اصطلاحات و مدخل ها
-
متین
3115 سرفصلهای قرآنی
«متين» از ریشه «متن» از أسمای حسناى الهی است که معنایش سفت و سخت، محكم و نيرومند میباشد. در مواردی، خداوند کید و مکر خود را نیز با ویژگی «متین» و محکم اعلام کرده است. در برخی منابع اسلامی، از عبار
-
مثال
1626 ادبیات
از دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف اول از حروف اصلی و یا «فاء الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «مثال» نامیده میشود و اگر مانند «وعد» حرف علّه ابتدایی، واو باشد، «مثال واوی» و اگر مانند «یقظ» یا
-
مثال واوی
1348 ادبیات
رجوع کنید: «مثال».
-
مثال یائی
1308 ادبیات
رجوع کنید: «مثال».
-
مجمع بن زیاد
1714 شخصیتها
از میان شهدای کربلا که در کنار امام حسین(ع) به فیض مجمع بن عبدالله
1921 شخصیتهامجمع بن عبدالله یکی از شهدای کربلا میباشد که در کنار امام حسین(ع) به
- مجوس(زرتشتیان)
4295 سرفصلهای قرآنیپیش از پادشاهی مادها و قبل از ظهور «زرتشت» – که شواهدی نشانگر پیامبر بودن ایشان وجود دارد - بومیان غیر آریایی ایران، دینی داشتند که «آیین مغان» نامیده میشد. کلمۀ «م
- محبت ، دوستی ، دوست
- محرم الحرام
4333 زمانهامحرم اولین ماه قمری است. و علت نامگذاری آن به محرم این است که چون در زمان جاهلیت و زمان ظهور محرومیت ، حرمان
2373 سرفصلهای قرآنی«محرومیت» در لغت به معنای بیبهره بودن و نصیب نداشتن است. آنچه در تعالیم دینی آمده این است که خدای متعال رحمتش آنچنان گسترده است که شامل تمام انسانها و تمام موجودات میشود: « محمد بن ابی سعید بن عقیل
1610 شخصیتهامحمد بن ابی سعید بن عقیل بن ابی طالب نام فرزند پسر عموی امام حسین(ع) و یکی از شهدای
- محمد بن بشیر حضرمی
681 شخصیتها- محمد بن جعفر بن ابی طالب
1669 شخصیتها- محمد بن حسین بن علی
1795 شخصیتها- محمد بن عباس بن علی
1802 شخصیتها- محمد بن عبدالله بن جعفر
1913 شخصیتهامحمد بن عبدالله فرزند عبدالله بن جعفر یکی از شهدای کربلا میباشد که به همراه برادرش
- محمد بن عبدالله بن عقیل
1636 شخصیتهابرخی منابع، محمد بن عبدالله بن عقیل که نوه دختری امام علی(ع) و خواهرزاده امام حسین(
- محمد بن عقیل
1628 شخصیتهابر اساس برخی گزارشها محمد بن عقیل پسر عموی امام حسین(ع) در واقعه عاشورا به شهادت رسید و گزارشهای دیگری نیز در مورد اسارت ایشان وجود
- محمد بن علی بن ابی طالب
2007 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که در رکاب امام حسین(ع) به محمد بن علی بن ابی طالب ، محمد بن حنفیه ، کیسانیه
3574 شخصیتهانام اصلی محمد بن حنفیه؛ «محمد بن على بن ابیطالب»، و نام مادر او «خوله» دختر «جعفر بن قيس بن مسلمة بن عبيد بن ثعلبة بن يربوع بن ثعلبة بن الدؤل بن حنيفة» است. او را به خاطر نام قبیلهی مادرش به حنفی
- محمد بن مسلم بن عقیل
1585 شخصیتهادر میان شهدای کربلا به فرزندی از مسلم بن عقیل به نام محمد نیز یاد شده است که بر
- محی الدین ، ابن عربی
3124 شخصیتهانام اصلی محیی الدین عربی، محمد بن علی بن محمد بن احمد بن عبدالله حاتم طایی بوده و با کنیهی «ابن عربی» و لقب «شیخ اکبر» شناخته میشود. ابن عربی در سال 560 قمری در شهر مرسیه اندلس به مختار بن ابی عبیده ثقفی
3439 شخصیتها«مختار بن ابیعبیده» از قبیلهی «ثقیف»، با كنیهی «ابو اسحاق» و لقـب «كـیـسـان»، در آغاز جوانى، هـمراه با پدر و عموى خود، براى شركت در جنگ با لشكر ایران به سرزمین عراق آمد. مختار
- مدح شبیه به ذمّ
1780 ادبیاتیکی از زیرشاخههای «دانش بدیع» و یکی آرایههای ادبی کلام و زیبا سازی سخن، بهتر ستایشکردن یک فرد با استفاده از سخنی است که به ظاهر شبیه نکوهش میباشد که به این نوع از ستایش، «مدح شبیه به ذمّ» میگو
- مدنی بالطبع
1817 طبقهبندی نشدهانسانها به صورت واضح و غیر قابل انکار، زندگی اجتماعی داشته و تعامل بسیار گستردهای میان آنان برقرار است، اما در تحلیل این نوع از زندگی برای انسان دو نظر وجود دارد:
الف . این ویژگی انسان، ا
- مدینه ، مدینة النبي (یثرب)
7055 سرفصلهای قرآنییثرب از شهرهای باستانی عربستان بود که بعد از ظهور اسلام و بعد از هجرت مرجئه
2030 فرقهها، مذهبها، گروهها«مرجئه» از جمله فرقههای اسلامی است که در نیمه دوم قرن اول هجری با انگیزههای سیاسی شکل گرفته و سپس مبانی فکری خود را به عنوان تفکری کلامی سر و سامان داد. تحولات فکری مرجئه به شکلگیری انشعاباتی د
- مرض ، بیماری
8148 سرفصلهای قرآنی«مرض» که در فرهنگ فارسی به معنای بیماری است، از واژههایی است که در قرآن و روایات برای مشکلات جسمی و مرگ ، موت
33580 سرفصلهای قرآنیمرگ عبارت است از: قطع علاقهی روح از عالم طبیعت و سفر کردن به دنیایی دیگر.
در ارتباط با «مرگ» نکاتی قابل گفتن است:
1 . در فرهنگ قرآن همانگونه که حیات و زندگی، امری وجودی است، مرگ ه
- مروان بن حکم
2058 شخصیتهامروان بن حکم بن ابی العاص بن امیه، چهارمین خلیفهی اموی بعد از معاویة بن یزید و سرسلسلهی حکومت مروانیان بود.
از آنجا که حکم بن ابی العاص یکی از مخالفان سرسخت رسالت مریم
13066 سرفصلهای قرآنیحضرت مریم(س) دختر عمران و مادر حضرت عیسی(ع)، یکی از بانوان بزرگ تاریخ، و بر اساس آیات قرآن بزرگترين شخصيت زن در زمان خود، و در کنار
- مسائل مستحدثه
2295 اصطلاحات فقهی - اصولیمسائل مستحدثه مسائلی است که یا در آثار فقهی کهن به آنها پرداخته نشده باشد و یا به آن گونه که می بایست مطرح شود، از آنها بحث نشده و طبیعتاً نیاز به نگاه و تحقیق مجدد دارد.
- مستحاضه
1185 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «استحاضه».
- مستضعف، استضعاف
4875 سرفصلهای قرآنی«استضعاف» در لغت به معنای «ناتوان ديدن، ناتوان شمردن و تزریق حسّ ناتوانی در دیگران» است و «مستضعف» به معنای فردی است که او را ضعیف پنداشته و در ناتوانی نگه میدارند. در تعالیم دین
- مسجد
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
مقصود از دو اصطلاح عرفانی «قوس صعود» و «قوس نزول» چیست؟ و چه تفاوتی با هم دارند؟
35756 Theoretical 1386/02/08حقیقت هستى داراى دو طرف است؛ از یک طرف به فعلیت محض و کمال مطلق میرسد، و از طرف دیگر به قوه محض و پذیرش صرف منتهى میگردد، و فاصله بین این دو طرف را مراحل متوسط وجود تشکیل میدهد.نور وجود از مبدأ وجود به مرحله قوه محض ...
-
دیدگاه اکثریت علما بعد از غیبت کبرا در مورد ولایت فقیه چیست؟
31459 پیشینه تاریخی ولایت فقیه 1386/06/10بیش از هزار سال است که علماى شیعه به طرح مسئله ولایت فقیه و حدود و اختیارات آن پرداختهاند. برخى؛ مانند ابوصلاح حلبى و ابن ادریس حلى در کتابهای خود در فصلى جداگانه به شرح شرایط نایب امام معصوم(ع) پرداخته و برخى دیگر به گوشهاى از وظایف ...
-
چگونه توانایی های ساحران که با زیر پا گذاشتن مقدّسات و احکام الهی به این درجه می رسند، قابل پذیرش است؟ در حالی که هیچ چیز بدون اذن الاهی ممکن نیست.
15241 سحر و جادو 1390/05/16گرچه تمام امور دنیا با اذن و اراده الهی پابرجا است، اما تدبیر ربوبی بر این قرار گرفته که اجرای آن امور بر اساس اسباب و مسبّبات باشد و این قانون عام و جهان شمول است. بر اساس آموزه های دینی، افراد ناشایست نیز می توانند به توانایی های خارق العاده ...
-
اثبات خدا به قوانین منطق وابسته است و یا قوانین منطقی وابسته به اثبات خداست؟
7800 منطق 1395/02/14در پاسخ به این سؤال توجه به این نکته ضروری است که منطق به خداوند وابسته است؛ به این معنا که قواعد منطقی در واقع همان شیوه تفکر صحیح است. بنابر این، همانگونه که انسان در ذات خود محتاج و وابسته به خداوند است در تمام ویژگیهای ذاتی ...
-
«نصب» چه تفاوتی با «حرب» دارد؟ و آیا «ناصبی» و «محارب» معنایشان یکی است؟
5763 لغت شناسی 1398/03/02واژه «حَرْب»، به معنای جنگ و نبرد و نقیض سَلْم (صلح و آشتی) است.[1] اما «نصب» به معنای خود را به سختی و مشقت انداختن است.[2] البته گاهی این مشقت در جهت مثبت بوده و گاه در جهت منفی. همان
-
چرا حبیب بن مظاهر جدای از شهدای دیگر در بالای سر دفن شد؟
17688 اهل بیت و یاران 1396/05/07آنچه در گزارشهای موجود در کتب کهن مانند -ارشاد شیخ مفید (م 413ق)- وجود دارد، غیر از امام حسین(ع)، حضرت ابوالفضل(ع) و حضرت علی اکبر(ع)، جایگاه دقیق دفن شهیدان کربلا گزارش نشده است. البته گزارش است که شهدا در پیرامون حضرتشان چه بالا سر و چه پایین سر ...
-
چرا محمد بن حنفیه، امام حسین را در نهضت کربلا یاری نکرد؟ آیا آنچه را که درباره وی می گویند که ادعای امامت داشت صحیح است؟
76226 تاريخ بزرگان 1390/02/29قضاوت در باره شخصیت و فضایل ایمانی و اخلاقی محمد بن حنفیه -با توجه به تحریفاتی که در طول تاریخ در باره شخصیت و جایگاه این مرد بزرگ صورت گرفته- جدا سخت است. اما با کنکاش و جست و جو از لابلای شواهد و قراین پراکنده در منابع تاریخی می ...
-
آیا میتوان در پرداخت فطریه، میانگین قیمت دو جنس را پرداخت نمود؟
14316 زکات فطره 1392/05/16کسى که فطریه چند نفر را میدهد، لازم نیست همه را از یک جنس بدهد، پس اگر مثلاً فطریه بعضى را گندم و فطریه بعض دیگر را از برنج بدهد [یا قیمت آنرا بپردازد]، کافى است.[1] اما در پرداخت فطریه هر نفر، نمیتوان ...
-
لطفاً نظر خود را در باره احکام و آداب قربانی در حج و غیر حج بیان فرمایید. و آیا قربانی باید حیوان نر باشد؟
27352 Laws and Jurisprudence 1390/08/14اگر چه تفصیل و جزئیات احکام شرعی را باید در رساله های عملیه مراجع، جست و جو کرد، اما آنچه به طور کلی می توان گفت این است که از نظر مکتب اهلبیت (ع) قربانی کردن در روز عید قربان یا مستحب بوده و یا واجب. قربانی مستحب؛ یعنی ...
-
معنای «طلوع»، «مطلع»، «اطلاع» و دیگر مشتقات ریشه «ط ل ع» در قرآن چیست؟
1527 تفسیر 1403/03/10نخست باید گفت؛ نوزده کلمه در قرآن وجود دارد که از ریشه «ط ل ع» ساخته شده است، که بر حسب ویژگیهای ساختاری خود و در قالبهای گوناگون، معانی متفاوتی دارند:بر اساس نظر لغتدانان، مشتقات ثلاثی مجرد این ریشه در قالب فعلی به معناى «آشکار شد»، و در قالب مصدری ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893258 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
800433 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
765481 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
687047 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
661919 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650366 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
604436 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580833 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
579742 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
565058 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- مجوس(زرتشتیان)