اصطلاحات و مدخل ها
-
خشوع
5459 سرفصلهای قرآنی
واژگان «خضوع» و «خشوع» هر دو در معانى تذلل، انكسار، سرشکستگی، آرامى، آسودگى، تواضع با اعضا و ترس در دل مورد استفاده قرار میگیرند و از این رو میتوان این دو واژه را تا حد زیادی مترادف با یکدیگر ارز
-
خضوع
3482 سرفصلهای قرآنی
واژگان «خضوع» و «خشوع» هر دو در معانى تذلل، انكسار، سرشکستگی، آرامى، آسودگى، تواضع با اعضا و ترس در دل مورد استفاده قرار میگیرند و از این رو میتوان این دو واژه را تا حد زیادی مترادف با یکدیگر ارز
-
خفینة بن قیس
1509 شخصیتها
بر اساس برخی گزارشها «خفینة بن قیس» یکی از یاران امام حسین(ع) و از شهدای کربلا بود.
البته برخی نام ایشان را «حبشی» یا «حبشه»
-
خلسه
2346 اصطلاحات عرفانی
خلسه عرفانی، حالتی ناب است که حاصل رهایی انسان از «مَن محدود» و پر از عذاب، و رسیدن به «مَن حقیقی» و اتحاد با آن است.
پرسش مرتبط: fa12776
-
خلقت ، آفرینش ، هستی
28591 سرفصلهای قرآنی
خلقت به معنای آفرینش و پدید آوردن است. مشتقات ریشه «خلق» در قرآن کریم فراوان به کار رفته تا از این طریق بندگان به خالق نظام هستی متوجه شوند و از خلود (ابدیت، جاودانگی)
16306 سرفصلهای قرآنیواژه «خلود» از ریشه «خلد» در لغت به معناى دور شدن و خودداری از قرار گرفتن در موقعیتی است که چيزها را در معرض فساد قرار میدهد که نتیجهاش باقىماندن بر ویژگی اولیه و تازگی خواهد بود. عرب هر چيزى را
- خلیفه (خلیفة الله)
5266 سرفصلهای قرآنیاصطلاح «خلیفه» از ریشه «خلف» به معنای پشتسر، گرفته شده و به معنای جانشینی است. جانشینی گاه در امور حسی است، مانند این آیه قرآن «جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَة (شب و روز را جانشین یکدیگر قرا
- خمر، شراب (مشروبات الکلی) ، مستی
11348 سرفصلهای قرآنیگرچه «خمر» بیشتر در شراب تولیدشده از انگور مورد استفاده قرار میگیرد، اما در معنایی وسیعتر به هر مايع مست كنندهای خمر میگویند، خواه از انگور گرفته شده باشد، يا از كشمش، خرما، و يا هر چيز ديگر، ا
- خنده ، لبخند ، ضحک ، تبسم
3115 سرفصلهای قرآنیمادهی «ضحک» و مشتقات آن که به معنای خنده بوده و 9 مرتبه در قرآن بیان شده است. آنچه از مجموع متون خوارج
4721 فرقهها، مذهبها، گروهها«خوارج» یکی از پرحاشیهترین گروههایی به شمار میآیند که در تاریخ اسلام ظهور نمودند. آغاز شکلگیری این فرقه، هنگام پایان جنگ صفین بود که
- خودکشی ، انتحار
3789 سرفصلهای قرآنیحیات و زندگی، هدیهی ارزشمندی است که از طرف پروردگار به انسان داده شده است. این هدیه، در واقع فرصتی است که انسان با کمک آن بتواند به بالا
- خوف(ترس، وحشت، رعب)
23980 سرفصلهای قرآنیخوف به معنای ناراحتی قلب و ترس و وحشت از رخدادی ناپسند است که ممکن است در آینده رخ دهد: «تألم القلب و احتراقه بسبب توقع المکروه فی الاستقبال مشکوک الوقوع».
خوف و هراس دو گونه است: خوف و هرا
- خیانت ، خائن
3985 سرفصلهای قرآنی«خیانت» در لغت به معنای مخالفت با حق و پیمان است که معمولا به صورت پنهانی انجام میشود و فرد خیانتکار، خائن نامیده میشود.
خیانت
- دحو الارض
1555 سرفصلهای قرآنیبر اساس برخی گزارشها، روز بیست و پنجم ذیقعده، همزمان با آغاز دحوالارض است. «دَحو» به معنای بسط و گسترش است. بعضی نیز آنرا به معنای تکاندادن چیزی از محل اصلیاش تفسیر کردهاند.
منظور از
- دروغگو دشمن خداست
1311 ضرب المثلهادر دین اسلام، دروغ عنوان امری بسیار ناپسند معرفی شده تا جایی که این واقعیت که «دروغگو دشمن خداست» به عنوان یک ضرب المثل در جامعه اسلامی مورد پذیرش قرار گرفته است.
برای دریافت اطلاعات بیشت
- دعا ، دعوت
26891 سرفصلهای قرآنیدعاء در لغت به معنای خواندن و یا درخواست است که میتواند در دعوت مردم به سوی خداوند و کار خیر و حتی در غیر ارتباطهای معنوی نیز مورد استفاده قرار گیرد، اما در آموزههای دینی، دعا و نيايش، عبادتی مع
- دلایل و برهانهای اثبات پروردگار
2339 سرفصلهای قرآنیپیامبران و رسولان الهی و دیگر اندیشمندان خداباور در طول تاریخ در صدد اثبت وجود پروردگار با دلایل مختلف بوده و هستند.
بخشی از دلایل و برهانهایی که توسط آنان ارائه شده است از این قرار است .
- دلیل اخص از مدعا
2520 اصطلاحات فقهی - اصولیاگر دلیلی که برای اثبات مدعا اقامه میشود، تنها بخشی از آن را ثابت کند؛ گفته میشود که «دلیل اخص از مدعاست».
- دلیل اعم از مدعا
1976 اصطلاحات فقهی - اصولیاگر دلیلی که اقامه میشود، علاوه بر آنکه مدّعا را ثابت کرده، اثباتکننده موارد دیگری غیر از مدعا نیز باشد، گفته میشود که «دلیل اعم از مدعاست».
- دنیا
18943 سرفصلهای قرآنیواژهی «دنیا» مؤنث «ادنی»، که اگر از ریشهی «دنی» باشد به معنای پست، و اگر از ریشهی «دنو» باشد به معنای نزدیکتر است. این واژه در قرآن كریم در قالب صفت آمده است؛ ما
- دور
2407 اصطلاحات فلسفی«دَوْر» (به فتح اول و سکون ثانی) از اصطلاحات منطق و فلسفه است که در سایر علوم بویژه فقه و اصول نیز کاربرد زیادی دارد. دور عبارت است از: اینکه موجود شدن چیزی در نهایت، وابسته به مو
- دور مصرح
1532 اصطلاحات فلسفی«دور مُصَرَّح» همان دور بدون واسطه است. رجوع کنید: مدخل «دَوْر».
- دور مضمر
1742 اصطلاحات فلسفیبه دور با واسطه «دَوْر مُضمَر» میگویند. مثلاً هر گاه "الف" متوقف بر "ب" باشد و "ب" متوقف بر "ج" و "ج" متوقف بر "دال" و "دال" متوقف بر "الف" باشد. رجوع کنید: مدخل دوری و دوستی
1685 ضرب المثلهااین ضرب المثل نشانگر آن است که اگر افرادی این ظرفیت اخلاقی را ندارند که برخی رفتارهای نامناسب همسایگان خویشاوند خود را تحمل کنند، بهتر است در کنار هم نباشند تا زمینه کمتری برای این کدورتها پدید آی
- دین ، مذهب ، یوم الدین
16134 سرفصلهای قرآنیگرچه «دين» در معنای عام آن به معنای هرنوع عقیده است، مانند آنجا که گفته میشود: «لکم دینکم و لی دین»، اما دین واقعی به معنای مجموعهای از عقايد، اخلاق، قوانين و مقررات اجرايی است كه خداوند آنرا ب
- ذبح
3041 اصطلاحات فقهی - اصولی«ذبح» در لغت به معنای پارهكردن گلو است و در استعمال قرآنی هم برای بریدن گلوی انسانها مورد استفاده قرار گرفته است آنجا که ذکر
13852 سرفصلهای قرآنی«ذکر» که در مقابل «نسیان» و فراموشی قرار دارد، به معنای یاد کردن، بر زبان راندن، به یاد آوردن، آواز، ثنا، دعا، ورد و ... است که يكى از زيباترين جلوههاى ارتباط عاشقانه با خدا و اساسیترين راههاى
- ذمّ شبیه به مدح
1638 ادبیاتیکی از زیرشاخههای «دانش بدیع» و یکی از آرایههای ادبی کلام و زیبا سازی سخن، نکوهش شدید با سخنی است که به ظاهر شبیه ستایش میباشد. به این نوع از نکوهش، «ذمّ شبیه به مدح» میگویند. در این روش، فرد ب
- ذو القرنین (ع)
6055 سرفصلهای قرآنییکی از شخصیتهایی که در قرآن از او یاد شده و گزارشهایی در مورد او ارائه شده است، شخصی به نام «ذو القرنین» است. درباره اینکه نام اصلی او چیست و منطبق بر کدام شخصیت تاریخی شناختهشده است، بین مفسرا
- رابطه خدن
1573 سرفصلهای قرآنیرابطه خدن، رابطه دوستانه نامشروع بین زن و مرد است و «أخدان» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته است، جمع «خدن» به معناى رفيق است و بیشتر در مورد افرادی استعمال میشود كه تنها از روى شهوت رفيق میشو
- رافع مولی شنده
1544 شخصیتهاراهب ، رهبانیت
3270 سرفصلهای قرآنیرهبانیت به معنای کنارهگیری از مردم و گوشهنشینی است، و راهب به کسی گفته میشود که از مردم دوری کرده و کنج عزلت اختیار کند. رهبانیت از آموزههای مسیحیت تحریف شده است که مفاسد زیادی را به دنبال دارد
- رجاء ، امید
5932 سرفصلهای قرآنیعلمای اخلاق، رجاء(امید) – که بارها در قرآن کریم از آن یاد شده است – را اینگونه تعریف میکنند:
احساس راحتی رجب ، ماه رجب
4834 زمانها«رجب»؛ نام هفتمین ماه از ماههای قمری است. بر اساس آنچه در لغتنامهها آمده، این ریشه در موارد «بزرگداشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار میگیرد. و این ماه را نیز از آنرو رجب نامیدهاند که
- رجعت
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
فرود آمدن یک ستاره در یک خانه از محالات است. پس چرا این محال به عنوان معجزهای برای امام علی(ع) مطرح میشود؟!
5783 حدیث 1400/09/14روایات متعددی وجود دارد که ناظر به فرود آمدن ستارهای در خانه امام علی(ع) بوده و آنرا نشانی از وصیبودن حضرتشان و یا شایسته بودنشان برای همسری حضرت زهرا(س) و ... میدانند و نیز این ماجرا را تفسیری باطنی از آیهی «وَ النَّجْمِ إِذا ...
-
تفاوت بسیط و مجرد چیست؟
9145 کلیات 1393/10/04بسیط اقسام متعدد دارد.[1] اگر مقصود «بسیط خارجی» باشد؛ یعنی چیزی که دارای ترکیب خارجی نیست و دارای اجزا و اعضای خارجی نیست؛ در این صورت ظاهراً بسیط و مجرد، عام و خاص مطلق هستند؛ یعنی هر مجردی بسیط است، اما هر بسیطی مجرد ...
-
زنانی که در قرآن مستقیم و غیر مستقیم از آنها یاد شده است کداماند؟
19965 تفسیر 1392/12/25نرم افزارهای بسیاری در زمینه علوم قرآنی و تفسیر تولید شده است که حاوی کتابهای مناسبی در زمینه واژهشناسی و لغات قرآن است که میتوانید از آنها استفاده نمایید. از جمله این نرم افزارها، نرم افزار «جامع التفاسیر» تولید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی قم است. با این ...
-
آیا می توان بدون خواندن صیغه نکاح با زنان مسیحی ارتباط جنسی داشت؟
48802 Laws and Jurisprudence 1387/12/11از نظر اسلام ارتباط جنسی با هر زنی فقط و فقط از راه ازدواج جایز است بنا بر این شما می توانید با تفهیم ازدواج موقت به زنان اهل کتاب (مسیحی و دیگر ادیان) در صورت رعایت شرایط با آنان ازدواج کنید. ازدواج مرد مسلمان ...
-
شکل ظاهری یأجوج و مأجوج چگونه بوده است؟ و آیا انسانهای قدکوتاه با یأجوج و مأجوج رابطهای دارند؟
46958 یأجوج و مأجوج 1392/06/03از جمله کسانی که در قرآن کریم از آنها یاد شده،[1] یأجوج و مأجوج هستند. «یأجوج» و «مأجوج»، در مورد خلقت و توصیف آنها، روایات و نظریاتی در منابع روایی و تفسیری نقل و بیان شده است: 1. شیخ صدوق(ره) به نقل از عبد ...
-
اگر روزهدار عمدا در بین اذان صبح آب بنوشد، آیا روزهاش باطل است و باید کفاره دهد؟
7042 مبطلات نماز 1401/01/23به طور کلی، ملاک تشخیص وقت نماز و روزه، اطمینان فرد مکلّف به دخول وقت شرعی است؛ یعنی اگر با پخش اذان توسط صدا و سیما، انسان اطمینان به دخول وقت شرعی پیدا کند، لازم است به اطمینان خویش عمل کند.البته ناگفته نماند، ...
-
آیا گزارشی وجود دارد که بر اساس آن، امام علی(ع) اگر گناهی را از کسی میدید، خود را به ندیدن زده و واکنشی به آن گناه نشان نمیداد؟!
8485 حدیث 1401/06/01همانگونه که امر به معروف و نهی از منکر در جایگاه خود، بر تمام مؤمنان واجب است؛ اما در برخی موارد و حسب شرایط، چشمپوشى از گناهان و خطاهای فردیِ دیگران نیز میتواند خصلتی قابل ستایش باشد که در احادیث معصومان(ع) هم به آن سفارش شده است. جهت ...
-
آیا ضرورت انجام کارها به وسیله خداوند متعال به معنای تعیین تکلیف برای او است؟
10662 توحید در افعال 1392/04/12مراد از وجوب کاری بر خداوند آن نیست که بندگان بر او حاکمیّت دارند و برای او تعیین تکلیف میکنند؛ بلکه مراد این است که اوصاف کمالى خداوند- مانند حکمت و عدالت- موجد و موجب تحقق این کار از سوی خداوند است. این بدان سبب است که افعال ...
-
دلایل برون دینی امامت ائمه معصومین (ع) چیست؟
11361 کلیات 1387/12/27اگر منظور از امامت، معنای خاص کلمه، یعنی جانشینی پیامبر اکرم ص و اداره کلیه امور دین و دنیای مردم است که باید به این نکته توجه داشته باشیم که بحث امامت از فروع مباحث نبوت است و در صورتی که کسی بخواهد به عنوان جانشین پیامبر به ...
-
منظور از «منا اهل البیت» در روایات چیست؟ و چگونه میتوان بخشی از اهل بیت شد؟
1151 حدیث 1403/08/07اهلبیت(ع) به دلیل برخورداری از علم و استقامت در راه بندگی خدای تعالی، به بالاترین مقامات معنوی و انسانی دست یافتند؛ از اینرو واژه «اهلبیت» از مقدسترین واژهها در متون دینی است که در ادبیات قرآنی،[1] حدیثی و کلامی، به معنای خانوادۀ ...
پربازدیدترین ها
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
790598 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
754887 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
677752 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
657620 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
647816 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
598945 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579789 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
563777 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
558337 Practical 1389/02/22دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...
-
آیا گفتن اذان و اقامه در نماز واجب است، و آیا میتوان با یک اذان و اقامه، چند نماز خواند؟
546164 وضو، اذان و نماز 1388/11/13برخی از فقهای گذشته، مثل ابن عقیل و ابن جنید، اذان و اقامه را واجب میدانند.[1] اما اکثر مراجع معظم تقلید در احکام اذان و اقامه میفرمایند: برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیّه(نمازهای واجبی که در هر روز خوانده میشود) اذان و ...
- خلیفه (خلیفة الله)