اصطلاحات و مدخل ها
-
ملک الموت
1400 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «عزرائیل».
-
ملکوت
3676 سرفصلهای قرآنی
در بارۀ معنای واژه «ملکوت» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته، گفته شده است:
الف) «ملكوت» مانند مُلك (بر وزن قفل
-
منت
5380 سرفصلهای قرآنی
شايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشهی اصلى لغت «منت» باز میگرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن میشو
-
منجح بن سهم
2082 شخصیتها
«منجح بن سهم» نام یکی از غلامان امام حسین(ع) و از جمله شهدای کربلا است که در رو
-
منخنقه
2316 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته میشود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
منصوب به نزع خافض
1865 ادبیات
در ادبیات عرب، قانونی وجود دارد که بر اساس آن، اگر کلمهای از لحاظ معنایی میباید مجرور حرف جرّی قرار بگیرد، اما در ظاهر کلمه از آن حرف جرّ اثری نباشد، کلمه یاد شده دارای اعراب نصب شده و عنوان «منص
-
موقوذه
2397 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته میشود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره
-
مولوی ، مولانا ، مثنوی
2698 کتابها
کلمهی «مولوی»یک اسم منسوب است؛ یعنی از اضافه شدن «یاء» نسبت به کلمه «مولی»، تشکیل شده است. این اصطلاح در بسیاری از مناطق اسلامی از جمله در بخشهای شرقی ایران و نیز کشورهای پاکستان، افغانستان و ...
-
مهاجر بن اوس
1862 شخصیتها
با توجه به نقلهای مختلف تاریخی، مهاجر بن اوس از برجستهترین دشمنان امام حسین(ع) بوده و در شهادت افرادی مانند مهجة القلب
3795 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» میگویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- مهرم حلال و جانم آزاد
1799 ضرب المثلهااین ضرب المثل در جایی مورد استفاده قرار میگیرد که زنی به دلیل بدرفتاری شوهرش با او تصمیم میگیرد که از حق دریافت مهر خود صرف نظر کرده و شوهرش را راضی به طلاق کند.
این ضرب المثل ناظر به دو
- میثم تمار
1517 شخصیتها«میثم بن یحیی» که به «میثم تمار» و یا خرمافروش شهرت داشت، از بزرگان شیعه و از افرادی بود که در راه مکتب خود و محبت میزان، وزن، ترازو
5272 سرفصلهای قرآنی«ميزان» که جمع آن «موازین» است، به وسيلۀ سنجش گفته میشود، تا با استفاده از آن، اندازه و ارزش چیزی معلوم شود. قرآن کریم این واژه را هم در
- میکال ، میکائیل
3168 سرفصلهای قرآنی«میکائیل» نام یکی از چهار فرشتهی مقرب درگاه الهی است. نام این فرشته تنها يکبار در قرآن کریم و به صورت «ميكال» و در کنار «جبرئیل» آمده است. اینکه نام این دو فرشته به صورت خاص بعد از آن در قرآن ذکر
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
6765 سرفصلهای قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخهای ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- ناتان
2194 پیامبرانبر اساس گزارش برخی منابع تاریخی، «ناتان(ع)» ششمین فرزند «داوود نبی(ع)»، از ششمین همسرش به نام «اغلاء» بود. ناتان با آنکه در زمان پدرش داوود نبی میزیست، اما او نیز پیامبری بود که بر او وحی میشد.<
- نار (آتش)
28843 سرفصلهای قرآنی«نار» به معنای مطلق آتش است، اما این واژه در بسیاری از موارد - به ویژه در متون دینی - ناظر به «جهنم» و یا دوزخ میباشد.
- ناسوت
2023 طبقهبندی نشدهعرفا و فلاسفهی الهی برای عالم هستی مراتبی قائلاند و جهان را دارای مراتب میدانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کردهاند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نافع بن هلال
2285 شخصیتهانافع بن هلال جملی که برخی گویا به دلیل سهو قلم نام وی را هلال بن رافع نگاشتهاند، از یاران امام علی(ع) بود و ارتباط خود را با ناقص
1672 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف پایانی از حروف اصلی یا «لام الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «ناقص» نامیده میشود و اگر مانند «عفو» حرف علّه پایانی آن، واو باشد، «ناقص واوی» و اگر مانند «خشي»
- ناقص واوی
1600 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- ناقص یائی
1405 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- نبوّت ، رسالت ، پیامبری ، انبیا ، پیامبران
43654 سرفصلهای قرآنینبوت از مهمترین اصول اعتقادی ادیان الهی است که بر اساس آن، افرادی از جانب خدا برای هدایت بشر و توجه او به مبدأ و معاد مبعوث میشوند. نبوت یعنی اتصال مرموز و ناشناخته با ریشه وجود و سپس مأموریت برا
- نجم ، علم نجوم ، ستاره ، ستارهشناسی
6959 سرفصلهای قرآنیدر زمانهای گذشته، دانش ستارهشناسی کمتر در ارتباط با پژوهش پیرامون ستارگان بوده و علم نجوم را بیشتر در پیشگوییها و فالزدنها با استفاده از حرکت ستارگان مورد استفاده قرار میدادند. منجمان گاه مد
- نخل ، نخیل ، خرما
5041 سرفصلهای قرآنینخل به درخت خرما گفته میشود و به زمین و باغی که در آن درخت خرما کاشته شده و محصولش خرما باشد، در فارسی نخلستان میگویند.
نام درخت خرما یا همان نخل بارها در قرآن
- نذر
3924 اصطلاحات فقهی - اصولی«نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:
1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند اینکه
- نسخ
4244 سرفصلهای قرآنیمعناى لغوی كلمه «نسخ»، نقل يک نسخه از كتاب به نسخهاى ديگر است، و اين عمل را از آن جهت، نسخ میگويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر به جايش آوردهاند.
اما در علوم قرآنی
- نسیان (فراموشی)
10961 سرفصلهای قرآنی«نسیان» در لغت به معنای فراموشی است که گاه انسان به سبب غفلت، دچار آن شده، و گاه به صورت عمدی تلاش میکند آنچه در حافظه دارد را پاک کرده و به عبارتی خود را به فراموشی بزند.
برخی از اهل لغت،
- نشوز
3635 اصطلاحات فقهی - اصولی«نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مىشود كه حقوق
- نصر ، غلبه ، فتح ، کمک ، پیروزی
25004 سرفصلهای قرآنی«نصر» و «فتح» واژههایی قرآنی میباشند که خود این واژهها و نیز مشتقات آن، فراوان در قرآن به کار رفته و دو سوره پر محتوا نیز به همین نامها اختصاص یافته است.
البته قرآن، از ریشههای دیگری
- نصر بن ابی نیزر
1580 شخصیتها- نطیحه
2952 اصطلاحات فقهی - اصولیدر زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» میگویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
- نظم عمومی
420 اصطلاحات اخلاقیپرسش مرتبط: fa117908
- نعمان بن عمرو راسبی
1945 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) نعمان بن عمرو راسبی بود که به همراه برادرش حلاس، همرا
- نعمت
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
علت خصمانه بودن رفتار شیطان نسبت به انسان چیست؟ انسان چه ضرری به او زده که چنین برخوردی را به دنبال داشته است؟
24201 تفسیر 1392/01/31آیات فراوانی در قرآن کریم به رابطه دشمنی بین انسان و شیطان اشاره دارد[1] و انسانها را به جهت همین رابطه خصمانه از پیروی شیطان بر حذر میدارد. خداوند در قرآن کریم میفرماید: «در حقیقت، شیطان دشمن شماست، شما [نیز] او را دشمن گیرید»،
-
در آیه 91 سوره انعام آمده است: «قل الله ثمّ ذرهم»، اگر کلمه «الله» مرفوع یا منصوب باشد، چه تفاوتی در معنا می کند؟
14310 تفسیر 1390/03/29لفظ جلاله «الله»، در «قل اللهُ ثمّ ذرهم»،[1] باید مرفوع باشد؛ زیرا مرفوع بودن آن از دو حال خارج نیست:1. یا مبتدا بوده و مبتدا هم مرفوع است و خبر آن -انزل الکتاب-، حذف شده، نه این ...
-
خرید و فروش لوازم آرایشی اشکال دارد؟
24861 Laws and Jurisprudence 1390/02/03دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):فى نفسه اشکال ندارد.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):فی نفسه اشکال ندارددفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):اشکالی ندارد.پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:اگر خرید ...
-
آیا حضرت محمد(ص) نیز مانند حضرت عیسی(ع) مردگان را زنده میکرد؟
9752 حدیث 1401/09/08زندهکردن مردگان یکی از معجزاتی است که قرآن کریم آنرا به حضرت عیسی(ع) نسبت داده؛ اما در این کتاب مقدس نیامده است که رسول خدا(ص) هم مردهای را زنده کرده باشد. البته آیهای نیز وجود ندارد که اعلام کند که آنحضرت مردهای را زنده نکرده و ...
-
مدتی که پیامبر اسلام(ص) در غار ثور بود، آیا کسی برای ایشان غذا میآورد؟
14503 تاریخ 1394/04/21رسول خدا(ص) سه روز در غار ثور بود[1] و در این مدت عده کمی از محل پنهانی ایشان خبر داشتند. برخی تعداد این افراد را پنج نفر[2] و عدهای سه نفر[3] گفتهاند. در احتجاج طبرسی از ...
-
آیا حرکات ورزشی اگر به همراه موزیک باشد اشکال دارد؟ و آیا این حرکات حکم رقص را دارند؟
52286 Laws and Jurisprudence 1387/11/03رقص و موسیقی دو موضوع جداگانه اند که هر کدام حکم خاص خود را دارند یعنی در صورت همراه شدن رقص حرام با موسیقی حرام، شخص مرتکب دو فعل حرام جداگانه می شود. اکثر فقها موسیقی مطرب و مناسب با مجالس عیش و نوش را حرام می دانند ولی برخی هر ...
-
گزافه گویی در اسلام به چه معنا است؟
17417 گناه و رذائل اخلاقی 1393/12/29اصل واژه «گزاف»، به معنای انجام کاری یا گفتن سخنی از روی تخمین و گمان است. مُعَرّب این کلمه فارسی، واژه «جزاف» است که در زبان عربی به همین معنا به کار میرود. حرف اول این کلمه هم در عربی و هم در فارسی، هم با فتحه و ...
-
مقتسمین در آیه 90 سوره حجر چه کسانی هستند؟
14507 تفسیر 1386/09/29واژۀ «مُقْتَسِمِینَ» که در آیهی 90 سورهی حجر آمده، به معنای تقسیم و تجزیهکنندگان است.اینکه شأن نزول این آیه چیست؟ و در حق چه کسانی نازل شده است؟ مفسران چند احتمال را مطرح کردهاند؛ مانند:سران کفار که در ایام حج نیروهایى را بر سر جادهها و ورودیهاى مکه تقسیم میکردند، ...
-
آیا امکان دارد توضیحاتی درباره قبیله بنی اسد ارائه دهید؟
19157 تاریخ 1392/05/28قبیله بنی اسد قبیلهای منسوب به أسد بن خزيمة بودند که قبل از اسلام در سرزمین نجد میزیستند و عطارد را میپرستیدند. آنها در سال 9 هجری اسلام آوردند و بعد از اسلام نیز به حجاز کوچ کردند. سپس در سال 19 هجری در اطراف کوفه ساکن شدند. ...
-
حکم تسخیر جن، ارواح و شیاطین چیست؟
71316 جن 1386/01/29ارتباط و استفاده علمی و عملی از ارواح و اجنه و شیاطین در اصطلاح لغوی و فقهی، سحر نام[1] دارد. طبق دلایل قرآنی، روایی و فقهی ساحری، در زندگی دنیوی و اخروی، به صلاح آدمی نیست.قرآن کریم؛ ساحری را کفر، بیایمانی، بیتقوایی، معاملهای بد با خود، بیبهرگی از ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892632 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
797411 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
759403 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
683816 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
660496 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649675 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
602301 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580475 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
569765 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565396 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- مهرم حلال و جانم آزاد