اصطلاحات و مدخل ها
-
رجب ، ماه رجب
5075 زمانها
«رجب»؛ نام هفتمین ماه از ماههای قمری است. بر اساس آنچه در لغتنامهها آمده، این ریشه در موارد «بزرگداشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار میگیرد. و این ماه را نیز از آنرو رجب نامیدهاند که
- رجعت
-
رحمت امتنانیه
1772 اصطلاحات عرفانی
ر.ک: «رحمت وجوبیه».
-
رحمت وجوبیه
2343 اصطلاحات عرفانی
از یک نگاه، «رحمت» و دلسوزی خداوند به دو بخش «رحمت وجوبیه» و «رحمت امتنانیه» تقسیم میشود. «رحمت وجوبیه» رحمتی است که خداوند بر خود واجب کرده است که اهل تقوا و نیکوکاران را مشمول آن کند، اما اگر خد
-
رزق ، روزی
14992 سرفصلهای قرآنی
كلمهی «رزق» که معادل فارسی آن «روزی» است؛ یعنی هر چيزى كه موجودى ديگر را در بقاى حيات و زندگیاش كمک نمايد، و در صورتى كه آن رزق ضميمهی آن موجود و يا به هر صورتى ملحق به آن شود، حیاتش ادامه می
-
رساله ذهبیه
1436 کتابها
رجوع کنید: «طب الأئمة».
-
رشحات
2242 اصطلاحات عرفانی
در زبان عرفا، «رشحه» و «رشحات» به معنای تراوش فیض، رحمت، دانش و دیگر امور معنوی از سوی عالم ماوراء طبیعت میباشد.
پرسش مرتبط: fa88163
-
رضایت، مقام رضا، خشنودی
13817 سرفصلهای قرآنی
رضایت به معنای خشنودی بوده و به عنوان یکی از صفات پروردگار مطرح میشود. البته برخی از صفات خداوند - مانند رضایت - در مورد انسان هم کاربرد دارد؛ اما خشنودی به معنایی که برای خدا به
-
رکوع
4885 اصطلاحات فقهی - اصولی
«رکوع» یک واژهی قرآنی است که در آیات مختلف با تعابیر گوناگون آمده است. البته این رکوع در آیات قرآن کریم میتواند به معنای تمام رمضان
6159 سرفصلهای قرآنی«رمضان» در لغت به معنای شدّت حرارت، و حرارت سنگ ناشی شدّت حرارت خورشید میباشد. نیز گفته شده است که به معنای گرمای شدید و برگشت از بادیه به شهر میباشد؛ امّا در اصطلاح، رمضان نام ماه نهم از ماههاى
- رمیث بن عمرو
1619 شخصیتهادر منابع معتبر از فردی با نام «رمیث بن عمرو» در میان یاران امام حسین(ع) یاد شده است و برخی منابع نیز به شهادت ایشان در فاجعه کربلا اشاره نمودهاند، اما در مورد دیگر جنبههای زندگی ایشان اطلاعات چن
- روح الأمین
1742 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «جبرئیل».
- روح القدس
1933 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «جبرئیل».
- روزه
11547 اصطلاحات فقهی - اصولی«روزه» در لغت، به معنی خودداری، امساک و بازایستادن است و در اصطلاح شرعی، خودداری از انجام برخی کارها در طول روز(از اذان صبح تا اذان مغرب)، به نیت انجام دستور الهی میباشد.
- روزه وصال
1504 اصطلاحات فقهی - اصولی«روزه وصال» از روزههایی است که در فقه اسلامی، حرام و ممنوع اعلام شده است که به دو صورت قابل فرض است: 1 . فرد نیّت کند که دو روز پشت سر هم را روزه بگیرد، بدون آنکه دراین میان، روزه خود را افطار کن
- ریا(خودنمایی)
4153 سرفصلهای قرآنی«ریا» عبارت است از اینکه انسان بخواهد با نشان دادن اعمال و کارهای نیک خود به دیگران در پیش آنان اعتبار و منزلت کسب کند. و اگر عبادتی انجام میدهد، یا اقدام به کار خیر و عمل صالحی میکند، هدفش آن ا
- ریاضت
2018 طبقهبندی نشده«ریاضت» اصطلاحی عرفانی است که در اصل به معنای تمرین و ورزیده شدن در یک کار است. از همین رو به ورزش در زبان عربی، ریاضت میگویند. اما معنای اصطلاحی آن که در برخی از عرفانها اهمیت یافته و بر آن تأکی
- زاهر مولی عمرو بن حمق ؛ زاهر بن أسود
1644 شخصیتهایکی از شهدای کربلا زاهر بن اسود نام داشت که بر اساس برخی گزارشها از صحابه گرامی پی
- زبور
2974 کتابهابر اساس صریح قرآن، زبور کتاب آسمانی و مقدس داوود نبی(ع) است که از طرف پروردگار به او الهام شده است: «وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً». با این وجود و با توجه به آیات قرآن
- زبیر بن عوام
3372 شخصیتهازبیر بن عوام بن خویلد بن اسد بن عزی بن قصی، یکی از اصحاب رسول خدا(ص)، مادرش صفیه دختر عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف، عمه پیامبر اسلام بود
- زراعت ، کشاورزی ، باغداری
- زرتشت
2484 پیامبراندر گاتها، زرتشت(ع) در سيماى يک پيامبر الاهی و در لباس يک موحد واقعى خداوند را در اوج توحيد میستايد و دلدادگى آغازمیكند. قرآن كريم پيروان زرتشت(ع) را «مجوس» میخواند. آنان به «زرتشتیان» نیز شناخته
- زقوم
3412 سرفصلهای قرآنیبنابر تصریح قرآن کریم، زقوم درختی است که در دوزخ روییده و یکی از عذابهای دوزخیان آن است که از ثمره این درخت بخورند.
- زکات
- زمهریر
2371 سرفصلهای قرآنی«زمهرير» از ماده «زمهر» و به معناى شدت سرما است. میدانیم همانگونه که گرمای بیش از حد برای انسانها آزاردهنده است، سرمای بیش از اندازه نیز غیر قابل تحمل و در مواردی کشنده خواهد بود. از این رو خداون
- زن ، زنان ، مرأة ، نساء
9614 سرفصلهای قرآنیخداوند انسانها را آفرید و آنها را به دو جنس مرد و زن و با تناسب جمعیتی نسبتاً مساوی تقسیم کرد.
در نگاه اسلام، زن و مرد باید هدف مشترکی - که همان رسیدن به اوج قلۀ کمال انسانی است- را دنبال
- زنا ، روابط نامشروع
- زهد
4191 سرفصلهای قرآنیزهدورزیدن نسبت به یک چیز یعنی بیتمایل بودن به آن و از این ریشه تنها یکبار در قرآن کریم و آن هم در مورد فروش یوسف(ع) توسط برادرانش با قیمتی اندک میباشد که خدا فرموده: «وکانوا فیه من الزاهدین».
- زهیر بن بشر خثعمی
1506 شخصیتها- زهیر بن سلیم
1797 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که در کنار امام حسین(ع) و در روز عاشورا به زهیر بن قین
2663 شخصیتها«زهیر بن قین بن حارث بن عامر» که با القاب «أنمارى» و «بجلی» نیز شناخته میشد، از بزرگان ساکن کوفه به شمار میآمد. او ابتدا نسبت به
- زیارت جامعه
2418 روایات و ادعیهزیارت جامعهی کبیره در منابع روایی، مانند برخی کتب اربعه، با سند متصل از امام هادی(ع) نقل شده است. با بررسی انجام شده از جهت سندی و محتوای
- زیارت عاشورا
4199 روایات و ادعیهزیارت عاشورا یکی از معروفترین زیارتنامههای امام حسین(ع) است که از طریق امام باق
- زیتون
2775 سرفصلهای قرآنیاگرچه تمام میوهها نعمتی الهی است و خداوند با تعبیراتی؛ نظیر «فاکهة»، «فواکه» و ... از آنها یاد میکند، اما نام برخی محصولات کشاورزی از جمله برخی میوهها به صراحت در زید بن ثابت
1764 شخصیتهازید بن ثابت بن ضحاک، با کنیههای ابو سعید، ابو عبدالرحمن و ابو خارجه، هنگام نبرد بعاث که چند سال قبل از هجرت در اطراف مدینه بین قبائل اوس و خزرج رخ داد تنها شش سال داشت که پدرش را در این نبرد از دس
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
با وجود آیات فراوان در قرآن کریم در باره ستایش صحابه چرا شیعیان صحابه را مورد نکوهش قرار می دهند؟
26654 صحابه در نگاهی کلی 1387/07/18بدون شک آیات مورد استناد شما و نیز آیات بسیار دیگری، در ستایش از پیروان راستین پیامبر اکرم(ص) نازل گردیده است، اما با دقت در همین آیات و نیز بخشهای دیگری از قرآن که برخی از صحابه را مورد نکوهش قرار میدهد و نیز با مطالعهای در تاریخ ...
-
خواص آیه و سوره نور چیست؟
330272 علوم قرآنی 1387/11/13قرآن کتاب عمل است و تلاوت آن سرآغازی است برای تفکر و ایمان، و آن نیز وسیله ای است برای عمل به محتوای آن، و این همه پاداش های عظیم نیز از همین جا با همین شرایط تحقق می یابد. قرائت تمام سوره ها آثار دنیوی و ...
-
چه مقطعی برای وارد شدن طلاب به فلسفه مناسب است و با چه کتابی شروع کنند بهتر است؟
10807 Islamic Philosophy 1390/03/25مقطع خاصی برای ورود طلاب به تحصیل فلسفه وجود ندارد؛ چرا که مباحث مقدماتی مربوط به تاریخ فلسفه، آشنایی با فلسفه و ... از همان ابتدا لازم بوده و هر فردی بنابر علاقه، استعداد و گرایش فکری خود باید نسبت به مطالعه تخصصی فلسفه برنامه ریزی خاص خود را ...
-
حضرت ابوالفضل العباس(ع) چند فرزند داشت و نام آنها چه بود؟
10611 تاريخ بزرگان 1385/12/10در کتابهای تاریخی آمده است که حضرت ابوالفضل العباس(ع) با لبابه دختر عبدالله (عبیدالله[1]) بن عباس،[2] پسر عموی پیامبر(ص) ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، چند فرزند پسر به نامهای عبیدالله،[3] فضل[4] و عبدالله[5] ...
-
ارکان اقرار چیست؟ آیا میان «اقرار» و «اعتراف» فرق است؟
34392 گواهی و اقرار 1393/04/12اقرار در لغت به معنای اعتراف کردن و اثبات چیزی است.[1] در اصطلاح فقه؛ عبارت است از: خبر دادن از حقّى ثابت بر ضرر خود یا نفى حقّى از ذمّه دیگرى براى خود.[2] بنابراین، اعتراف نیز به معنای اقرار است، ...
-
اموال میت، در صورتیکه هیچ وارثی غیر از شوهرش نداشته باشد، به چه کسی میرسد؟
9649 ارث 1393/07/02دیه مانند سایر اموال میت بین وارثان تقسیم میگردد و سهم الارث زوج و زوجه به شرح زیر است: 1. اگر میت زن بوده و دارای فرزند باشد، یک چهارم از اموال او به شوهرش میرسد و در صورتیکه فرزندی نداشته باشد، نیمی از اموال به شوهر خواهد ...
-
«وَ مَعْرِفَةٍ یَفْرُقُ بِهَا بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِل» یعنی چه؟
8609 درایه الحدیث 1392/02/28جمله: «وَ مَعْرِفَةٍ یَفْرُقُ بِهَا بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِل»،[1] قسمتی از خطبه اول نهج البلاغه است که امام علی(ع) در چگونگی خلقت حضرت آدم(ع) آنرا بیان فرمود. معنای سخن آنحضرت این است که خداوند شناختی به حضرت آدم(ع) عنایت فرمود که به وسیله آن ...
-
آیا قوانین مدنی و تجارت ایران برگرفته از قوانین غربی بوده و اسلامی نیستند؟
6559 دیگر موارد 1396/01/24هرچند این یک واقعیت است که در تدوین برخی قوانین ایران - بویژه در موضوعات جدید - از قانون کشورهای دیگر الگوبرداری شده است، ولی این بدان معنا نیست که قوانینی چون قانون مدنی و تجارت، منطبق با فقه اسلامی نبوده و حکم صادره با استناد به آنها، ...
-
منظور از اطوار سبعه(اطوار هفتگانه قلب) در عرفان اسلامی چیست؟
18458 اصطلاحات 1397/04/08«اطوار» جمع «طَوْر» به معنای حالتها و کیفیتها است.[1] در اصطلاح عرفانی؛ جلوهها و مظاهر دل را گویند که به اطوار دل مشهور است. اطوار هفتگانه قلب در نگاه عرفانی عبارتاند از: 1. طور اول: که آنرا صدر و سینه مینامند و آن معدن ...
-
در مورد اصطلاح «جامع افراد و مانع اغیار» توضیح دهید؟
6937 1402/05/22این اصطلاح به صورت خلاصه معنایش آن است که یک مفهوم و موضوع بهگونهای تعریف و تبیین شود که از یک طرف، تمام مصادیق آن، ذیل تعریف یادشده بگنجند و در طرف مقابل، تعریف به گونهای نباشد که جز مصادیق مرتبط، احیانا مصادیق دیگر غیر مرتبط نیز بتواند ذیل آن ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892690 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
797694 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
759526 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
684019 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
660558 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649714 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
602389 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580483 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
570245 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565424 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- رمیث بن عمرو