اصطلاحات و مدخل ها
-
مسجد الاقصی
2455 سرفصلهای قرآنی
شهر بیت المقدس که پیش از اسلام به نامهایی؛ مانند اورشلیم و ایلیا نیز خوانده میشد، از جمله شهرهایی است که هر یک از ادیان اسلام، مسیحیت و یهود، تقدس خاص و ویژهای برای آن قائلاند. در این شهر تپها
-
مسجد الحرام
6133 سرفصلهای قرآنی
«مسجدالحرام» نخستین مسجد در روی زمین و مشهورترین مسجد در تاريخ اسلام بوده که در مكه قرار دارد، و قبلهی مسلمانان (كعبه) در آن واقع شده است
-
مسجد النبی(ص)
3679 سرفصلهای قرآنی
زمانی که پیامبر اکرم(ص) وارد مدینه شد، بسیاری از مردم آنجا علاقه داشتند که حضرتشان میهمان آنان باشد، اما آنحضرت(ص) شتر خود را رها کرد و قرار را بر این نهاد که هر جا شتر از حرکت باز ایستاد، همانج
-
مسجد ضرار
2191 سرفصلهای قرآنی
«ضِرار» مصدر باب مفاعله از ریشه «ضرر» بوده و در لغت، به معنای زیان رسانیدن تعمّدی به دیگران است.
در قرآن کریم و در سورۀ توبه به ماجرای ساخت «مسجد ضرار» اشاره شده است. گرچه این مسجد از طرف ب
- مسخ
-
مسعود بن حجاج
1687 شخصیتها
یکی از شهدای کربلا که به سپاه امام حسین(ع) پیوست و روز عاشورا به همراه فرزندش
-
مسلم (أسلم) بن کثیر
1731 شخصیتها
-
مسلم بن عقیل
2822 شخصیتها
مسلم فرزند «عقیل بن ابیطالب» و کنیزی به نام «حلیه» بود. ایشان در سال 20 قمری متولد شده و در چهل سالگی و در روز نهم ذی الحجه سال 60 به شهادت ر
-
مسلم بن عوسجه
1985 شخصیتها
مسلم بن عوسجه یکی از اصحاب پیامبر اکرم(ص) و یکی از برجستهترین شهدای کربلا میب
-
مسیحیت،مسیحی،نصرانی
1959 سرفصلهای قرآنی
به آن دسته از پیروان عیسای مسیح(ع) که بعدها به پیامبر اسلام(ص) ایمان نیاوردند، مسیحی، نصرانی، ترسا و ... گفته میشود و آیین آنان با ع
-
مشورت(مشاوره)
1951 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «شورا».
-
مصادره به مطلوب
2315 اصطلاحات فقهی - اصولی
وقتی مشخص شود که برای اثبات یک چیز به خود آن چیز - و لو با عبارتی دیگر - استدلال شده است، میگوییم این «مصادره به مطلوب» است. مانند آنکه در اثبات گرمای هوا گفته شود که «چون هوا خنک نیست، پس گرم اس
-
مضاربه
639 اصطلاحات فقهی - اصولی
مضاربه نوعی قرارداد در فقه اسلامی است که به موجب آن، شخص مالک، سرمایه خود را در اختیار شخصی دیگر (عامل) قرار میدهد تا با آن تجارت کرده و در نهایت، هر دو در سود آن شریک باشند.
- معاد ، رستاخیز ، آخرت
-
معاویه ، معاویة بن أبی سفیان
8204 شخصیتها
معاویه فرزند ابیسفیان و هند از افراد سرشناس قریش بود که با کنیهی «أبو عبدالرحمن» نیز شناخته میشد. مشهور مورّخان تولد او را پنج سال قبل از بعثت دانستهاند.
< -
معتزله
3284 فرقهها، مذهبها، گروهها
«اعتزال» در لغت به معنای دوری گزیدن و کناره گرفتن است و معتزله عنوان گروهی است که برجستگی آن در طرح مباحث کلامی بوده و در نیمۀ اول قرن دوم هجری(هشتم میلادی) در بصره بنیان گذاشته شده و بعدها به عنوا
-
معتلّ
1490 ادبیات
هر کلمهای که در حروف اصلی خود یک یا چند «حرف علّه» داشته باشد، «معتلّ» نامیده میشود که خود دارای چند زیر مجموعه میباشد: مثال(واوی و یائی). اجوف(واوی و یائی). ناقص(واوی و یائی). لفیف(مقرون و مفرو
-
معراج
7492 سرفصلهای قرآنی
«معراج» در زبان عرب، به وسیلهای گفته میشود که با کمک آن، انسان به بلندیها صعود مینماید و در همین راستا، به نردبان نیز "معراج" گفته میشود.
خداوند در «سوره معارج» خود را
-
مغالطه
1467 اصطلاحات منطقی
«مغالطه»، قیاسی است که به دلیل وجود برخی ویژگیهایی که در مقدمات آن وجود دارد، نتیجه درست و قابل پذیرشی را به دنبال نخواهد داشت:
- به لحاظ «صوری» درست نباشد؛ بدین بیا
-
مقابله به مثل
3241 سرفصلهای قرآنی
«مقابله به مثل» در لغت؛ به معنای تلافی کردن، رفتار همسان در پاسخ به رفتار دیگری، و ... آمده است.
مقابله به مثل يا اصل تقابل در تاريخ ج
-
مقام ابراهیم
2635 سرفصلهای قرآنی
از این مقام در آیه 125 سوره بقره نام برده شده است و گرچه برخی معتقدند که "مقام ابراهیم" شامل تمام منطقه حرم و تمام نقاطی است که حج در آن برگزار میشود، و برخی نیز "عرفات"، "مشعر الحرام" و "جمرات سه
-
مقام امن
2219 اصطلاحات عرفانی
پرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیشگاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر میشود.
-
مقام امین
2138 اصطلاحات عرفانی
رجوع کنید: «مقام امن».
-
مقام تحیر
1975 اصطلاحات عرفانی
«مقام حیرت» یا «مقام تحیر» مقام سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بیکران احدیت سرگردان شده و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. برخی معتقدند آیاتی که نشانگر آن است که انسانها نمی
-
مقام ترک سؤال
8263 اصطلاحات عرفانی
مراد از «ترک سؤال» که به عنوان مقامی عرفانی مورد گفتگو قرار میگیرد، به معنای مقامی است که عارف در آن تلاش میکند تا هیچ درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران نداشته باشد. به زبانی دیگر، یک عارف گرچ
-
مقام حیرت
1726 اصطلاحات عرفانی
ر.ک : «مقام تحیر».
-
مقام رب
1965 اصطلاحات عرفانی
«مقام رب» که در قرآن کریم به آن اشاره شده است به معنای صفت ربوبيت و ساير صفات كريمه حق تعالی(مانند علم، قدرت، قهر، رحمت و غضب) میباشد كه همگی از لوازم ربوبيت او است.
-
مقام صحو
2367 اصطلاحات عرفانی
سالک الی الله هنگامی که از حجابهای ظلمانی و نورانی گذشت، از آنجا که خود را هیچ پنداشته و ذاتش را محو ذات خدا میبیند، گاه شطحیاتی چون «انا الحق» از او سر میزند؛ اما اگر عنایت الهی او را یاری کند
-
مقام فنا
2296 اصطلاحات عرفانی
- مقام محمود
2954 سرفصلهای قرآنی"مقام محمود" مقامی است که خداوند در قرآن کریم، به پیامبرش وعده داده که در صورت شبزندهداری به آن خواهد رسید. در روایات، تفاسیر و منابع عرفانی توضیحات فراوانی پیرامون این مقام ارائه شده و به عنوان
- مقداد بن اسود
2454 شخصیتهامقداد در سال شانزدهم عام الفیل و 24 سال قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) به دنیا آمد. نام پدرش عمرو بود و از آنجا که عمرو با طایفۀ کنده - که د
- مقولات عشر
1562 اصطلاحات فلسفی«مقولات عشر» عبارتاند از: جوهر، كمّ، كيف، أين، متى، وضع، ملک، اضافه، فعل، انفعال.
اين تقسيمبندى در حقيقت تقسيمبندى كليهی ماهيات ممكن است، و هر ماهيت
- مکه ، فتح مکه
6495 سرفصلهای قرآنیمکه از مقدسترین شهرهای اسلامی است که در سرزمین حجاز و کشور کنونی عربستان واقع شده است. ملا صدرا ، صدر المتألهین
3824 شخصیتهاصدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، مشهور به ملاصدرا و صدرالمتألهین فیلسوف بزرگ شیعی و پایهگذار مکتب فلسفی ملامتیه
2645 فرقهها، مذهبها، گروهها«ملامتیه» گروهی میباشند که با انجام کارهای ناپسند خلاف عرف و شرع، خود را در چشم مردم خوار نموده و وجههی مردمی خود را تباه مینمایند. گفته شده که آنان از مکتب «کلبیان» یا «کلبیون» که مؤسس آن، «آنت
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- مقام محمود
پرسش های اتفاقی
-
علت خصمانه بودن رفتار شیطان نسبت به انسان چیست؟ انسان چه ضرری به او زده که چنین برخوردی را به دنبال داشته است؟
24201 تفسیر 1392/01/31آیات فراوانی در قرآن کریم به رابطه دشمنی بین انسان و شیطان اشاره دارد[1] و انسانها را به جهت همین رابطه خصمانه از پیروی شیطان بر حذر میدارد. خداوند در قرآن کریم میفرماید: «در حقیقت، شیطان دشمن شماست، شما [نیز] او را دشمن گیرید»،
-
در آیه 91 سوره انعام آمده است: «قل الله ثمّ ذرهم»، اگر کلمه «الله» مرفوع یا منصوب باشد، چه تفاوتی در معنا می کند؟
14310 تفسیر 1390/03/29لفظ جلاله «الله»، در «قل اللهُ ثمّ ذرهم»،[1] باید مرفوع باشد؛ زیرا مرفوع بودن آن از دو حال خارج نیست:1. یا مبتدا بوده و مبتدا هم مرفوع است و خبر آن -انزل الکتاب-، حذف شده، نه این ...
-
خرید و فروش لوازم آرایشی اشکال دارد؟
24861 Laws and Jurisprudence 1390/02/03دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):فى نفسه اشکال ندارد.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):فی نفسه اشکال ندارددفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):اشکالی ندارد.پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:اگر خرید ...
-
آیا حضرت محمد(ص) نیز مانند حضرت عیسی(ع) مردگان را زنده میکرد؟
9752 حدیث 1401/09/08زندهکردن مردگان یکی از معجزاتی است که قرآن کریم آنرا به حضرت عیسی(ع) نسبت داده؛ اما در این کتاب مقدس نیامده است که رسول خدا(ص) هم مردهای را زنده کرده باشد. البته آیهای نیز وجود ندارد که اعلام کند که آنحضرت مردهای را زنده نکرده و ...
-
مدتی که پیامبر اسلام(ص) در غار ثور بود، آیا کسی برای ایشان غذا میآورد؟
14503 تاریخ 1394/04/21رسول خدا(ص) سه روز در غار ثور بود[1] و در این مدت عده کمی از محل پنهانی ایشان خبر داشتند. برخی تعداد این افراد را پنج نفر[2] و عدهای سه نفر[3] گفتهاند. در احتجاج طبرسی از ...
-
آیا حرکات ورزشی اگر به همراه موزیک باشد اشکال دارد؟ و آیا این حرکات حکم رقص را دارند؟
52286 Laws and Jurisprudence 1387/11/03رقص و موسیقی دو موضوع جداگانه اند که هر کدام حکم خاص خود را دارند یعنی در صورت همراه شدن رقص حرام با موسیقی حرام، شخص مرتکب دو فعل حرام جداگانه می شود. اکثر فقها موسیقی مطرب و مناسب با مجالس عیش و نوش را حرام می دانند ولی برخی هر ...
-
گزافه گویی در اسلام به چه معنا است؟
17417 گناه و رذائل اخلاقی 1393/12/29اصل واژه «گزاف»، به معنای انجام کاری یا گفتن سخنی از روی تخمین و گمان است. مُعَرّب این کلمه فارسی، واژه «جزاف» است که در زبان عربی به همین معنا به کار میرود. حرف اول این کلمه هم در عربی و هم در فارسی، هم با فتحه و ...
-
مقتسمین در آیه 90 سوره حجر چه کسانی هستند؟
14507 تفسیر 1386/09/29واژۀ «مُقْتَسِمِینَ» که در آیهی 90 سورهی حجر آمده، به معنای تقسیم و تجزیهکنندگان است.اینکه شأن نزول این آیه چیست؟ و در حق چه کسانی نازل شده است؟ مفسران چند احتمال را مطرح کردهاند؛ مانند:سران کفار که در ایام حج نیروهایى را بر سر جادهها و ورودیهاى مکه تقسیم میکردند، ...
-
آیا امکان دارد توضیحاتی درباره قبیله بنی اسد ارائه دهید؟
19157 تاریخ 1392/05/28قبیله بنی اسد قبیلهای منسوب به أسد بن خزيمة بودند که قبل از اسلام در سرزمین نجد میزیستند و عطارد را میپرستیدند. آنها در سال 9 هجری اسلام آوردند و بعد از اسلام نیز به حجاز کوچ کردند. سپس در سال 19 هجری در اطراف کوفه ساکن شدند. ...
-
حکم تسخیر جن، ارواح و شیاطین چیست؟
71316 جن 1386/01/29ارتباط و استفاده علمی و عملی از ارواح و اجنه و شیاطین در اصطلاح لغوی و فقهی، سحر نام[1] دارد. طبق دلایل قرآنی، روایی و فقهی ساحری، در زندگی دنیوی و اخروی، به صلاح آدمی نیست.قرآن کریم؛ ساحری را کفر، بیایمانی، بیتقوایی، معاملهای بد با خود، بیبهرگی از ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892632 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
797411 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
759403 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
683816 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
660496 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649675 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
602301 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580475 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
569765 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565396 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...