و توجّه به پیرامون است و در متون عرفانی به معنای بیدارى از خواب غفلت بوده که ناشی از معرفت و تجلّى انوار الهى در قلبها میباشد.
پرسش مرتبط: <
- یقین (قطع)
10372 سرفصلهای قرآنی«یقین» در لغت، به معنای شک نداشتن در یک امر و محقّق بودن آن است.
در منطق و فلسفه؛ یقین دارای دو معنا است: یکی «یقین به معنای اعم» که عبارت است از: «قطع به چیزی» (که گاه ممکن است منطبق با وا
- یوم الحسرة
2162 سرفصلهای قرآنیاز آنجا كه در قیامت، گروه بزرگی از آدمیان به دلیل عملکرد بد خود در دنیا، غرق حسرت و اندوه میشوند؛ روز قیامت، «یوم الحسرة» نیز نامیده میشود و این نام در قرآن کریم به صراحت برای قیامت اعلام شده
- یهود
23529 سرفصلهای قرآنیدر مورد علت نامگذاری قوم بنیاسرائیل به یهود، اختلاف است. برخی گفتهاند که «یهود» به معنای هدایت یافته است و علت آن
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
حرف جر «واو» به چه معنا است و چه کاربردی دارد؟
956 صرف و نحو 1403/10/19«حروف جاره» یا «حروف جر» حرفهایی هستند که تنها بر سر اسمها در میآیند، و اگر بر سر اسمى درآیند، آنرا مجرور میکنند.حروف جر بنابر نظر مشهور، هفده حرفاند که یکی از آنها حرف «واو» است.حرف واو، غیر از حرف جر، کاربردهای دیگری مانند، عطف، استیناف، حال و ... دارد؛ ...
-
چگونه میتوان رسول خدا(ص) را در خواب دید؟
78120 خواب 1386/02/04در مفاتیح الجنان اذکار و اعمالی برای دیدن اولیای الهی در خواب بیان شده است، اما باید توجه داشت که اینراهها به تنهایی کافی برای موفقیت در دیدن خواب اشخاص مورد نظر نیست؛ یعنی اینگونه نیست که تا هر کس به آنها عمل کرد، به طور حتم پیامبر ...
-
فرق اصطلاح «تصور و تصدیق» با «مبادی تصوریه و تصدیقیه» چیست؟
30211 کلیات 1393/11/08اصطلاح «تصور و تصدیق» و اصطلاح «مبادی تصوری و تصدیقی»، هر دو از اصطلاحات منطقیاند، ولی با این تفاوت که اصطلاح «تصور و تصدیق» در نظر اهل منطق مربوط به انواع علوم است؛ یعنی علم به معنای مصدری،[1] دانستن و حصول صورتی ...
-
آیا بر مرجع تقلید پاسخ به استفتائات واجب است؟
6789 امر به معروف و نهی از منکر 1393/06/17ارشاد جاهل و بیان مسائل بر مرجع تقلید تکلیف و واجب است، مگر اینکه شخصی که از وی سؤال شده، معذور از جواب باشد.[1] [1]. فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج2، ص ...
-
قرآن در آیاتی شرک را گناهی نابخشودنی عنوان کرده است، آیا ابراهیم(ع) با پرستش ماه و خورشید و ستاره به عنوان خدایش دچار شرک نشد؟!
12805 تفسیر 1393/04/111. بر اساس اعتقاد شیعیان، این گفتار حضرت ابراهیم(ع) نشانگر اعتقاد واقعی ایشان نبوده، بلکه برای بیدار کردن وجدانهای خفته مشرکان بوده است. چنانکه در روایتی منقول از امام رضا(ع) در جواب مأمون به همین مطلب به شرح زیر تصریح شده است: «مأمون از امام رضا(ع) پرسید، یا ...
-
معنای لغوی و اصطلاحی سه واژه وصی، وحی و رسول چیست؟
32674 پیمان پروردگار با مردم 1387/12/071. وصی در لغت به معنای: اندرز دهنده، وصیت کننده، سفارش کننده و ... آمده است. و در اصطلاح فقه؛ کسی که موافق سفارش و وصیت کسی پس از مرگ وی در امور و اموال وی دخالت و تصرف کند.[1]به بیان دیگر، وصی ...
-
مراد از اسم مکنون و مستأثر خداوند چیست؟
35836 عرفان و اخلاق 1388/02/27از احادیث و دعاهای صادر شدهی از اهلبیت(ع) استفاده میشود که خدای متعال اسمهایی دارد که آنها را برای خویش برگزیده است و هیچکس از آنها آگاه نیست. این اسماء به «اسماء مستأثره» معروف شدهاند. از روایات استفاده میشود که اسماء مستأثره از مراتب غیبی اسم اعظم هستند ...
-
چرا در اسلام مادامی که زن از همسرش اطاعت کند، قابل تمجید و ستایش است؟
37486 Practical 1386/12/25قوام، تحکیم و استمرار زندگی زناشویی به محبت، دوستی، تفاهم، احترام متقابل و به رسمیت شناختن و رعایت حقوق یکدیگر است. دین اسلام برای آنکه محیط و اجتماع کوچکِ خانواده قوام پیدا کند و تداوم یابد، برای هر یک از زن و شوهر حقوقی در نظر گرفته و در مقابل ...
-
در فیلمهای تولیدشده در برخی کشورهای اسلامی بازیگرانی را مشاهده میکنیم که هیچ توجهی به حجاب و روابط زن و مرد ندارند. آیا ممکن است آنان پیرو فرقهای اسلامی باشند که معتقد به حجاب نیست؟!
6357 حجاب 1396/05/05حجاب به معناى پوشاندن بدن زن در برابر نامحرم، از احکام ضرورى دین اسلام به شمار آمده و آیات متعددی از قرآن کریم - از جمله آیاتی از سوره احزاب و نور - درباره آن نازل شده است. پوشش زن در اسلام این است که وی در معاشرت ...
-
اگر شخصی فرزند خردسال خود را بزند، به نحوی که تا چند دقیقه جای آن سرخ شود، آیا واجب است دیه دهد؟ اگر جای آن سرخی پایدار یا کبود شود چطور؟ و آن را به چه کسی باید داد؟
19503 Laws and Jurisprudence 1390/04/08دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):ج1و2) در فرض سؤال دیه واجب است و دیه آن باید به ولیّ داده شود و اگر ضارب خود ولی است دیه را باید برای کودک نگه داری کند.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):1ـ ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
894075 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
802384 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
769367 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
689382 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
663179 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650924 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
606438 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
589387 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
581211 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566354 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- هدایت ، اهتداء ، رهنمایی، راهیابی