اصطلاحات و مدخل ها
-
غلو ، غالی ، غلات
3602 سرفصلهای قرآنی
«غلو» در لغت به معنای زیادت و بلند شدن میباشد؛ به عبارت دیگر، غلو تجاوز کردن از حد و اندازه است. و به تعبیری بهتر تجاوز کردن و یا فراتر گذاشتن از اندازه و جایگاه در هر چیز، غلو است.
خداوند
-
غناء ، رقص، موسیقی
2835 اصطلاحات فقهی - اصولی
-
غیب و شهادت ، عالم غیب
12773 سرفصلهای قرآنی
«غیب» به معنای پوشیدهبودن چیزی از حواس و ادراک، و «شهادت» به معنای آشکار بودن آن است. البته یک چیز ممکن است برای کسی غیب و برای کس دیگری مشهود و ظاهر باشد. این امر وابسته به حدود وجودی آن شخص و اح
-
غیبت (بدگویی)
5280 سرفصلهای قرآنی
«غیبت» عبارت است از: سخن گفتن پشت سر دیگران به گونهای که غیبت شونده راضی و خشنود نباشد. در تعالیم قرآن از غيبت كردن تعبیر به خوردن گوشت مردهی برادر مؤمن شده است. و در روايات غيبت كننده منفورترين
-
غیبت صغری
2397 طبقهبندی نشده
غیبت صغری به مدت زمانی گفته میشود که امام مهدی (عج) گرچه وجود مقدسشان از نگاه نامحرمان پنهان بود، اما یاران خاص حضرتشان و به ویژه
- غیبت کبری
2779 طبقهبندی نشدهبعد از پایان «غیبت صغری» در سال 329 هجری، مرحله دیگری از غیبت امام زمان (عج) آغاز
- فاطمه بنت اسد
2565 شخصیتهافاطمه بنت اسد، بن هاشم، بن عبد مناف، همسر جناب ابوطالب و مادر امام علی(ع)، اولی
- فاطمه بنت موسی ، حضرت معصومه (س)
2873 شخصیتهافاطمه دختر امام موسی بن جعفر(ع)، معروف به فاطمه معصومه(س)، خواهر امام رضا(ع) ا
- فاطمه زهرا(فاطمة بنت محمد)
8097 چهارده معصومحضرت فاطمه(س)، دختر پیامبر اسلام(ص) و حضرت خدیجه(س) است.
بیستم جمادی الآخر سال پنجم قبل از بعثت؛ دهم جمادی الآخر سال پنجم بعد از بعثت پیامبر اکرم(ص)؛ و بیستم
- فتح مبین
4143 اصطلاحات عرفانیمفسران قرآن کریم برای «فتح مبین» که در آیه ابتدایی سوره فتح بدان اشاره شده است، تفاسیر متعددی ارائه کرده و وقایعی چون «فتح مکه» و «صلح حدیبیه» را از مصادیق آن برشمردهاند. در تفسیری عرفانی از «فتح
- فتنه
10852 سرفصلهای قرآنیواژه «فتنه» و مشتقات آن در قرآن کریم، در آیات مختلف آمده، و در معانى مختلفى - که ممکن است برخی از آنها تا حدودی مشابه باشند - به كار رفته است؛ مانند:
- به معناى آزمايش و
فحوای خطاب
1841 اصطلاحات فقهی - اصولی
«فحوای خطاب» به معنای دلالت لفظ بر یک معناست بدون آنکه صریحاً از آن نامی برده شود و به عبارت دیگر، فحوای خطاب، «مدلول مطابقی» یک لفظ نبوده، بلکه «مدلول التزامی» آن است. مانند آنکه اگر خدا توصیه کند
-
فدک ، خطبه فدکیه
3941 مکانها و مناطق
«فدک»؛ نام يكى از دهكدههاى آباد و حاصلخيز نزديک خيبر است که تا مدينه حدود 140 كيلومتر فاصله دارد. در سال هفتم فرسخ
1775 اصطلاحات فقهی - اصولیفرسخ؛ یکی از واحدهای اندازهگیری مسافت است. هر فرسخ، سه «مِیل» و هر میل، - بنابر نظر مشهور - چهار هزار «ذراع» و طول هر ذراع نیز 24 «انگشت» یا دو وجب شخص معمولى است. بنابراین، فرسخ، بر حسب ذراع دواز
- فرعون و فرعونیان (آل فرعون)
31823 سرفصلهای قرآنیابتدا باید گفت که «فرعون» اسم پادشاهی از پادشاهان مصر نبوده، بلكه لقبى مانند «خديو» بود كه مصریها به طور كلى پادشاهان خود را با آن لقب میخواندند، چنانكه روميان پادشاهان خود را «قيصر» و ايرانيا
- فساد ، فاسد ، مفسد ، مفسده
10556 اصطلاحات فقهی - اصولی«فساد» در مقابل «صلاح» است و به هر کار تخریبی فساد و مفسده میگویند. بنابراین، هر کاری که در جهت نقص و تخریب، و یا افراط و تفریط در مسائل فردی و اجتماعی باشد، عنوان فساد بر او صدق میکند و اشخاصی ک
- فسق ، فاسق
7165 سرفصلهای قرآنیواژهی «فاسق» از ریشهی «فسق» است که در اصل به معناى خارج شدن هسته از درون خرما میباشد. و در نگاهی تمثیلی به کسی که از محدودهی شرع خارج شود «فاسق» میگویند.
به عبارت دیگر، «فسق» سرپیچی از
- فشار قبر ، عذاب قبر
- فضل ، فضیلت ، برتری
17488 سرفصلهای قرآنییکی از واژههای پرکاربرد در قرآن کریم واژهی «فضل» است که در لغت به معنای زیاده از حد میانه است و به هر بخششی که دادن آن واجب نیست، «فضل»
- فطرت ، فاطر
- فقر ، عیلة ، مسکنة، املاق ، تنگدستی ، نیازمندی
9924 سرفصلهای قرآنیواژههای برگرفته از ریشههای «فقر»، «عیله»، و «املاق» با اینکه معنای نسبتاً مترادف و نزدیک به هم دارند و تمام آنها به معنای نداری و نیازمندی میباشند، ولی در برخی منابع، تفاوتهایی بین این واژهها
- فکر ، تفکّر
5596 سرفصلهای قرآنی«فکر»، نیرویی است که «علم» را به سوی «معلوم» میبرد. و «تفكّر» كوشش و جولان نيروی فکر به اقتضاى عقل و خرد است؛ اين نيروی تفکر ويژهٔ انسان
- فلسطین
3124 مکانها و مناطقسرزمينی در شرق دریای مدیترانه كه امروزه صهيونيستها آنرا «اسرائيل» مینامند، در واقع سرزمين فلسطين است. فلسطين، از آنرو كه گذرگاه مهمی برای اتصال سه قاره اروپا، افريقا و آسيا است، پيوسته در طول ت
- فلسفه
6860 اصطلاحات فلسفیتعریفهای مختلفی از فلسفه وجود دارد كه از جامعترین آن تعاریف، میتوان به این تعاریف اشاره كرد:
«علمی است كه از احوال موجود مطلق بحث میكند».
یا «علمی است كه از احوال كلی وجود بحث م
- فلک ، کشتی ،سفینه
9667 سرفصلهای قرآنیکِشتی یکی از وسائل حمل و نقل در طول تاریخ و تا امروز میباشد که در قرآن کریم از آن با نامهای «فُلْک»، «جاریه» و «سفینه» یاد شده است. خداوند در این کتاب مقدس بارها - به ویژه در ماجرای توفان نوح ع -
- فیض
4772 اصطلاحات عرفانیواژه «فیض» در لغت به معنای پر شدن ظرف از آب و جارى شدن از آن است و در نظر اهل معرفت به معنای جوشش وجود موجودات از ذات خداوند است. از این فرایند در فلسفه به بخشش وجود(اعطای وجود) تعبیر میکنند. توضی
- قاب قوسین أو أدنی
3219 اصطلاحات عرفانیاین تعبیر به صورت صریح در آیه 9 سوره نجم در ارتباط با معراج پیامبر اسلام(ص) مطرح شده و تفاسیر مختلفی در مورد آن ارائه شده است. به عنوان نمونه در تفسیری عرفانی، منظور از «قاب قوسین» را «مرتبه واحدیت
- قارب دیلمی
1510 شخصیتهادر برخی گزارشها از فردی به نام قارب دیلمی، یا قارب دئلی به عنوان یکی از شهدای کربلا نام برده شده است. در منابع کهن تنها نامی از او وجود د
- قارون
3099 سرفصلهای قرآنی«قارون بن یصهر بن قاهت»، از بنی اسرائیل و از نزدیکان حضرت موسی (پسر عمو، یا پسر خاله ایشان) بود.
به نظر میرسد قارون ابتدا نزد فرعون مقام ویژهای داشت؛ و بر اساس گزارشی عامل و کارگزار فرعو
- قاسط بن زهیر
1665 شخصیتها«قاسط ین زهیر» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها به همراه برادرش
- قاسم بن الحسن
1946 شخصیتهاقاسم بن الحسن فرزند نوجوان امام مجتبی(ع) شهیدی از شهدای کربلا بود که در رکاب عم
- قاسم بن الحسین
957 شخصیتها- قاسم بن بشر (حبیب)
1558 شخصیتهابر اساس گزارش برخی منابع، یکی از شهدای کربلا که در روز عاشورا و در کنار امام حسین(ع
- قاعده استطاعت
1550 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «قاعده میسور».
- قاعده اضطرار
4430 اصطلاحات فقهی - اصولیمعنای «قاعده اضطرار» آن است که با پیدایش اضطرار، برخی احکام شرعی تغییر مییابند و به عنوان نمونه با آنکه تصرف بدون اجازه در اموال دیگران در حالت عادی حرام است، اما در حالت تشنگی شدیدی که ترس مرگ در
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- فرعون و فرعونیان (آل فرعون)
- غیبت کبری
پرسش های اتفاقی
-
اشعار عمار به هنگام بنای مسجدی که پیامبر (ص) می ساخت، چه بوده است؟
9274 تاريخ بزرگان 1386/09/20مجلسی در بحار الانوار می نویسد: هنگامی که رسول خدا (ص) به همراه یارانش در حال ساخت مسجد بودند، یکی از صحابه با لباس شیک و ژست خاص، از آن جا می گذشت، عمار بن یاسر با دیدن این صحنه اشعاری را سرودند که بدین مضمون است: هرگز مساوی نیستند ...
-
آیا از نظر اسلام با سند زدن می توان صاحب زمین های بدون مالک شد؟
30065 Laws and Jurisprudence 1388/04/06زمین هایی که ممکن است در شهر یا روستا در بین مناطق مسکونی پیدا شود و مالک و صاحب آنها معلوم نباشد اصطلاحا به آنها اراضی مجهول المالک گفته می شود. این زمین ها قطعا مالک دارند ولی این که مالک آنها کیست معلوم نیست .بنا براین حکم اموال ...
-
کسی که در نماز جمعه شرکت نکرده، آیا نمازی را که در منزل میخواند باید پس از تمام شدن نماز جمعه اقامه کند؟
120458 نماز جمعه 1393/12/07نظر مراجع تقلید در اینباره مختلف است؛ عدهای[1] تأخیر انداختن نماز را لازم نمیدانند. برخی[2] آنرا بنابر احتیاط، مستحب شمرده و برخی[3] میگویند، بنابر احتیاط واجب، تا پایان وقت نماز جمعه، نماز ظهر و ...
-
طبق نظر حضرت آیت الله العظمی صافی پوشاندن بدن از زن غیر مسلمان واجب نیست، پس می توان گفت که نزدیکی با زن غیر مسلمان ایرادی ندارد؟
15635 Laws and Jurisprudence 1387/11/07مسئله واجب نبودن پوشاندن بدن از زن غیر مسلمان و مجامعت با او دو موضوع جدا از هم هستند که اثبات یکی موجب نفی دیگری و نفی یکی موجب اثبات دیگری نمی شود. اگر منظور شما از مجامعت با زن غیر مسلمان بدون در نظر گرفتن موازین ...
-
خداوند چه نیازی به گذاشتن خلیفه در زمین دارد؟
10430 انسان و خدا 1394/03/14به نظر میرسد توجه به چند نکته میتواند در پاسخ این سؤال راهگشا باشد: 1. خداوند به هیچ چیز نیازمند نیست؛ بنابراین همانگونه که خداوند در اصل خلقت خلق نیاز به آفرینش ندارد، در خلق خلیفه نیز محتاج آفرینش خلیفه نیست. 2. معنای لزوم و ضرورت خلقت یا ...
-
بر اساس روایتی؛ قلب، فرمانده بدن شمرده شده است، آیا چنین چیزی درست است؟
12326 درایه الحدیث 1394/01/30بدن انسان، دارای اجزای مختلفی است که هر یک وظیفه خاص خود را دارد. اما بنابر نظم طبیعی، نیاز به عضوی دارد که به صورت اتاق فرمان بدن کار کرده و قدرت در بدن را در اختیار خود داشته باشد. این وظیفه بر عهده عقل است که هماهنگی ...
-
بر اساس آنچه در خطبه 92 نهج البلاغه آمده؛ چرا حضرت علی(ع) تلاش در نپذیرفتن حکومت داشت و وزیر بودن خود را سزاوارتر از خلافتش میداند؟
9455 امام علی ع و خلفا 1396/06/01این گزارش که علاوه بر نهج البلاغه در منابع دیگری از شیعه و اهلسنت نقل شده است، محتوایش بر خلاف اصول اعتقادى تشیّع و دیدگاههای حضرت علی(ع) نیست؛ زیرا امام(ع) در این سخنان خود به مردم هشدار مىدهد و اتمام حجّت مىکند که اگر من زمام امور را ...
-
آیا توصیه شده که قبل از آغاز وضو، ذکر «لا اله الا الله» بگوییم؟
13643 ثواب و عقاب 1398/04/25بر اساس گزارشی، پیامبر اسلام(ص) در مورد فضیلت گفتن ذکر «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ»[1] قبل از وضو، فرمود: «مَنْ قَالَ سَبْعَ مَرَّاتٍ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ قَبْلَ أَنْ یَتَوَضَّأَ یُعْطَى فِی الْجَنَّةِ مِقْدَارَ الدُّنْیَا کُلِّهَا عَشْرَ مَرَّات»؛[2] هر کس قبل ...
-
آیا سهامی که پدر به فرزند نابالغش میبخشد خمس دارد؟
3472 آنچه خمس بدان تعلق می گیرد 1399/06/12مراجع تقلید در مورد خمس هدیه اختلاف نظر دارند؛ لذا برخی[1] اصل سهام مذکور را دارای خمس و برخی[2] خمس آنرا واجب نمیدانند، اما در مورد سود سهام، پرداخت خمس آن در سر سال خمسی، واجب است.البته برخی از مراجع،[3] ...
-
صحاح سته اهل سنت کداماند و تا چه میزان معتبرند؟
33663 درایه الحدیث 1392/09/20«صحاح سته» از کتابهای حدیثی مورد اعتماد اهل سنت میباشند که احادیث نبوی در آنها جمع آوری شده و عبارتاند از: 1. صحیح بخاری، 2. صحیح مسلم، 3. سنن ابى داود، 4. صحیح ترمذى، 5. سنن ابن ماجه، 6. صحیح نسائى. این صحاح ششگانه نزد اهل سنت معتبر ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
888828 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
772736 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
746853 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
667707 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
652999 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
645196 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
591299 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
578631 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
562319 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562272 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...