اصطلاحات و مدخل ها
-
رجب ، ماه رجب
5195 زمانها
«رجب»؛ نام هفتمین ماه از ماههای قمری است. بر اساس آنچه در لغتنامهها آمده، این ریشه در موارد «بزرگداشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار میگیرد. و این ماه را نیز از آنرو رجب نامیدهاند که
- رجعت
-
رحمت امتنانیه
1802 اصطلاحات عرفانی
ر.ک: «رحمت وجوبیه».
-
رحمت وجوبیه
2363 اصطلاحات عرفانی
از یک نگاه، «رحمت» و دلسوزی خداوند به دو بخش «رحمت وجوبیه» و «رحمت امتنانیه» تقسیم میشود. «رحمت وجوبیه» رحمتی است که خداوند بر خود واجب کرده است که اهل تقوا و نیکوکاران را مشمول آن کند، اما اگر خد
-
رزق ، روزی
15371 سرفصلهای قرآنی
كلمهی «رزق» که معادل فارسی آن «روزی» است؛ یعنی هر چيزى كه موجودى ديگر را در بقاى حيات و زندگیاش كمک نمايد، و در صورتى كه آن رزق ضميمهی آن موجود و يا به هر صورتى ملحق به آن شود، حیاتش ادامه می
-
رساله ذهبیه
1449 کتابها
رجوع کنید: «طب الأئمة».
-
رشحات
2259 اصطلاحات عرفانی
در زبان عرفا، «رشحه» و «رشحات» به معنای تراوش فیض، رحمت، دانش و دیگر امور معنوی از سوی عالم ماوراء طبیعت میباشد.
پرسش مرتبط: fa88163
-
رضایت، مقام رضا، خشنودی
14093 سرفصلهای قرآنی
رضایت به معنای خشنودی بوده و به عنوان یکی از صفات پروردگار مطرح میشود. البته برخی از صفات خداوند - مانند رضایت - در مورد انسان هم کاربرد دارد؛ اما خشنودی به معنایی که برای خدا به
- رکوع
-
رمضان
6283 سرفصلهای قرآنی
«رمضان» در لغت به معنای شدّت حرارت، و حرارت سنگ ناشی شدّت حرارت خورشید میباشد. نیز گفته شده است که به معنای گرمای شدید و برگشت از بادیه به شهر میباشد؛ امّا در اصطلاح، رمضان نام ماه نهم از ماههاى
-
رمیث بن عمرو
1644 شخصیتها
در منابع معتبر از فردی با نام «رمیث بن عمرو» در میان یاران امام حسین(ع) یاد شده است و برخی منابع نیز به شهادت ایشان در فاجعه کربلا اشاره نمودهاند، اما در مورد دیگر جنبههای زندگی ایشان اطلاعات چن
-
روح الأمین
1775 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «جبرئیل».
-
روح القدس
1965 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «جبرئیل».
-
روزه
11705 اصطلاحات فقهی - اصولی
«روزه» در لغت، به معنی خودداری، امساک و بازایستادن است و در اصطلاح شرعی، خودداری از انجام برخی کارها در طول روز(از اذان صبح تا اذان مغرب)، به نیت انجام دستور الهی میباشد.
-
روزه وصال
1533 اصطلاحات فقهی - اصولی
«روزه وصال» از روزههایی است که در فقه اسلامی، حرام و ممنوع اعلام شده است که به دو صورت قابل فرض است: 1 . فرد نیّت کند که دو روز پشت سر هم را روزه بگیرد، بدون آنکه دراین میان، روزه خود را افطار کن
-
ریا(خودنمایی)
4244 سرفصلهای قرآنی
«ریا» عبارت است از اینکه انسان بخواهد با نشان دادن اعمال و کارهای نیک خود به دیگران در پیش آنان اعتبار و منزلت کسب کند. و اگر عبادتی انجام میدهد، یا اقدام به کار خیر و عمل صالحی میکند، هدفش آن ا
-
ریاضت
2048 طبقهبندی نشده
«ریاضت» اصطلاحی عرفانی است که در اصل به معنای تمرین و ورزیده شدن در یک کار است. از همین رو به ورزش در زبان عربی، ریاضت میگویند. اما معنای اصطلاحی آن که در برخی از عرفانها اهمیت یافته و بر آن تأکی
-
زاهر مولی عمرو بن حمق ؛ زاهر بن أسود
1685 شخصیتها
یکی از شهدای کربلا زاهر بن اسود نام داشت که بر اساس برخی گزارشها از صحابه گرامی پی
-
زبور
3036 کتابها
بر اساس صریح قرآن، زبور کتاب آسمانی و مقدس داوود نبی(ع) است که از طرف پروردگار به او الهام شده است: «وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً». با این وجود و با توجه به آیات قرآن
-
زبیر بن عوام
3458 شخصیتها
زبیر بن عوام بن خویلد بن اسد بن عزی بن قصی، یکی از اصحاب رسول خدا(ص)، مادرش صفیه دختر عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف، عمه پیامبر اسلام بود
- زراعت ، کشاورزی ، باغداری
-
زرتشت
2528 پیامبران
در گاتها، زرتشت(ع) در سيماى يک پيامبر الاهی و در لباس يک موحد واقعى خداوند را در اوج توحيد میستايد و دلدادگى آغازمیكند. قرآن كريم پيروان زرتشت(ع) را «مجوس» میخواند. آنان به «زرتشتیان» نیز شناخته
-
زقوم
3471 سرفصلهای قرآنی
بنابر تصریح قرآن کریم، زقوم درختی است که در دوزخ روییده و یکی از عذابهای دوزخیان آن است که از ثمره این درخت بخورند.
- زکات
-
زمهریر
2413 سرفصلهای قرآنی
«زمهرير» از ماده «زمهر» و به معناى شدت سرما است. میدانیم همانگونه که گرمای بیش از حد برای انسانها آزاردهنده است، سرمای بیش از اندازه نیز غیر قابل تحمل و در مواردی کشنده خواهد بود. از این رو خداون
-
زن ، زنان ، مرأة ، نساء
9918 سرفصلهای قرآنی
خداوند انسانها را آفرید و آنها را به دو جنس مرد و زن و با تناسب جمعیتی نسبتاً مساوی تقسیم کرد.
در نگاه اسلام، زن و مرد باید هدف مشترکی - که همان رسیدن به اوج قلۀ کمال انسانی است- را دنبال
- زنا ، روابط نامشروع
-
زهد
4274 سرفصلهای قرآنی
زهدورزیدن نسبت به یک چیز یعنی بیتمایل بودن به آن و از این ریشه تنها یکبار در قرآن کریم و آن هم در مورد فروش یوسف(ع) توسط برادرانش با قیمتی اندک میباشد که خدا فرموده: «وکانوا فیه من الزاهدین».
-
زهیر بن بشر خثعمی
1540 شخصیتها
-
زهیر بن سلیم
1829 شخصیتها
یکی از شهدای کربلا که در کنار امام حسین(ع) و در روز عاشورا به زهیر بن قین
2700 شخصیتها«زهیر بن قین بن حارث بن عامر» که با القاب «أنمارى» و «بجلی» نیز شناخته میشد، از بزرگان ساکن کوفه به شمار میآمد. او ابتدا نسبت به
- زیارت جامعه
2459 روایات و ادعیهزیارت جامعهی کبیره در منابع روایی، مانند برخی کتب اربعه، با سند متصل از امام هادی(ع) نقل شده است. با بررسی انجام شده از جهت سندی و محتوای
- زیارت عاشورا
4328 روایات و ادعیهزیارت عاشورا یکی از معروفترین زیارتنامههای امام حسین(ع) است که از طریق امام باق
- زیتون
2822 سرفصلهای قرآنیاگرچه تمام میوهها نعمتی الهی است و خداوند با تعبیراتی؛ نظیر «فاکهة»، «فواکه» و ... از آنها یاد میکند، اما نام برخی محصولات کشاورزی از جمله برخی میوهها به صراحت در زید بن ثابت
1801 شخصیتهازید بن ثابت بن ضحاک، با کنیههای ابو سعید، ابو عبدالرحمن و ابو خارجه، هنگام نبرد بعاث که چند سال قبل از هجرت در اطراف مدینه بین قبائل اوس و خزرج رخ داد تنها شش سال داشت که پدرش را در این نبرد از دس
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- زیارت جامعه
پرسش های اتفاقی
-
آیا ازدواج پدر رضاعی با مادر حقیقی امکان پذیر است؟
8128 Laws and Jurisprudence 1390/04/08ازدواج مورد سؤال در هر دو صورت جایز است.علت هر دو مسئله این است که به سبب شیر خوارگی، محرمیتی بین والدین دو طرف ایجاد نمی شود.نمایه مربوط:
-
یکی از براهین اثباتکننده امامت، «برهان معجزه» است. آیا با استفاده از این برهان میتوان امامت امام زمان(عج) را که در پرده غیبت است اثبات نمود؟
7569 امام مهدی عج 1395/04/28معجزه، همانگونه که صدق مدّعی نبوت را اثبات میکند، صدق مدّعی امامت را نیز اثبات میکند و به نبوت اختصاص ندارد. معمولاً متکلمان امامیه، معجزه را یکی از راههای شناخت امام دانسته و توانایی بر انجام معجزه را از صفات لازم امام شمردهاند. آنان در اثبات امامت امامان(ع) ...
-
نسبت مقام زمینی اهل بیت (ع) با مقامات ملکوتی و جبروتی ایشان چگونه است؟
14146 Theoretical 1391/10/26با توجه به برخی مقامات عالیه معصومین که در روایات هم ذکر شده است، ملاحظه می شود که برخی از این مقامات قابل تحمل و تحقق در ظرف دنیوی نیست، مثلا مقام احاطه وجودی امام به عنوان خلافت صفات الاهی. طبیعی است که این مقامات ...
-
پیشنهاد ولایتعهدی به امام رضا(ع) با چه هدفی بود؟ و چرا حضرت آن را پذیرفت؟
26989 حدیث 1400/08/30بر اساس گزارشهای تاریخی در سال 200 هجری،[1] مأمون عباسی فردی به نام رجاء بن ابیضحاک را مأمور کرد تا امام رضا(ع) را از مدینه به سمت مرو بیاورد. بعد از ورود امام به مرو، مأمون ابتدا به امام(ع) پیشنهاد داد تا حکومت ...
-
در مورد مطابقت مراتب وجود با اصطلاح قرآنی برزخ و قیامت توضیح دهید، آیا مراتب وجود همگی یک حقیقت منبسط است؟
13426 Theoretical 1390/08/23با توجه به تقسیماتی که در حکمت و عرفان نسبت به مراتب وجود شده است و تطبیق آن با قرآن و روایات باید گفت؛ عالم دنیا ظاهری از عالم وجود است و عالم مثال یا برزخ هم هنوز حقیقت اشیا نیست، بلکه مثالی از حقیقت است، اما عوالم جبروت ...
-
آیا بر اساس روایتی در تفسیر آیه 158 سوره انعام، اگر فردی بعد از ظهور امام زمان(عج) ایمان آورد، سودی به حالش نخواهد داشت؟!
7262 حدیث 1395/11/26«آن روز که بخشی از نشانههای پروردگارت آشکار شود، ایمان آوردن کسى که قبلاً ایمان نیاورده بود، و یا علیرغم اظهار ایمان، عمل نیکى در پروندهاش به چشم نمیآمد، سودى به حالش نخواهد داشت».[1] امام صادق(ع) در مقام تبیین یکی از لایههای باطنی این ...
-
آیا برداشتن ابرو برای مردان جایز است؟
112896 تراشیدن ریش و آرایش مردان 1389/06/30برداشتن ابرو به خودی خود اشکال شرعی ندارد، مگر اینکه مفسده انگیز بوده یا مصداق تشبّه مرد به زن محسوب شود و یا موجب ترویج فرهنگ مبتذل غرب به حساب آید. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
-
آیا جایگاه مالک اشتر نزد امام علی(ع) مساوی با جایگاه امام علی(ع) نزد پیامبر اسلام(ص) بود؟!
5713 امام علی ع 1397/11/29بعد از شهادت مالک اشتر نخعی، امام علی(ع) در مورد او سخنانی فرمود که نشان از شخصیت و جایگاه بالای مالک دارد: 1. «مرگ مالک از بزرگترین مصیبتهای روزگار است. خدا او را رحمت کند که به عهد خود وفا نمود. ولی ما با خود پیمان بستیم ...
-
آیا صحیح است که هنگام دعا کردن نباید به سمت بالا نگاه کنیم و می بایست به دستان خود نگاه کنیم؟
19858 Practical 1389/04/31در باره این موضوع بیان چند نکته لازم است. اول. در دعا لازم است که انسان با حالت تضرع و ابتهال درخواستش را بیان کند. دوم. مستحبّ است در قنوت، انسان دست ها را رو به آسمان و پهلوى هم و در مقابل صورت و غیر شست، انگشت هاى ...
-
«ایلاء» دقیقاً چیست و چرا سوگند موجود در آن، با وجود منعقد نشدن، کفاره دارد؟
11381 برخی احکام 1398/06/30«ایلاء» در لغت به معناى قَسم خوردن در هر چیزی است.[1] و در اصطلاح قرآنی و فقهی، سوگند مرد، در خصوص ترک آمیزش با همسر دائمی خود - به مدت بیش از چهار ماه - است؛[2] پس اگر این کار، به مصلحت زن باشد ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893248 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
800371 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
765367 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
686974 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
661857 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650357 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
604365 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580825 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
579399 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565881 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...