اصطلاحات و مدخل ها
-
انصار
4500 سرفصلهای قرآنی
«انصار» جمع «ناصر»، از ریشه «نصر» و به معنای «یاوران» است که شامل هر گروهی خواهد بود که فرد یا گروه دیگری را یاری کند، اما در صدر اسلام به ساکنان مسلمان مدینه و اطراف آن، بویژه افراد مسلمان دو قبیل
-
انفاق ، صدقه
14876 سرفصلهای قرآنی
«انفاق» از «نَفَق» (بر وزن فَرَس) و «نفاق» (بفتح- ن) به معناى خروج يا تمام شدن است. «انفق ماله» در لغت به معنای آن است که فرد، مال خويش را از ملكش خارج كرد و از این رو «انفاق» را از آن جهت انفاق می
-
انقیاد ، منقاد
1386 اصطلاحات فقهی - اصولی
انقیاد، که در مقابل تجری استعمال میشود، عبارت از اين است كه، كسى خود را در برابر خداوند مسئول و پاسخگو دانسته و در همین راستا عملى را به
-
انیس بن معقل
1605 شخصیتها
-
اوریا
2074 سرفصلهای قرآنی
اوریا نام یکی از فرماندهان نظامی بنی اسرائیل بود که در جنگی کشته شد و داوود نبی(ع) با بیوهاش ازدواج کرد و براساس برخی گزارشها، این
- اولو العزم
-
اویس قرنی
1664 شخصیتها
اویس بن عامر مرادی قرنی یمنی، کنیهاش «ابو عمرو» از بزرگان تابعین و از زهاد مشهور بود، به طوری که زهد ، اهل بیت
6451 سرفصلهای قرآنی«اهل بیت» اصطلاحی قرآنی، حدیثی و کلامی است که در منابع اسلامی، ابتدا در قرآن کریم در آیۀ تطهیر(آیۀ 33 سورۀ احزاب) به کار رفته است: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا». گرچه
- اهل کتاب
4721 سرفصلهای قرآنی- ایثار
4684 سرفصلهای قرآنیایثار به معنای ترجیح و برتری دادن چیزی بر چیز دیگر است که گاه مانند آنچه از ایثار غذا توسط اهل بیت(ع) در قرآن آمده میتواند در جنبه مثبت بوده و گاه مانند ترجیح دنیا بر آخرت که در کلام خدا بدان اشار
- ایلاء
2520 اصطلاحات فقهی - اصولی«ایلاء» در لغت به معناى قَسم خوردن در هر چیزی بوده و در اصطلاح قرآنی و فقهی، سوگند مرد، در خصوص ترک آمیزش با همسر دائمی خود - به مدت بیش از چهار ماه - است؛ که دادگاه با بررسی و اثبات موضوع، چهار ما
- ایمان(مؤمن)
68082 سرفصلهای قرآنیایمان در معنای لغوی آن به معنای پذیرفتن حرف دیگری است، اما در کاربردهای دینی، ايمان به معنای دلبستگى نهايى انسان به اموری است كه براى او مقدس به شمار آمده و از این رو حاضر است براى آنها عشق و شجاعت
- أخدود
1195 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «أصحاب الأخدود».
- أذن ، سمع ، گوش ، شنوایی
20208 سرفصلهای قرآنی«اذن» و «سمع» که در زبان فارسی همان گوش و قوهی شنوایی است، یکی از نعمتهای الهی است که خداوند آنرا به انسان ارزانی داشت تا انسان بتواند
- أسلم مولی عبدالله بن عمرو
1939 شخصیتهابر اساس گزارش منابع کهن، یکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) فردی به نام أس
- أصحاب الأیکة
4651 سرفصلهای قرآنی«اصحاب الایکه» مردمانی ظالم و ستمکار و معاصر شعيب پیامبر(ع) بودند که أصحاب الرسّ
2915 سرفصلهای قرآنیدر اینکه «اصحاب الرس» چه کسانی بودند و در کدام برهه از تاریخ و در چه سرزمینی زندگی میکردند، میان مفسران اختلاف دیدگاه وجود دارد؛ این اختلاف از آنجا ناشی میشود که أصحاب القریة
- أصحاب المشأمة
1160 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «اصحاب شمال».
- أصحاب المیمنة
1200 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «اصحاب یمین».
- أمهات المؤمنین (أزواج النبي، أم المؤمنین، همسران پیامبر)
8018 سرفصلهای قرآنی«ام المؤمنین»؛ یعنی مادر مؤمنان. این اصطلاح اوّلین بار در زمان پیامبر اسلام(ص) با نازل شدن آیۀ ششم سورۀ احزاب دربارۀ همسران آنحضرت رایج شده است، زیرا آن آیه، همسرا
- أمیة بن سعد طائی
1672 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع)، امیة بن سعد از قبیلهی «طی» میباشد.
- إفک ، ماجرای افک
- إیاک أعني و اسمعي یا جاره
1725 ضرب المثلهارجوع کنید: «به در میگویند که دیوار بشنود».
- باران ، غیث ، مطر
9243 سرفصلهای قرآنیدر قرآن كریم بارها از بارش باران به عنوان یکی از عجائب خلقت و یکی از نعمتهای الهی یاد شده است. قرآن کریم از باران با عباراتی مختلفی یاد م
- باروخ
1989 پیامبراندر قرآن و روایات، از پیامبری به نام «باروخ» یا «باروح» چیزی ذکر نشده است، اما برخی گزارشهای تاریخی، حاکی از وجود پیامبری با این نام در میان بنیاسرائیل میباشد که در زمان ارمیا و حیقوق پیامبر زندگ
- باطل ، بطلان
- بخل (بخیل، خسیس، خسّت)
6470 سرفصلهای قرآنیبخل یکی از ویژگیهای منفی و رذایل اخلاقی است که در قرآن کریم و دیگر متون دینی بسیار مورد نکوهش قرار گرفته شده و به فردی که دارای این ویژگی باشد، «بخیل» گفته میشود. بخل نگهداری چیزی است در جایی كه
- بدعت
2514 سرفصلهای قرآنی- برده ، کنیز ، بردهداری
8697 اصطلاحات فقهی - اصولی«برده» و یا «عبد» به افرادی گفته میشد که در زمانهای گذشته و در جنگها، طرفهای درگیر جنگ از سربازان طرف مقابل به عنوان اسیر و غنیمت جنگی گرفته و یا افرادی آنان ر
- برزخ
13005 سرفصلهای قرآنی«برزخ» در لغت به معنای حائل و واسط میان دو چیز است و در فرهنگ دینی به معنای زیست انسانها میان دو مبدأ و مقصد حیات انسانی، یعنی دنیا و قیامت است. انسانها پس از مرگ
- برکت ، مبارک ، تبریک
7848 سرفصلهای قرآنیلغتشناسان و مفسّران قرآن کریم در مجموع با تعابیر مختلف، برکت را به معنای خیر، خوبی و فایدهای ثابت و پایدار معنا کردهاند؛ مانند اینکه م
- برهان
2821 سرفصلهای قرآنیبرهان، ثابت کنندهی حقانیت امور به طور قطع و یقین است. این کلمه، واژهای عربی است که در مورد ریشهی آن میان لغتشناسان اختلاف است، ولی بعی
- برهان اسد و اخصر
1791 اصطلاحات فلسفیيكى از براهين ابطال تسلسل در وجود، و از براهین اثبات واجب الوجود، برهان اسد و اخصر است. «اَسدّ» به معنای «محکمترین» و «اخصر» به معنای «کو
- برهان افتراض
1067 اصطلاحات منطقیبرهان افتراض، یا قیاس افتراض، یا دلیل افتراض، يكی از روشهـای منطـقی اسـت که در موارد متعددی به کار میرود؛ یکی از کاربردهای آن، اثبات برخی از اقسام شکل دوم و سوم قیاس است.
از نظر منطقیها،
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
آیا سوره حمد هفت برابر ارزشمندتر از کل قرآن است؟!
17010 تفسیر 1393/10/15پیامبر اسلام(ص) هنگام آموزش سوره فاتحه، به جابر بن عبد الله انصاری، آنرا برترین سوره قرآن معرفی کرد: «أ لا أعلمک أفضل سورة أنزلها الله فی کتابه»؛[1] آیا نمیخواهی تو را تعلیم دهم به برترین سورهای که خداوند در کتابش نازل نمود؟! ... در ...
-
ماجرای حضور حکیمه، دختر امام کاظم(ع) در هنگام تولد امام جواد(ع) چه بود؟
4635 تاريخ بزرگان 1400/08/18حکیمه نام یکی از دختران امام کاظم(ع) است.[1] ایشان از راویانی بود که از برادرش امام رضا(ع) حدیث نقل میکرد.[2]در یکی از این روایات، حکیمه نقل میکند: روزی امام رضا(ع) را دیدم که کنار درب هیزمخانه(آشپزخانه) ایستاده و آهسته سخن ...
-
اگر پسری به دختری قول ازدواج داده و با رضایت دختر، بکارت او را از بین ببَرد، آیا جز توبه و اظهار ندامت، حق دیگری از دختر به گردن پسر باقی میماند؟
25029 زنا 1394/03/12در فرض سؤال، با توجه به رضایت دختر در آن هنگام، بر هر دو نفر واجب است که از این عمل شنیع، استغفار و توبه واقعی نمایند و جز این چیزی بر عهده نخواهند داشت. البته اگر در دادگاه ثابت شود که پسر از ابتدا قصد فریب دختر ...
-
آیا در روایات سفارش شده است که بانوان برای رفتن به حج یا عمره، جلوی عادت ماهیانهشان را بگیرند؟
12293 حدیث 1392/09/14در اینباره لازم است دو نکته مورد توجه قرار گیرد: اولاً: سابقاً این امکان وجود نداشت که بانوان بتوانند با داروهایی به صورت قطعی، جلوی عادت ماهیانه خود را بگیرند. ثانیاً: چون مدت سفر برای انجام مناسک حج در گذشته محدود نبود، راههای جبرانی وجود داشت. به همین ...
-
کار فرما شرایط خاصی را برای ادامه کار تعیین کرده باشد در صورتیکه میداند تحقق آن شرایط غیر ممکن است و باید از برخی شروط چشم پوشی کنم تا بتوانم کارم را ادامه دهم، تکلیف چیست؟
7267 Laws and Jurisprudence 1389/06/31پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:شرایط غیر ممکن در ضمن عقد الزام آور نیست و تخلّف از آن اشکالی ندارد. ...
-
منظور از «برهان تضایف عشق» که برای اثبات خدا از آن استفاده میشود چیست؟
7189 مبدأ شناسی 1396/11/14برهان تضایف عشق را به صورت خلاصه میتوان چنین بیان کرد: 1. عشق و محبت، حقیقتی اضافی، نسبی و طرفینی است که بین مُحبّ و محبوب بر قرار است. به بیان دیگر،محبت وصفی وجودی است که بدون محبوب نمیتواند موجود گردد. 2. انسان و تمام موجودات طالب و ...
-
یکی از اصحاب امام صادق(ع) در مورد انتظار طولانی خود برای امر فرج و ظهور گلایه میکند. مگر در زمان امام ششم(ع) نیز شیعیان منتظر ظهور بودند؟
5781 حدیث 1399/01/20در بسیاری از روایات در مورد طولانی شدن دوره انتظار شیعیان برای ظهور اشاره شده است.در یکی از روایات داوود رقى به امام صادق(ع) عرض میکند: انتظار ما برای ظهور و بهتر شدن وضعیت، طولانی شده و دلهای ما به تنگ آمده است و از فرط ...
-
چرا در مورد آیات قرآن کریم، تفسیرهای گوناگونی داریم؟
8645 علوم قرآنی 1396/09/27مهمترین معجزه پیامبر اسلام(ص)، قرآن کریم است.[1] قرآن همه منکران را به مبارزه طلبیده و آوردن یک سوره مانند آنرا از آنان میخواهد.[2] ناتوانی مخاطبان، دلیلى روشن بر اصالت این وحى آسمانى است. با وجود این، در مورد برخی از ...
-
آیا در اسلام، فردی را که خود ارضایی(استمنا) میکند؛ حد میزنند؟
33662 استمنا 1392/01/19ابتدا تعریف تعزیر و حد را بیان کرده و سپس حکم استمنا را بیان میکنیم: حد: برای برخی از گناهان در شرع مقدس، مجازاتهایی تعیین شده است که به این مجازاتهای مشخص و معین شده، حدّ اطلاق میشود.[1] تعزیر: در فقه بر کیفرى تعزیر ...
-
محمد بن ابی الفوارس رازی که بود؟
6028 تاريخ بزرگان 1396/10/25«محمَّد بن أحمد بن محمَّد بن فارس بن سهل»، یا «أبو الفتح بن أبی الفوارس رازی»[1] در سال 338 هـ.ق در بغداد متولد شد[2] و در سال 412 هـ.ق از دنیا رفت و در کنار احمد بن حنبل دفن شد.[3] جد ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
891954 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
793240 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
757014 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
680746 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659273 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
648827 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
600726 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580169 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565000 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
564272 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- اهل کتاب