اصطلاحات و مدخل ها
-
برهان إنی
1882 اصطلاحات فلسفی
«برهان إنّي» آن است كه در آن از وجود معلول به وجود علّت استدلال شود؛ يعنى حدّ اوسط آن موجب نسبت اكبر به اصغر در ذهن شود. مانند اينكه از علايم بيمارى به نوع بيمارى پى ببرند، يا از بالا رفتن ستون ج
-
برهان تضایف عشق
1648 اصطلاحات فلسفی
این برهان از راه وجود عشق در انسان وارد میشود که خلاصهاش این است:
هر چند حکیمان و عارفان، عشق را حقیقتی جاری در کلیهی موجودات د
-
برهان تقابل قطبین
1330 طبقهبندی نشده
منبع اصلی محتوای این برهان مطالبی است که اهل عرفان در کتابهای عرفانی بیان کردهاند. و تطبیق آن بر وجود برهان تمانع
- برهان شرّ
1958 اصطلاحات فلسفییکی از مسائلی که مادیگرایان و منکران خدا برای انکار وجود خالق هستی به آن استدلال میکنند وجود «شر» است. مهمترین نقدی که بر این استدلال وارد میشود آن است که معتقدان به چنین برهانی، شر را به صورت
- برهان صدیقین
2373 اصطلاحات فلسفیبراهین اثبات وجود خدا را میتوان از جهتی به دو دسته تقسیم نمود، یک دسته از براهین، مخلوقات را واسطۀ استدلال قرار میدهند و با کمک مخلوقات به خداوند میرسند، ولی در دسته دیگر از براهین، مخلوقات واسط
- برهان فرجه
1759 طبقهبندی نشده«برهان فرجه» برگرفته از روایتی است كه هشام بن حكم از امام صادق(ع) نقل کرده و <
- برهان لمّی
2056 اصطلاحات فلسفی«برهان لمّی» استدلال از وجود علت برای اثبات وجود معلول است که نتیجهای یقینی در پی دارد. برهان لمّ هم علّت وجود مطلوب را در عالم خارج بيان میكند و هم علّت تصديق به آنرا. بنابراين سير ذهن از علّ
- برهان محبت
1678 طبقهبندی نشدهبرهان محبت، برهانی است که حضرت ابراهیم(ع) از طریق آن به نفى ربوبيت غير خدا و اث
- برهان نظم
5310 طبقهبندی نشدهیکی از براهین اثبات وجود خداوند، «برهان نظم» است که با استفاده از نظم موجود در جهان آفرینش، در صدد اثبات وجود آفریننده و نظمدهنده میباشد.
- برهان وجوب و امکان
2136 طبقهبندی نشدهتوضیح برهان وجوب و امکان به طور خلاصه این است که: به یقین در جهان خارج موجودی هست. این موجود اگر واجب الوجود باشد، ادعای ما (که وجود خداون
- برهان وجودی آنسلم
1793 اصطلاحات فلسفییکی از براهین اثبات وجود خدا، «برهان وجودی آنسلم» است. این برهان در قرن یازدهم میلادی(قرن پنجم قمری)، از سوی «قدیس سنت آنسلم» مطرح شد، و به نام ارائه کنندهی آن شهرت یافت.
تقریر این برهان چ
- برهانهای خداناباوران
1366 اصطلاحات فلسفیوجود خداوند و آفرینندهای برای جهان هستی، مطلبی واضح و روشن بوده و با برهانهای گوناگونی به اثبات آن پرداخته شده است.
با این وجود، برخی منکران خداوند تلاش نم
- بریر بن خضیر همدانی
1315 شخصیتها- بشارت، تبشیر، مژده
16800 سرفصلهای قرآنیهمانگونه که گاه خداوند و فرستادگانش مردم را انذار کرده و آنان را از افتادن در دام شیطان برحذر میدارند، در طرف مقابل، بارها و بارها افرادی
- بشر بن حسن بن علی
1351 شخصیتها- بشیر بن عمر (عمرو) حضرمی
1851 شخصیتهایکی از
- بصیر (از صفات پروردگار)
9763 سرفصلهای قرآنیواژهی «بصیر» به معنای بسیار «بینا» یک واژهی قرآنی و یکی از اسمای حسنا و صفات ذاتی الهی است که در قرآن فراوان به کار رفته است. بصیر در مو
- بعث حقیقی
2241 اصطلاحات فقهی - اصولی«بعث» به معنای برانگیختن و تشویق میباشد..اگر آمر(دستور دهنده)، حقیقتاً خواستار آن باشد که دستور او به عنوان یک قانون به مرحله اجرا برسد، «بعث حقیقی» در دستور او وجود خواهد داشت و از این رو گفته می
- بقیع
2280 مکانها و مناطقبقیع معروفترین و کهنترین قبرستان مسلمانان است که در شهر مدینه در کشور عربستان قرار دارد و به «بقیع الغرقد» هم شهرت دارد. بقیع در شرق <
- بقیة الله
1787 سرفصلهای قرآنیدر لغت، «بقیه» به باقیماندهای گفته میشود که از چیزی باقی میماند.
در فرهنگ شیعی، به امام زمان(عج) «بقیة الله» میگویند و میتوان گفت که استفاده از این لقب برای حضرتشان برگرفته از آیه 86 س
- بکر بن حی تیملی
1670 شخصیتهابر اساس گزارش منابع تاریخی یکی از شهدای کربلا و یکی از افرادی که در رکاب امام حسین(
- بلال بن رباح ، بلال حبشی
2323 شخصیتهابلال پسر رباح و حمامه بود که از حبشه به حالت اسارت به شبه جزیره عربستان آورده شده بود. با توجه به سیاهچرده بودن و اصالت حبشی، به بلال حبشی معروف شد. او بردۀ مردى به نام «امية بن خلف» از سران قريش
- بنی اسرائیل
25298 سرفصلهای قرآنی«اسرائیل» نام دیگر حضرت یعقوب(ع) است؛ از اینرو به فرزندان و نوادگان ایشان «بنیاسرائیل» گفته میشود. علاوه بر آن در مواردی، عنوان «بنیاسرائیل» به «قوم یهود» گفته م
- بنی امیه ، امویان
3920 فرقهها، مذهبها، گروههابنیامیه در زمان جاهلیت از توانگران قریش بودند که شغل آنها تجارت و بازرگانی بود. عداوت و دشمنی بنیامیه با بنیهاشم به پیش از بنی عباس ، عباسیان
3411 فرقهها، مذهبها، گروههابنی عباس از نسل عباس بن عبد المطلب، عموی پیامبر اسلام(ص) بودند که از سال 123 تا
- بنیامین (ع)
6089 سرفصلهای قرآنیبنیامین کوچکترین پسر یعقوب نبی(ع) است که با یوسف پیامبر(ع) از یک مادر بودند.
تاریخ از بنیامین و زندگی او مطالب در خور توجهی را ثبت نکرده است. در قرآن کریم نیز به نام او تصریح نشده است، بلک
- به در میگویند که دیوار بشنود
2648 ضرب المثلهااین ضرب المثل در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که فردی به ظاهر مخاطب قرار میگیرد، ولی مخاطب واقعی فرد دیگری است. «إیاک أعني و اسمعي یا جاره» مشابه این ضرب المثل در زبان عربی میباشد. در آیات قر
- بیت المال
3316 اصطلاحات فقهی - اصولیدر متون دینی، عنوان «بيت المال» اصطلاحى عام است که شامل تمام درآمدهاى عمومى مسلمانان میشود كه اختیار آن در تصرّف حكومت اسلامى است. از رهگذر نگرشى فراگير به
- بیت معمور (البیت المعمور، خانه آباد)
2209 سرفصلهای قرآنی«بیت المعمور» به معنای خانهی آباد، اصطلاحی قرآنی است که در آیه 4 سورهی طور به آن اشاره شده است. اینکه منظور از آن چیست و چگونه خانهای است، مفسران میگویند:
بيت المعمور همان خانهی كعبه
- پاسخ حلّی
2061 طبقهبندی نشده«پاسخ حلی» آن است که جهات نقص استدلال، اشتباهات و مغالطههایی که ضمن استدلال طرف مقابل رخ داده را برای او بازگو کرده و بر این اساس، استدلال او را به چالش بکشیم. مانند آنکه در پاسخ به فردی که دلایل
- پاسخ نقضی
2727 طبقهبندی نشدهاگر در برابر استدلال طرف مقابل، به بررسی اشکالات و مغالطههای موجود در استدلال او پرداخته نشده و در مرحله اول تنها به او گفته شود که با چنین استدلالی، باید موضوع دیگری که خودت آن را قبول داری نیز ب
- پلورالیسم ، تکثرگرایی دینی
946 اصطلاحات کلامیاصل «تیغ اوکام»، اصلی منسوب به «ویلیام اوکام»، منطقدان و فیلسوف انگلیسی است. اوکام در قرن ۱۴ میلادی، اصلی را مطرح کرد که به نام «تیغ اوکام»، «اُستُرهٔ اوکام»، «اصل امساک»، یا «اصل اختصار تبیین» شن
- پیامبر اسلام(ص)، محمد(ص)
13964 پیامبرانپیامبر گرامی اسلام(ص) حضرت محمد(ص) در عام الفیل، (سال 570 میلادی) در مکه مکرمه، در شعب ابیطالب منطقهای در نزدیکی مسجدالحرام، دیده به جهان گشود. پدران ایشان به ترتیب عبارتاند از: عبدالله، عبدالمط
- پیری ، سالمندی ، کِبَر ، شیخوخه
3700 سرفصلهای قرآنیانسانها اعم از مرد و زن در پنجاه سال دوم عمر خود و بنابر برخی تعریفها بعد از گذراندن حدود 65 سال از زندگی خود به سن پیری میرسند. از این
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- برهان شرّ
پرسش های اتفاقی
-
چرا شمر - این جانباز جنگ صفین در رکاب امام علی(ع)- در نهایت قاتل امام حسین(ع) شد؟!
51970 تاریخ 1393/10/11شمر بن ذیالجوشن از اشراف کوفه بود که در جنگ صفین در سپاه امام علی(ع) حضور داشت. او نه تنها در سپاه امام بود، بلکه در این جنگ جراحتهایی نیز برداشت. با این حال نمیتوان در مورد نیت شمر از حضور در سپاه امام علی(ع) با قطعیت صحبت ...
-
گزارشی که در مورد تطهیر مخرج مدفوع با پارچه توسط امام حسین(ع) وجود دارد، آیا با شأن ایشان و نیز با پاکی و بهداشت منافات ندارد؟!
8428 مطهرات 1398/07/15از لحاظ قوانین اسلامی، مخرج مدفوع را میتوان با غیر آب(سنگ، دستمال کاغذی، پارچه و...) پاک کرد، اما مخرج بول تنها با آب پاک میشود.[1] و این موضوع مشروط به حالت اضطرار هم نیست؛ از اینرو اگر امامی نیز اینگونه عمل کرده و نجاست و آثار ...
-
حکم خواهر برادر رضاعی چیست؟
183100 Laws and Jurisprudence 1387/12/07اگر منظور شما از خواهر برادر رضاعی خواهران پسر زنی است که شیر داده است، باید گفت که: تمام فرزندان زن به پسری که شیر خورده است محرم می شوند اگرچه شیر خوار با یکی از فرزندان زن، شیر خورده باشد که در عرف مردم فقط به او برادر ...
-
چگونه می توان از زبان خود مراقبت کرد تا مرتکب گناهی نشود؟
39574 گناه 1390/03/07زبان هم مانند دیگر اعضای بدن انسان است که اگر از قوانین و احکام الاهی تخلف کند، یکی از ابزارهای گناه و معصیت است، چنان که اگر از دستورات شرع مقدس پیروی کند، از ابزار و وسایل اطاعت است. بنابراین مراقبت از این ابزار و وسیله در جلوگیری ...
-
آیا اگر به خاطر فکر نادرست، یا چت کردن با نامحرم، آبی از انسان خارج شود، غسل بر او واجب میشود؟
159288 ترشحات مردانه 1385/08/20مراجع معظم تقلید در رسالههای عملیۀ خود که برگرفته از روایات ائمۀ معصومین(ع) است، چند نشانه برای منی بیان کردهاند، آنان میگویند: اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است، یا بول یا غیر اینها، اگر:با شهوت بیرون آید، 2. با جستن بیرون آید، ...
-
آیا شهیدی به نام «هلال بن حجاج» در میان شهدای عاشورا وجود داشت؟
949 تاريخ بزرگان 1403/01/20در بعضی از منابع گزارش شده است، یکی از شهدای کربلا که در دفاع از امام حسین(ع) به شهادت رسید، هلال بن حجّاج بود. وی پس از وهب بن وهب نصرانى و قبل از عبدالله بن مسلم بن عقیل،[1] در حالی که این رجز ...
-
حضرت جرجیس(ع) در چه زمانی بود و آیا آیه 27 سوره ابراهیم در شأن مقاومت و شهادت ایشان نازل شده است؟
21706 تفسیر 1397/07/15جرجیس(ع) یکی از پیامبران بنی اسرائیل از فلسطین بود که خداوند او را بعد از حضرت عیسی(ع) به پیامبری برانگیخت و مأمورش کرد تا به سوی پادشاه موصل رفته و او را به توحید دعوت کند. تاریخ دقیق رسالت جرجیس نبى معلوم نیست، اما گفتهاند، وی در فاصله ...
-
ولایت در منابع اسلامی به چه معنا است؟
96460 امام علی ع 1387/02/02«ولایت» از ریشه «وَلِىَ» در لغت براى آن معانى مختلفى ذکر شده است، لکن آنچه از معانى لغوى آن در اینجا لحاظ شده است، «سرپرستى و صاحب اختیار بودن بر امورى است که به "مولى" واگذار شده، و "مولى" داراى یک نحوه اشراف و تسلطى بر آن میباشد». ...
-
آیا دعایی وجود دارد که هنگام کوتاهکردن مو آن را بخوانیم؟
13394 حدیث 1401/04/14دعا و مناجات با خدا موضوعی است که در هر زمان و مکانی بدان سفارش شده است؛ ازاینرو انسان میتواند هر دعایی را هنگام کوتاهکردن مو بخواند و از آنراه با خداوند ارتباط برقرار کند. البته در منابع دینی به دعاهای خاصی در این هنگام نیز توصیه شده است:
-
در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که معماری و آثار گذشتگان را به رخ مخاطبان میکشد! این آیات چه پیامی برای نسل امروز بشر دارد؟!
6724 تفسیر 1399/08/24«أَ وَ لَمْ یَسیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ وَ عَمَرُوها أَکْثَرَ مِمَّا عَمَرُوها ...»؛[1] آیا در زمین نمیگردند، تا به سرانجام کسانى بنگرند که پیش از آنان میزیستند؟! کسانى که توانشان بیشتر بود و ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892663 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
797538 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
759474 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
683920 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
660528 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649696 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
602346 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580479 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
570003 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565413 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...