اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:سرفصل‌های قرآنی)
- آسیه ، همسر فرعون
-
اسطوره ، اساطیر
2162 سرفصل‌های قرآنی
واژه‌ی«اساطير» در لغت به معناى سخنان باطل و احاديث خرافى، و مفرد آن «اسطوره» است. اسطوره امّا در اصطلاح، به افسانههاى بدون حقيقت كه از گذشتگان نقل و در كتاب‌ها ثبت و ضبط شده است، گفته می‌شود. به
-
اطاعت
12252 سرفصل‌های قرآنی
در فرهنگ قرآنی اطاعت به معنای پيروى‌نمودن از اوامر و نواهى خداوند است.
اطاعت ظاهری گاه حتی بدون قصد قربت نیز امکان‌پذیر است، اما مراد از «امتثال» که در اصول ف
-
انسان ، ناس ، بشر ، بنی آدم
40248 سرفصل‌های قرآنی
از نگاه قرآن، انسان موجودى آفریده‌شده از خاک است كه خلیفه خدا در زمین قرار گرفته و از يک‌سو فطرتى الهى و از سوى ديگر، طبيعتى مادى دارد. عامل تفسیر قرآن ، مفسران و دانش تفسیر
7683 سرفصل‌های قرآنیواژهی «تفسير» در لغت عرب يا از «فسر» گرفته شده که برخی آن را اشتقاق و قلبی از ریشه «سفر» می‌دانند.
تفسیر با واژه‌هایی مانند «ابانه، تبيين، تقلید ، پیروی
4749 سرفصل‌های قرآنی«تقلید» در اصطلاح یعنی پیروی کردن از کسی بدون درخواست دلیل. تقلید از جمله موضوعات نسبی است که به حسب شرایط؛ گاه خوب و گاه بد به حساب می‌آید. قرآن كریم نیز به روشنی ا
- توسل ، وسیله
5963 سرفصل‌های قرآنی«توسل» از نظر لغت‌شناسان عبارت است از: هر چیزی که انسان برای دست‌یابی به هدف خویش، با میل و رغبت به آن متوسل شود. برخی هم گفته‌اند: توسّل عبارت است از: تین ، انجیر
2133 سرفصل‌های قرآنی«تین» در لغت به معنای «انجیر»نوعی میوه است. این واژه در قرآن كریم نام نود و پنجمین سوره این کتاب مقدس نیز قرار گرفته است که در آن سوره، خد
- جمیل ، جمال ، زیبا ، زیبایی
- جنگ تبوک ، تبوک
4799 سرفصل‌های قرآنیتبوک نام منطقه‌ای در نوار مرزى حجاز و شام است. این منطقه دورترين نقطهاى بود كه پيامبر خدا(ص) در غزوات خود به آن‌جا گام نهاد. تبوک در اصل نام قلعه‌ی محكم و بلندى بو
- جنگ حنین
2106 سرفصل‌های قرآنیجنگ حنین، در شوال سال هشتم هجری، در منطقه‌ای به نام «حنین» در نزدیکی مکه، برای مقابله با شورش قبایل «هوازن» و «ثقیف» رخ داد.پس از فتح مکه در سال هشتم هجری، به جهل ، نادانی
5928 سرفصل‌های قرآنیبیشتر لغت‌شناسان«جهل» را به «نادانی» و در مقابل «علم و دانش» معنا کرده‌اند. همچنین آن را به معنای سفاهت(ضد حلم) و بی‌اعتنایی به حق نیز می
- حدیبیه ، صلح حدیبیه
2358 سرفصل‌های قرآنیپیامبر اسلام(ص) در سال ششم هجری همراه پیروان خود برای انجام عمره، عازم مکه شد. هنگامی که آنان به منطقه‌ی حُدیبیّه رسیدند، حیاء ، شرم، خجالت
2675 سرفصل‌های قرآنی- دنیا
19843 سرفصل‌های قرآنیواژهی «دنیا» مؤنث «ادنی»، که اگر از ریشه‌ی «دنی» باشد به معنای پست، و اگر از ریشه‌ی «دنو» باشد به معنای نزدیک‌تر است. این واژه در قرآن كریم در قالب صفت آمده است؛ ما
- زنا ، روابط نامشروع
- سعادت ، خوشبختی
4756 سرفصل‌های قرآنیسعادت واقعی عبارت است از رسیدن همه‌جانبه به تمام كمالات و لذات حقیقی، به‌طوری كه بیشترین كمالات و لذت‌های فطرى و طبيعى به دست آید. از این رو خوشبخت و سعادت‌مند واقع
- شقاوت ، بدبختی
4052 سرفصل‌های قرآنی«شقاوت» از ماده «شقو» به معناى فراهم بودن اسباب گرفتارى، مجازات و بلا است.شقاوت در مقابل سعادت بوده و عبارت است از نداشتن خیرات جسمانی و ر
- شیعه
8957 سرفصل‌های قرآنیواژهی«شیعه» در لغت به معنای«پیرو»،«یاور» و «دین یکسان داشتن» آمده است.
این واژه در اصطلاح مسلمانان اما، وابستگی ویژهای به پیروان طلا، نقره، زیورآلات، فلزات و سنگ‌های قیمتی
9860 سرفصل‌های قرآنیطلا و نقره از فلزات پر ارزشی هستند که هم جنبه‌ی مالی و سرمایه‌ای دارند، و هم جنبه‌ی تزیینی به خصوص برای بانوان، زیرا استفاده از طلا برای مردان مجاز نیست. طلای خالص به رنگ زرد و آلیاژهای آن با رنگ
- عرف
1885 اصطلاحات فقهی - اصولیعُرف دارای معانی گوناگونی می‌باشد، مانند:
الف) امر پسندیده،
ب) معرفت و شناسایی.
ج) عادات موجود در یک جامعه.
عرف در اصطلاح فقها به "عادات رفتاری و دیدگاه ذهنی مردم" گ
- عفت ، عفیف
4663 سرفصل‌های قرآنی«عفت» به معنای پاک‌دامنی و عفیف یعنی پاک‌دامن. عفت از ویژگی‌های انسان‌های مؤمن است.
- غفور ، غفار ، غفران ، بخشش
24536 سرفصل‌های قرآنی«غفران» به معنای محو کردن و از بین بردن اثر چیزها و کارها است. «غفور» به کسی گفته می‌شود که آثار کارهای بد را از بین می‌برد. به خدا نیز غفور گفته می‌شود؛ زیرا بر غیب و شهادت ، عالم غیب
14595 سرفصل‌های قرآنی«غیب» به معنای پوشیده‌بودن چیزی از حواس و ادراک، و «شهادت» به معنای آشکار بودن آن است. البته یک چیز ممکن است برای کسی غیب و برای کس دیگری مشهود و ظاهر باشد. این امر وابسته به حدود وجودی آن شخص و اح
- فساد ، فاسد ، مفسد ، مفسده
12104 اصطلاحات فقهی - اصولی«فساد» در مقابل «صلاح» است و به هر کار تخریبی فساد و مفسده می‌گویند. بنابراین، هر کاری که در جهت نقص و تخریب، و یا افراط و تفریط در مسائل فردی و اجتماعی باشد، عنوان فساد بر او صدق می‌کند و اشخاصی ک
- فسق ، فاسق
8269 سرفصل‌های قرآنیواژهی «فاسق» از ریشه‌ی «فسق» است که در اصل به معناى خارج شدن هسته از درون خرما می‌باشد. و در نگاهی تمثیلی به کسی که از محدوده‌ی شرع خارج شود «فاسق» می‌گویند.
به عبارت دیگر، «فسق» سرپیچی از
- فطرت ، فاطر
5328 سرفصل‌های قرآنی- قدرت ، قوت ، طاقت ، توان ، وُسع
20850 سرفصل‌های قرآنی«قدرت»، به معنای توانایی موجودات در انجام کارها است. خدای متعال نیز از این‌‌رو که به انجام هر کاری توانا بوده و هیچ‌‌گونه ناتوانی و عجز در او وجود ندارد، قادر خوانده می‌شود و در حقیقت، قادر مطلق تن
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4398 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، می‌تواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهم‌ترین آنها توجه
- لوم ، تعییر ، سرزنش
2977 سرفصل‌های قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژه‌های مورد استفاده در قرآن کریم می‌باشد. این واژه درجایی صفت مسخ
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
6696 سرفصل‌های قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخ‌های ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- نفس ، روح
35450 سرفصل‌های قرآنی«نفس» هم به معنای «خود» استفاده شده و هم به نوعی مترادف و یا مرتبط با «روح» در نظر گرفته می‌شود. حقیقت «روح» چیزی است که به تصریح قرآن کریم در آیه 85 سوره اسراء
- همجنس‌گرایی، لواط، مساحقه
10033 سرفصل‌های قرآنیواژهی «لواط» از ماده «لوط» به معنای «لصوق» (اتصال و چسبيدن) است، و در اصطلاح فقهی، تحقّق آن، با داخل کردن تمام حشفه(سر آلت) مرد در دُبر (عقب) مرد دیگر صورت می‌گیرد.
پرسش های اتفاقی
-
آیا خانمی که عذر شرعی دارد می‌تواند نماز میت بخواند؟
127806 نماز میت 1392/04/15از جمله چیزهایی که بر حائض حرام است، عبادت‌هایى مانند نماز است که باید با وضو یا غسل یا تیمّم به جا آورده شود، ولى به جا آوردن عبادت‌هایى مانند نماز میّت که وضو و غسل و تیمّم براى آنها لازم نیست، برای وی مانعى ندارد.
-
آیا شهوانی شدن بعد از دیدن نا محرمی که قصد ازدواج با او را دارد گناه بوده و موجب بطلان روزه می شود؟
33438 Laws and Jurisprudence 1389/06/16ارتباط شهوانی با نامحرم گناه است، حتی اگر قصد ازدواج با او را داشته باشد، اما این ارتباط تنها در صورتی موجب بطلان روزه می شود که منی از او خارج شود. ...
-
آیا در هر شهری فقط یک نماز جمعه باید برگزار شود؟
29807 نماز جمعه 1386/01/30در این که در هر شهری باید یک نماز جمعه اقامه شود یا بیشتر، از نظر شرع ملاک، مقدار فاصلۀ بین دو نماز جمعه است.مراجع عظام می گویند: کم ترین فاصلۀ بین دو نماز جمعه [به لحاظ راه متعارف زمینی]، یک فرسخ است.اگر در ...
-
اگر به نیت چند میت، فقط یک سوره بخوانیم، آیا ثوابش برای آنها تقسیم می‌شود؟
104874 احترام به مردگان 1392/09/14هرچند امر ثواب اعمال و اذکار به دست خداوند تبارک و تعالی است، ولی ان شاء الله ثواب تلاوت سوره کامل به هر یک از اموات خواهد رسید؛ لذا شایسته است در هنگام تلاوت قرآن و سایر اعمال خیر برای اموات، دیگر مومنین را نیز در نیت قرار ...
-
کتاب روضة الشهداء چگونه کتابی است؟ آیا این کتاب معتبر است؟
24456 شخصیت های شیعی 1393/06/01ملا حسین کاشفی، مرد عالمی بود که بین شهرهای شیعه نشین و اهل تسنن رفت و آمد داشته و با هر دو جامعه زندگی می‌کرد. وی صاحب تصانیف و کتابهای متعددی از جمله روضة الشهداء است که نسبت به برخی از گزارش‌های تاریخی آن، تردید جدی وجود دارد. ...
-
اگر انسان در هنگام رفاه به یاد خدا باشد، خداوند به هنگام سختی‌هایش به یاد او خواهد بود؟
11552 تفسیر 1392/01/14در معادلات خداوندی حساب‌ها متفاوت از معادلات ما انسان‌هاست. خدایی که خود پرورش دهنده و روزی رسان بندگان است، در همه حال، چه در رفاه و خوشحالی، و چه در سختی و غم و تنهایی به یاد بندگان خود است. مگر نه این است که هرگاه بنده‌ای خداوند ...
-
با توجه به این که قرآن می فرماید بین پیامبران تفاوتی نیست، چگونه پیامبر اسلام و ائمه شیعه از دیگر پیامبران برترند؟ آیا معصومان توانایی بر گناه داشتند؟
14553 عصمت 1390/01/14این پرسش در دو بخش مطرح شده که یک بخش آن در پاسخ های گذشته مورد بررسی قرار گرفته و بخش دیگر در دو محور وظیفه انسان ها در ایمان به پیامبران گذشته و متفاوت ندانستن آنان از ...
-
«اگر قرار بود دستور دهم که فردی در برابر فرد دیگر سجده کند، حتماً به زن دستور می‌دادم که در برابر شوهرش سجده کند»!
آیا این سخن پیامبر اسلام(ص)، تحقیر زنان نیست؟!
21826 روابط مرد و زن و خانواده 1398/07/16در مورد اهمیت احترام گذاشتن زن نسبت به شوهر خود روایاتی وارد شده است.[1] به عنوان نمونه:گروهی از مردم به پیامبر(ص) گفتند: ما گروهی از مردم را دیدیم که بر بعض دیگر سجده می‌کردند. پیامبر(ص) فرمود: اگر می‌خواستم کسی را فرمان دهم که بر ...
-
مراد از حرکت جوهری چیست؟
35167 Islamic Philosophy 1387/03/26منظور از حرکت خروج تدریجی شیئی از قوه به فعل است و مراد از جوهر، آن ماهیتی است که برای ایجاد شدن در خارج نیازمند به موضوع نیست، برخلاف عرض که برای ایجاد شدن در خارج به موضوع نیاز دارد. مثل رنگ سفید یک عرض است و ...
-
«من أومأ الی متفاوت خذلته الحیل» آنکه به کارهای گوناگون بپردازد، تلاشهایش به نتیجه نخواهد رسید!
آیا این فراز از نهج البلاغه با واقعیات همخوانی دارد، زیرا افرادی را می‌بینیم که به کارهای متفاوت پرداخته و در تمامشان موفقند؟!
12677 حدیث 1396/02/18جمله «مَنْ أَوْمَأَ إِلَى مُتَفَاوِتٍ خَذَلَتْهُ الْحِیَل»، در بخش حکمت‌‌های نهج البلاغه آمده است.[1] شارحان نهج البلاغه در مورد معنا و مقصود این جمله احتمالات متعددی را بیان کردند: 1. مراد از متفاوت، امور متضادی است که از نظر عرف و عادت قابل جمع ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892359 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
795307 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
758332 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
682262 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659849 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649366 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
601578 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
580355 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
565281 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565241 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- توسل ، وسیله
