اصطلاحات و مدخل ها
-
مسجد النبی(ص)
2980 سرفصلهای قرآنی
زمانی که پیامبر اکرم(ص) وارد مدینه شد، بسیاری از مردم آنجا علاقه داشتند که حضرتشان میهمان آنان باشد، اما آنحضرت(ص) شتر خود را رها کرد و قرار را بر این نهاد که هر جا شتر از حرکت باز ایستاد، همانج
-
مسجد ضرار
1824 سرفصلهای قرآنی
«ضِرار» مصدر باب مفاعله از ریشه «ضرر» بوده و در لغت، به معنای زیان رسانیدن تعمّدی به دیگران است.
در قرآن کریم و در سورۀ توبه به ماجرای ساخت «مسجد ضرار» اشاره شده است. گرچه این مسجد از طرف ب
- مسخ
-
مسعود بن حجاج
1296 شخصیتها
یکی از شهدای کربلا که به سپاه امام حسین(ع) پیوست و روز عاشورا به همراه فرزندش
-
مسلم (أسلم) بن کثیر
1350 شخصیتها
-
مسلم بن عقیل
2257 شخصیتها
مسلم فرزند «عقیل بن ابیطالب» و کنیزی به نام «حلیه» بود. ایشان در سال 20 قمری متولد شده و در چهل سالگی و در روز نهم ذی الحجه سال 60 به شهادت ر
-
مسلم بن عوسجه
1554 شخصیتها
مسلم بن عوسجه یکی از اصحاب پیامبر اکرم(ص) و یکی از برجستهترین شهدای کربلا میب
-
مسیحیت،مسیحی،نصرانی
636 سرفصلهای قرآنی
به آن دسته از پیروان عیسای مسیح(ع) که بعدها به پیامبر اسلام(ص) ایمان نیاوردند، مسیحی، نصرانی، ترسا و ... گفته میشود و آیین آنان با ع
-
مشورت(مشاوره)
1530 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «شورا».
-
مصادره به مطلوب
1809 اصطلاحات فقهی - اصولی
وقتی مشخص شود که برای اثبات یک چیز به خود آن چیز - و لو با عبارتی دیگر - استدلال شده است، میگوییم این «مصادره به مطلوب» است. مانند آنکه در اثبات گرمای هوا گفته شود که «چون هوا خنک نیست، پس گرم اس
- معاد ، رستاخیز ، آخرت
-
معاویه ، معاویة بن أبی سفیان
6178 شخصیتها
معاویه فرزند ابیسفیان و هند از افراد سرشناس قریش بود که با کنیهی «أبو عبدالرحمن» نیز شناخته میشد. مشهور مورّخان تولد او را پنج سال قبل از بعثت دانستهاند.
< -
معتزله
2570 فرقهها، مذهبها، گروهها
«اعتزال» در لغت به معنای دوری گزیدن و کناره گرفتن است و معتزله عنوان گروهی است که برجستگی آن در طرح مباحث کلامی بوده و در نیمۀ اول قرن دوم هجری(هشتم میلادی) در بصره بنیان گذاشته شده و بعدها به عنوا
-
معتلّ
1145 ادبیات
هر کلمهای که در حروف اصلی خود یک یا چند «حرف علّه» داشته باشد، «معتلّ» نامیده میشود که خود دارای چند زیر مجموعه میباشد: مثال(واوی و یائی). اجوف(واوی و یائی). ناقص(واوی و یائی). لفیف(مقرون و مفرو
-
معراج
5939 سرفصلهای قرآنی
«معراج» در زبان عرب، به وسیلهای گفته میشود که با کمک آن، انسان به بلندیها صعود مینماید و در همین راستا، به نردبان نیز "معراج" گفته میشود.
خداوند در «سوره معارج» خود را
-
مغالطه
1180 اصطلاحات منطقی
«مغالطه»، قیاسی است که به دلیل وجود برخی ویژگیهایی که در مقدمات آن وجود دارد، نتیجه درست و قابل پذیرشی را به دنبال نخواهد داشت:
- به لحاظ «صوری» درست نباشد؛ بدین بیا
-
مقابله به مثل
2360 سرفصلهای قرآنی
«مقابله به مثل» در لغت؛ به معنای تلافی کردن، رفتار همسان در پاسخ به رفتار دیگری، و ... آمده است.
مقابله به مثل يا اصل تقابل در تاريخ ج
-
مقام ابراهیم
2058 سرفصلهای قرآنی
از این مقام در آیه 125 سوره بقره نام برده شده است و گرچه برخی معتقدند که "مقام ابراهیم" شامل تمام منطقه حرم و تمام نقاطی است که حج در آن برگزار میشود، و برخی نیز "عرفات"، "مشعر الحرام" و "جمرات سه
-
مقام امن
1782 اصطلاحات عرفانی
پرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیشگاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر میشود.
-
مقام امین
1822 اصطلاحات عرفانی
رجوع کنید: «مقام امن».
-
مقام تحیر
1591 اصطلاحات عرفانی
«مقام حیرت» یا «مقام تحیر» مقام سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بیکران احدیت سرگردان شده و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. برخی معتقدند آیاتی که نشانگر آن است که انسانها نمی
-
مقام ترک سؤال
6701 اصطلاحات عرفانی
مراد از «ترک سؤال» که به عنوان مقامی عرفانی مورد گفتگو قرار میگیرد، به معنای مقامی است که عارف در آن تلاش میکند تا هیچ درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران نداشته باشد. به زبانی دیگر، یک عارف گرچ
-
مقام حیرت
1401 اصطلاحات عرفانی
ر.ک : «مقام تحیر».
-
مقام رب
1587 اصطلاحات عرفانی
«مقام رب» که در قرآن کریم به آن اشاره شده است به معنای صفت ربوبيت و ساير صفات كريمه حق تعالی(مانند علم، قدرت، قهر، رحمت و غضب) میباشد كه همگی از لوازم ربوبيت او است.
-
مقام صحو
2001 اصطلاحات عرفانی
سالک الی الله هنگامی که از حجابهای ظلمانی و نورانی گذشت، از آنجا که خود را هیچ پنداشته و ذاتش را محو ذات خدا میبیند، گاه شطحیاتی چون «انا الحق» از او سر میزند؛ اما اگر عنایت الهی او را یاری کند
-
مقام فنا
1888 اصطلاحات عرفانی
- مقام محمود
2414 سرفصلهای قرآنی"مقام محمود" مقامی است که خداوند در قرآن کریم، به پیامبرش وعده داده که در صورت شبزندهداری به آن خواهد رسید. در روایات، تفاسیر و منابع عرفانی توضیحات فراوانی پیرامون این مقام ارائه شده و به عنوان
- مقداد بن اسود
1738 شخصیتهامقداد در سال شانزدهم عام الفیل و 24 سال قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) به دنیا آمد. نام پدرش عمرو بود و از آنجا که عمرو با طایفۀ کنده - که د
- مقولات عشر
1148 اصطلاحات فلسفی«مقولات عشر» عبارتاند از: جوهر، كمّ، كيف، أين، متى، وضع، ملک، اضافه، فعل، انفعال.
اين تقسيمبندى در حقيقت تقسيمبندى كليهی ماهيات ممكن است، و هر ماهيت
- مکه ، فتح مکه
5036 سرفصلهای قرآنیمکه از مقدسترین شهرهای اسلامی است که در سرزمین حجاز و کشور کنونی عربستان واقع شده است. ملا صدرا ، صدر المتألهین
2714 شخصیتهاصدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، مشهور به ملاصدرا و صدرالمتألهین فیلسوف بزرگ شیعی و پایهگذار مکتب فلسفی ملامتیه
2138 فرقهها، مذهبها، گروهها«ملامتیه» گروهی میباشند که با انجام کارهای ناپسند خلاف عرف و شرع، خود را در چشم مردم خوار نموده و وجههی مردمی خود را تباه مینمایند. گفته شده که آنان از مکتب «کلبیان» یا «کلبیون» که مؤسس آن، «آنت
- ملک الموت
1101 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «عزرائیل».
- ملکوت
2996 سرفصلهای قرآنیدر بارۀ معنای واژه «ملکوت» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته، گفته شده است:
الف) «ملكوت» مانند مُلك (بر وزن قفل
- منت
3891 سرفصلهای قرآنیشايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشهی اصلى لغت «منت» باز میگرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن میشو
- مقام محمود
پرسش های اتفاقی
-
تسبیح تربت امام حسین(ع) چه آثار و برکاتی دارد؟
14318 درایه الحدیث 1393/06/021. در ارتباط با آثار و برکات تربت امام حسین(ع) در منابع دینی و حدیثی ما مطالب فراوانی وارد شده است. در این زمینه میتوانید پاسخهای: 3015، ۳۰۲۷۹ و ۸۳ را مطالعه کنید. 2. اما در مورد تسبیح با تربت سید الشهداء(ع) امام کاظم(ع) فرموده ...
-
آیا در میان آیه 51 سوره مائده که هرگونه دوستی با یهودیان و مسیحیان را منع میکند با آیاتی چون آیه 82 همان سوره که مسیحیان را دوستان نزدیک مسلمانان میخواند، نوعی ناهمخوانی به چشم نمیخورد؟ چرا مسیحیان از یهودیان بهترند؟
84988 تفسیر 1395/06/14آیه 51 سوره مائده در صدد نفی ولایتی است که نوعی دوستی ویژه و همپیمانی با یهود، مشرکان و مسیحیان به شمار میآید، اما آیه 82 همین سوره، در مورد دوستی در روابط اجتماعی است که بیشتر مسیحیان - و نه تمام آنان - به دلایلی؛ مانند وجود ...
-
آیا انتخاب نام دشمنان اهلبیت(ع) و انتخاب نامهایی مانند «بهار» برای فرزندان گناه دارد؟!
583 1402/09/14نامها و نامگذاریها را میتوان در ردههای مختلف دستهبندی کرد:نامهایی که به صراحت نشان از بندگی خداوند دارد، و یا نام پیامبران و افراد برجسته دینی است. بدیهی است که نامگذاری فرزندان به این نامها بسیار مناسب بوده و به گونهای ترویج دینداری است.نامهایی که معانی آنها مخالف ...
-
نماز حاجت در روز پنجشنبه چگونه خوانده میشود؟
31482 نماز حاجت 1394/10/28در روایات برای روز پنجشنبه مستحبات بسیاری ذکر شده است؛ مانند روزه گرفتن در اولین پنجشنبه دهه اول و دهه آخر هر ماه، خواندن هزار مرتبه سوره قدر، خواندن سوره دهر در نماز صبح روزهای پنجشنبه، خواندن سوره مائده، زیارت قبور، هزار مرتبه صلوات بر پیامبر، استغفار و....
-
خلاصهای از زندگینامه یعقوب نبی(ع) را بیان کنید؟
26745 تاريخ بزرگان 1398/11/16حضرت یعقوب(ع) از پیامبران بزرگ الهی بود که قوم بنیاسرائیل از فرزندان و نوادگان او بودند. یعقوب(ع) پسر اسحاق(ع) و نوه ابراهیم(ع)، بر اساس برخی گزارشها مادرش «رفقا بنت بتوئیل بن ناحور بن آزر» نام داشت. بر اساس آنچه قرآن کریم بیان میکند، مکتب و آیین یعقوب(ع) در ...
-
واجب عینی با واجب کفایی چه فرقی دارد؟
1893 1402/04/17واجب عینى: «واجب عینى» در مقابل واجب کفایى است. و آن واجبى است که انجام آنرا از تمام مکلّفین خواسته باشند، به گونهای که با انجام دادن عدهای تکلیف از دیگران برداشته نمیشود؛ مانند نماز و روزه که بر فرد فرد مکلفین واجب است.واجب کفایى: مقصود از ...
-
تفسیر مختصری از سوره ماعون و ویژگیهای سبکشمارندگان نماز را ارائه نمایید؟
41030 تفسیر 1393/07/01سوره ماعون، در مکه نازل شده و دارای هفت آیه میباشد.[1] در شأن نزول این آیه چنین آوردهاند: ابو سفیان هر هفته شتر یا گوسفندى سر میبُرید، روزى یتیمى از او چیزى خواست، ابو سفیان با عصا یتیم را زد، آیه آمد: «دیدى آن ...
-
وقف معانقه در علائم تجویدی قرآن به چه معناست و چرا به صورت سه نقطه نوشته میشود؟
21154 علوم قرآنی 1394/07/04درباره علامتهای وقف باید گفت؛ عموم این علامات، مخفّف کلمات یا عبارتهای مخصوصی هستند. برای نمونه؛ حرف «ج» مخفف کلمه «جائز»، «صلی» برگرفته از عبارت «الوصل اولی» و «ط» اختصار کلمه «مطلق» است.[1] اما درباره علامت وقف معانقه یا مراقبه که چرا به صورت ...
-
آیا از نظر اسلام، زنان مجاز به رانندگی هستند؟
28933 فعالیت های اجتماعی زنان 1385/09/01حکم رانندگی زنان از احکامی است که باید با استفاده از قوانین و اصول دیگر بیان شود؛ یعنی، در کتاب و سنت حکم مستقیمی برای رانندگی زنان نداریم؛ زیرا از مسائل جدید(مستحدثه) است. علمای عربستان که حکم به حرمت داده اند دلائلی نقل کردهاند که همهی آنها قابل ...
-
دیدن و لمس مویی که از زن نامحرم جدا شده، چه حکمی دارد؟
43143 برخی احکام 1393/02/27در این زمینه بین فقها اختلاف نظر است، برخی از فقها[1] میگویند بنا بر احتیاط واجب باید از نگاه و لمس موی جدا شده از نامحرم اجتناب شود و برخی[2] نیز معتقدند اگر به قصد لذت نباشد، اشکال ندارد. ضمائم:
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
884186 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
753031 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
731006 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
643433 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
643219 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
639120 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
576870 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576555 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
558845 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
558732 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...