جستجوی پیشرفته

اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:سرفصل‌های قرآنی)

  • ابر ، سحاب ، مُزن ، معصرات
    4652 سرفصل‌های قرآنی

    واژه‌ی «سحاب» در زبان فارسی به معنای «ابر» است. در قرآن کریم  بارها از ابرها به عنوان  یکی از نشانه‌های پروردگار هستی و نیز یکی نعمت‌های ب

  • أذن ، سمع ، گوش ، شنوایی
    19340 سرفصل‌های قرآنی

    «اذن» و «سمع» که در زبان فارسی همان گوش و قوه‌ی شنوایی است، یکی از نعمت‌های الهی است که خداوند آن‌را به انسان ارزانی داشت تا انسان بتواند

  • باران ، غیث ، مطر
    8801 سرفصل‌های قرآنی

    در قرآن كریم بارها از بارش باران به عنوان یکی از عجائب خلقت و یکی از نعمت‌های الهی یاد شده است. قرآن کریم از باران با عباراتی مختلفی یاد م

  • برکت ، مبارک ، تبریک
    7533 سرفصل‌های قرآنی

    لغت‌شناسان و مفسّران قرآن کریم در مجموع با تعابیر مختلف، برکت را به معنای خیر، خوبی و فایده‌ای ثابت و پایدار معنا کرده‌اند؛ مانند این‌که م

  • تمسخر ، استهزاء
    8687 سرفصل‌های قرآنی

    بیشتر واژه‌شناسان و مفسران قرآن، استهزا را هم‌معنای تمسخر و سخریه می‌دانند. معنای این واژه آن است که کسی را تحقیر کنند و شأن و منزلت او را پایین آورند. و یا یک سخن،

  • تهجد ، نماز شب
    4950 سرفصل‌های قرآنی

    واژه‌ی «تهجّد» از ريشه‌ی «هـ، ج، د» از لغات اضداد است كه در هر دو معناى متضاد «خوابیدن در شب» و «شب بيدار بودن» مورد استفاده قرار گرفته اس

  • جنگ أحد
    5923 سرفصل‌های قرآنی

    جنگ احد دومین نبرد برجسته میان مسلمانان با مشرکان بود که حدود یک سال بعد از

  • جنگ بدر
    5250 سرفصل‌های قرآنی

    «بدر» روستای کوچکی میان مکه و مدینه بود که چند غزوه از غزوات پیامبر اسلام(ص) را به نام آن روستا خوانده‌‌اند و مهم‌‌ترین آنها جنگ بدر کبرا است. این جنگ در هفدهم ماه ر

  • جنگ خندق ، جنگ احزاب
    5553 سرفصل‌های قرآنی

    جنگ خندق یا احزاب در سال پنجم هجری رخ داد. این نبرد را از آن جهت خندق می‌نامند زیرا به پیشنهاد سلمان فارسی، مسلمانان برای مقابله با دشمن د

  • حج
    6178 سرفصل‌های قرآنی

    «حج» در لغت، قصد كردن چيزى را گويند. و در اصطلاح شرعی، حج عبادت مخصوصى است كه در زمان و مكان معين، و به شكل خاصى، در جوار بيت ‏الله الحرام به منظور اطاعت و تقرّب به

  • حکمت ، حکیم
    14599 سرفصل‌های قرآنی

    «حكمت» آن‌گونه که فلاسفه و برخی از مفسران گفته‌اند؛ عبارت است از قضاياى حقه‌‏‌اى كه مطابق با واقع باشد؛ يعنى به نحوى مشتمل بر سعادت بشر باشد، مانند معارف الهی در باره مبدأ و معاد. و يا اگر مشتمل بر

  • حوا
    3621 سرفصل‌های قرآنی

    حضرت حوا(س) نخستین زنی است که پس از آفرینش حضرت آدم(ع) خلق شد. شاید بتوان از ظاهر آیات قرآن در چگونگی

  • خسران ، خاسر ، خسارت
    10187 سرفصل‌های قرآنی

    «خسر» و «خسران» به معنای هلاکت و گمراهی است. معنای اصلی آن کمی و نقصان است، و اگر آن‌را به معنای هلاکت گرفته‌اند، از آن جهت بوده که نتیجه

  • خیانت ، خائن
    3917 سرفصل‌های قرآنی

    «خیانت» در لغت به معنای مخالفت با حق و پیمان است که معمولا به صورت پنهانی انجام می‌شود و فرد خیانت‌کار، خائن نامیده می‌شود.

    خیانت

  • رجاء ، امید
    5860 سرفصل‌های قرآنی

    علمای اخلاق، رجاء(امید) – که بارها در قرآن کریم از آن یاد شده است – را اینگونه تعریف می‌کنند:

    احساس راحتی رزق ، روزی

    13861 سرفصل‌های قرآنی

     كلمه‌ی «رزق» که معادل فارسی آن «روزی» است؛ یعنی هر چيزى كه موجودى ديگر را در بقاى حيات و زندگی‌‌اش كمک نمايد، و در صورتى كه آن رزق ضميمه‌ی آن موجود و يا به هر صورتى ملحق به آن شود، حیاتش ادامه می‌

  • رکوع
    4619 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «رکوع» یک واژه‌ی قرآنی است که در آیات مختلف با تعابیر گوناگون آمده است. البته این رکوع در آیات قرآن کریم می‌تواند به معنای تمام زیتون

    2626 سرفصل‌های قرآنی

    اگرچه تمام میوه‌ها نعمتی الهی است و خداوند با تعبیراتی؛ نظیر «فاکهة»، «فواکه» و ... از آنها یاد می‌کند، اما نام برخی محصولات کشاورزی از جمله برخی میوه‌ها  به صراحت در سجده ، سجود

    15480 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «سجود» یک واژه‌ی قرآنی است که در آیات مختلف با تعابیر گوناگون آمده است. سجده در آیات قرآن کریم گاه می‌تواند به معنای کل نماز باشد، از

  • سیر و سفر ، مسافرت، جهانگردی
    5424 سرفصل‌های قرآنی

    سیر و سفر و جهان‌گردی، از موضوعات مورد سفارش قرآن کریم است که در تعالیم پیشوایان دین نیز مورد تأکید قرار گرفته است.یکی از راه‌های شناخت و

  • شب قدر ، لیلة القدر
    5044 سرفصل‌های قرآنی

    بر اساس صریح قرآن کریم، شب قدر یکی از شب‌های بی‌نظیر در طول سال است؛ چرا که این شب، شب نزول قرآن بوده و قرآن کریم در نزول دفعی خود در این

  • شمس ، خورشید ، آفتاب
    7655 سرفصل‌های قرآنی

    خورشید، مرکز منظومه شمسی است که چندین کره از جمله زمین بر گرد آن در حرکتند. یکی از عوامل شکل‌گیری زندگی و حیات در کره زمین و نیز روشنایی آن ناشی از نور خورشید است.

    صلاة ، نماز

    20737 سرفصل‌های قرآنی

    صلاة در لغت به معنای درود است، اما در آموزه‌های دینی به عبادتی گفته می‌شود که ما آن را نماز می‌خوانیم. نماز در تمام ادیان الهی و به ویژه در دین اسلام جایگاه خاصی داش

  • صلح ، صلاح، اصلاح، سازش، آشتی
    9411 سرفصل‌های قرآنی

    «صلح» در لغت به معنای مسالمت و سازش آمده است. برای این معنا البته در قرآن کریم بیشتر از واژه‌ی «سِلْم» استفاده شده است.‏ با دقت در آیات قرآن که به موضوع عنب ، انگور

    3309 سرفصل‌های قرآنی

    انگور(عنب) از میوه‌هایی است که خداوند آن را به عنوان یکی از نعمت‌های ارزشمند اعلام کرده و آن را از میوه‌های پاک بهشتى دانسته است و از این رو در قبر ، آرامگاه ، گورستان

    7889 سرفصل‌های قرآنی

    قبرستان جایی است که ادیان و جوامعی که به دفن انسان‌ها بعد از مرگشان معتقدند، اموات خود را در آن‌جا به خاک می‌سپارند. در دین قمر ، ماه ، شق القمر

    5882 سرفصل‌های قرآنی

    ماه جرمی آسمانی است که گرد زمین می‌چرخد و با استفاده از نور خورشید، شبهای زمین را تا حدودی روشن می‌سازد. در ضمن نشانه‌ای برای شناخت روزهای ماه است و به همین دلیل، نا

  • کمال
    8648 سرفصل‌های قرآنی

    «كمال» عبارت است از: «فعليت و هستى محض و نداشتن قوه و استعداد». به عبارتی كمال، داشتن هر چیزی است كه براى شى‏ء، ممكن و لايق باشد. به سخن ديگر، كمال، نقطه‌ی‏ پايان و مرحله‏‌ی نهايى و عالى هر شى‏ء و

  • مدینه ، مدینة النبي (یثرب)
    6406 سرفصل‌های قرآنی

    یثرب از شهرهای باستانی عربستان بود که بعد از  ظهور اسلام و بعد از هجرت  مرض ، بیماری

    7476 سرفصل‌های قرآنی

     

    «مرض» که در فرهنگ فارسی به معنای بیماری است، از واژه‌هایی است که در قرآن و نخل ، نخیل ، خرما

    4621 سرفصل‌های قرآنی

    نخل به درخت خرما گفته می‌شود و به زمین و باغی که در آن درخت خرما کاشته شده و محصولش خرما باشد، در فارسی نخلستان می‌گویند.

    نام درخت خرما یا همان نخل بارها در قرآن

  • نهر ، بحر ، رود ، دریا ، یمّ
    14880 سرفصل‌های قرآنی

    واژه‌های «بحر، بحار»، «یم» و «نهر، انهار» به معنای رودها و دریاها به مناسبت‌های مختلف بارها در قرآن کریم مورد استفاده قرار گرفته است که در هر مورد اشاره به نعمت ویژه

  • وعظ ، موعظه ، پند
    6059 سرفصل‌های قرآنی

    «وعظ» و «موعظه»؛ يعنى بیان کردن چيزهایى که دل شنونده را نرم کند؛ مانند: بیان ثواب و عقاب. این موعظه و اندرز دادن، نصيحتى است که شفا دهنده

  • هابیل و قابیل
    2747 سرفصل‌های قرآنی

    هابیل و قابیل، دو برادر از فرزندان حضرت آدم(ع) بودند که داستان درگیری آنها و کشته شدن هابیل به دست قابیل در قرآن آمده است.

    البته ا

  • یأجوج و مأجوج
    2555 سرفصل‌های قرآنی

    يأجوج و مأجوج از گروه‌هایی هستند كه در قرآن كريم از آنها ياد شده و گزارش‌هایی در مورد شکل و شمایل آنها در روایات و کتب تاریخی، تفسیری نیز

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها